Cudzoziemiec

• Authors: Dobrosław KOT

Title variants

EN

A Stranger

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zmarły w 2016 roku Cezary Wodziński w swej bogatej twórczości filozoficznej kilkakrotnie przyglądał się figurom obcego, cudzoziemca, wskazując na ich zasadnicze znaczenie dla zrozumienia problemu człowieka. Cudzoziemcem był ruski jurodiwy: przychodził do ludzi spoza świata jako Boży szaleniec. Jego ojczyzną nie był świat i jego światowość, dlatego też nieświatowe zachowanie jurodiwego zawsze budziło konsternację – było dla ludzi bluźnierstwem, obrazą lub głupotą. Jednocześnie swą obcością jurodiwy prowokował ludzi wokół siebie do zmiany myślenia i przemiany życia. Kwestionował ich dobre samopoczucie i poczucie bycia u siebie, wyrywał ich ze światowości. Cudzoziemcem był Odys, który przez wiele lat tułaczki przebywał z dala od domu. Nawet wracając na Itakę udawał obcego, przybywając po kryjomu, w przebraniu starca. Król Itaki (gospodarz) udawał cudzoziemca (gościa), aby rozpoznać tych, którzy potrafią okazać gościnność. Obydwaj cudzoziemcy wskazują na paradoks gościnności i nieznośne napięcie między byciem u siebie a byciem nie u siebie. Według Wodzińskiego nie są to dwa odmienne sposoby egzystencji, lecz dwie strony tego samego: będąc u siebie, jestem jednocześnie obcy, moja ziemia jest dla mnie samego ziemią cudzą, a moje prawa do niej są wątpliwe. Rozważania prowadzone w tym artykule próbują prześledzić drogi myślenia Cezarego Wodzińskiego w jego rozpiętym pomiędzy Grecją a Rosją projekcie antropologii apofatycznej.

EN

In his complex philosophical output, the late Cezary Wodziński (died in 2016) repeatedly reflected on the figures of ‘stranger,’ or ‘foreigner,’ emphasizing their fundamental importance to the understanding of the problem of man. Among the figures of ‘stranger’ discussed by Wodziński was the Russian fool for Christ (yurodivy). To the yurodivy, the world with all its worldliness was not his homeland. His unsettling, unworldly behaviour was often perceived as blasphemous, offensive or foolish. At the same time, the fool for Christ provoked others to change their mentalities and transform their lives. He challenged their complacency and their sense of being at home, forcing them out of their worldliness. Wodziński reflected also on the figure of Odysseus who, on his return to Ithaca after a years long peregrination, played the role of a stranger, appearing secretly, disguised as an old man. Thus the king of Ithaca (the host) pretended to be a stranger (a guest) in order to identify those who were capable of showing hospitality. Both figures of ‘stranger’ reveal the paradox of hospitality, as well as the unbearable tension between being and not being ‘at home.’ According to Wodziński, these are not two different modes of existence, but two faces of the same condition: while being at home, one is simultaneously a stranger, one’s land is in fact a foreign land, and one’s rights to it may be questioned. The reflections put forward in the article attempt to follow the paths of Cezary Wodziński’s thought expressed in his project of apophatic anthropology spanning both ancient Greece and Russia. Translated by Patrycja Mikulska

Keywords

PL

Cezary Wodziński, jurodiwy, Odyseusz, antropologia apofatyczna

EN

Cezary Wodziński, yurodivy, fool for Christ, Odysseus, apophatic anthropology

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL
• Year: 2017
• Volume: 30
• Issue: 1 (117)

Dates

published

2020-01-12

Contributors

author

Dobrosław KOT