Przyjaźń, moralność i etyka – reminiscencje z Arystotelesa. Zarys personalistycznej interpretacji przyjaźni

• Authors: Jacek FRYDRYCH

Title variants

EN

Friendship, Morality and Ethics in Reminiscences from Aristotle: An Outline of the Personalist Interpretation of Friendship

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule ukazana została przyjaźń jako fenomen z istoty normatywny. Pierwszym myślicielem, który zaprezentował dojrzałą koncepcję przyjaźni jako relacji międzyosobowej a zarazem normatywnej był Arystoteles. W pierwszej części artykułu przedstawiłem Arystotelesowskie rozumienie przyjaźni oraz ukazałem, że rozumienie tego fenomenu jako rzeczywistości stricte moralnej jest sprzęgnięte z określonym rozumieniem moralności. Uznając Arystotelesowską (eudajmonistyczną) interpretację moralności za chybioną i zachowując wypracowany przez Stagirytę model fenomenu przyjaźni, w drugiej części artykułu przedstawiłem zarys personalistycznego rozumienia przyjaźni. Dla zrealizowania tego celu wykorzystałem Tadeusza Stycznia interpretację moralności, w której eksponuje się moment prawdy jako konstytutywny dla fenomenu moralności. W moim przekonaniu bez uchwycenia roli „normatywnej mocy prawdy” w wyjaśnianiu fenomenu moralności nie jest możliwe zadowalające wyjaśnienie fenomenu przyjaźni jako relacji normatywnej. W kontekście zaprezentowanych ustaleń uznałem także, że jednym z istotnych źródeł kryzysu instytucji przyjaźni jest brak adekwatnej edukacji, w której nie ma miejsca na systematyczny namysł nad moralnym wymiarem istnienia człowieka.

EN

The current article describes friendship as an essentially normative phenomenon. The first thinker to have developed a mature conception of friendship conceived of as an interpersonal relation of normative character was Aristotle. Thus, in the opening section, I expound the Aristotelian understanding of friendship with the objective to point that the understanding of this phenomenon as a strictly moral reality involves a specific conception of morals. Having refuted the Aristotelian (eudaimonistic) interpretation of morality, yet preserving the Stagirite’s model of the phenomenon of friendship, I sketch an outline of the personalist approach to this category, drawing on Tadeusz Styczeń’s interpretation of the phenomenon of morality, in which the moment of truth-grasping has constitutive value. Indeed, I claim that a satisfactory explanation of the phenomenon of friendship construed as a normative relation is impossible unless the normative power of truth is taken into account. In this context, I also conclude that the present crisis of the institution of friendship results, among others, from inadequate education, which does not leave room for a systematic insight into the moral dimension of a human life. Translated by Dorota Chabrajska

Keywords

PL

przyjaźń, moralność, prawda, etyka, Arystoteles, Styczeń

EN

friendship, morality, truth, ethics, Aristotle, Tadeusz Styczeń

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL
• Year: 2013
• Volume: 26
• Issue: 3 (103)

Dates

published

2020-02-02

Contributors

author

Jacek FRYDRYCH