Autowizerunek jako maska

• Authors: Anna ` TYLIKOWSKA

Title variants

EN

Personal Image as a Mask

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Procesy tworzenia i wykorzystywania przez ludzi publicznych autowizerunków są opisywane i wyjaśniane przez teorie autoprezentacji, koncentrujące się na motywach, strategiach i efektywności zachowań mających na celu kierowanie wrażeniem wywieranym na innych ludziach. Teorie te w niewielkim stopniu dotykają głębszych, skomplikowanych mechanizmów psychologicznych, wielorakich, w większości pozaosobowych uwarunkowań oraz dalekosiężnych, także etycznych konsekwencji autowizerunków, jakie ludzie kreują w świecie społecznym. Takie mechanizmy, uwarunkowania i konsekwencje przedstawiają psychologiczne teorie maski, zainicjowane przez Carla Gustava Junga i wciąż rozwijane. Psychologiczne teorie maski, posiadające szerszy zakres niż teorie autoprezentacji, wskazują szerokie spektrum uwarunkowań tworzenia i stosowania masek, definiowanych zwykle jako składnik osobowości reprezentujący „ja” w świecie społecznym. Uwarunkowania te można skategoryzować jako ewolucyjne, egzystencjalne, historyczno-kulturowe, społeczne i indywidualne. W tworzenie i stosowanie maski zaangażowane są specyficzne procesy emocjonalne, motywacyjne i poznawcze. Maska jest narzędziem prezentowania „ja” w świecie zewnętrznym, które zarazem ochrania „ja” i je kształtuje. Jej używanie może mieć różne konsekwencje, które – niezależnie od tego, czy są pozytywne, czy negatywne – mają wymiar etyczny. Do konsekwencji negatywnych należą: niezdolność budowania autentycznych relacji z innymi ludźmi, zahamowanie rozwoju indywidualnego oraz zaburzenia psychiczne. Pozytywne skutki wykorzystywania maski są związane z prorozwojowymi procesami samopoznania i poznawania świata społecznego. Współczesne społeczeństwa masowe wydają się zachęcać ludzi do kreowania takich publicznych autowizerunków, które nie sprzyjają ani indywidualnemu rozwojowi, ani etosowi służącemu budowaniu wspólnego dobra. Kulturowo-społeczne warunki naszych czasów mogą powodować usztywnianie masek, które ludzie wykorzystują, przyczyniając się do obniżania jakości życia osobistego i społecznego. W takich warunkach postulat Junga, wzywającego do rozpoznawania własnej maski, zyskuje dodatkową etyczną moc.

EN

The idea of personal public image that people present to others corresponds with the psychological concept of self-presentation. Theories of self-presentation concentrate on motives, strategies and effectiveness of behaviours aiming to impression management, and partly neglect deeper, complicated psychological mechanisms, mostly non-personal determinants, and far-reaching, also ethical, consequences of the creation and usage of personal image in social world. Descriptions of such mechanisms, determinants, and consequences are offered by theories of a mask or persona that were initiated by Carl Gustav Jung and are still being developed. Psychological theories of a mask, having a broader range of description and explanation than self-presentation theories, indicate and discuss a variety of determinants of constructing and using a mask, usually defined as a part of personality that represents the self in social reality. These determinants can be categorized as evolutional, existential, historical, cultural, social and individual. The creation and usage of a mask is based on specific emotional, motivational and cognitive processes. A mask is an instrument of the presentation of the self in the outer world. It protects the self. It also shapes personal image of one’s self. Wearing a mask may have various consequences, both negative and positive, all of them having an ethical aspect. The most important are: inability to build authentic relationships, inhibition of personal development, and mental disorders. The positive results of wearing a mask are mostly developmental: using a mask supports the processes of acquiring knowledge about one’s individuality and social reality. Contemporary mass societies seem to favour an ethos of creating public self-images that does not encourage developmental changes of a personal mask. Such an ethos may cause rigidness of individual masks, effecting in a low quality of life, both personal and social. In this context, Jung’s postulate to recognize one’s own mask is gaining additional ethical power.

Keywords

PL

maska, persona, autoprezentacja, publiczny autowizerunek, rozwój indywidualny, relacje międzyludzkie, kultura

EN

mask, persona, self-presentation, public self-image, personal development, interpersonal relationships, culture

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL
• Year: 2016
• Volume: 29
• Issue: 2 (114)

Dates

published

2020-01-16

Contributors

author

Anna ` TYLIKOWSKA