Obecne, kontemplacyjne, tworzące. O sposobach przejawiania się światła we współczesnym polskim malarstwie abstrakcyjnym

• Authors: Agnieszka TES

Title variants

EN

The Present, the Contemplative, the Creative: On the Manifestations of Light in the Contemporary Polish Abstract Painting

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W prezentowanym tekście odnoszę się do wybranych aspektów problematyki światła we współczesnym polskim malarstwie abstrakcyjnym. Wśród rozmaitych artystycznych postaw daje się wyodrębnić rozumienie światła w naturalnym, fizykalnym sensie, jak też poszukiwanie jego metafizycznych źródeł i konotacji. W przyjętej przez mnie perspektywie istotna jest refleksja nad związkiem między pojmowaniem światła w malarstwie niefiguratywnym a tradycją religijną i filozoficzną. To bogate i złożone zagadnienie omawiam na przykładach prac, które ukazują różnorodne artystyczne ujęcia i interpretacje. Analizie zostają poddane cztery cykle obrazów autorstwa wybitnych malarzy: Genesis Adama Brinckena, Dekalog Stefana Gierowskiego, Ikony Tadeusza G. Wiktora oraz Epifanie i Angelos Władysława Podrazika. Opisowi specyfiki poszczególnych cykli towarzyszy odpowiedni kontekst wyznaczany przez Biblię, teologię ikony, filozofię światła Pseudo-Dionizego Aeropagity czy Roberta Grosseteste. Interesuje mnie także osobisty aspekt twórczego doświadczenia, który znajduje wyraz w wypowiedziach samych autorów. Zawarte w tekście elementy analizy stylistycznej podkreślają oryginalność dzieł, przekładających odwieczny archetyp światła na współczesną formę i ekspresję.

EN

The problem of light in contemporary Polish abstract painting has heterogenous aspects. Light is explored in its natural, physical state by artists who develop new formal qualities in their artworks, but there is also a tendency to reveal the spiritual dimension. I analyze some of the most representative examples of the usage of light in its metaphysical meaning. It would be impossible to present the full panoply of this tendency, which is why I have chosen to focus on four cycles of artworks by recognized Polish painters: Adam Brincken, Stefan Gierowski, Tadeusz G. Wiktor and Władysław Podrazik. I examine the specifics of treatment of light in each case and I try to emphasize the religious, philosophical or spiritual basis for it. In the paintings one can find original interpretations of the biblical, Neoplatonic or Orthodox traditions, which is combined with personal experiences of the artists. What also interests me is the connection between the archetypal symbol of light and its contemporary form and expression.

Keywords

PL

światło, malarstwo, abstrakcja, duchowość, transcendencja

EN

light, painting, abstraction, spirituality, transcendence

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL
• Year: 2017
• Volume: 30
• Issue: 3 (119)

Dates

published

2020-01-12

Contributors

author

Agnieszka TES