Bytowa niewystarczalność jako egzystencjalne doświadczenie człowieka

• Authors: Jan Radkiewicz

Title variants

EN

Entity’s insufficiency as a human existential experience

Abstracts

PL

Człowiek jako byt osobowy nie jest bytem koniecznym (jak Bóg), tylko jest bytem przygodnym. Ta przyjęta formuła wyjaśnia, dlaczego człowiek jest w swojej egzystencji osobą ułomną. Śmierć zabiera mu wymiar egzystencjalny, a zostaje wymiar duchowy.Język filozoficzno-teologiczny stwarza realne elementy egzystencji ludzkiej. Lęk jako fundamentalne doświadczenie bytowej niewystarczalności człowieka jest przejawem odpowiedzi na zewnętrzne bodźce niepokoju (wojny, katastrofy, pandemie), które człowiek zapisuje w swoim doświadczeniu wewnętrznym. Ponieważ jest istotą transcendentalną, ma zdolność zapisywać w pamięci cierpienia fizyczne i duchowe, trudne do akceptacji. Natomiast hierarchia wartości jest dla człowieka elementem formacji intelektualno-moralnej. Człowiek wobec licznych niepokojów musi znaleźć odpowiedź, gdyż natura jego jest celowościowa. W człowieku istnieje nieodparte dążenie do ulepszania świata. Czuje się on samowystarczalny, mimo wielu zależności od innych. Lęk przed losem, przed pustką, bezsensem, przed śmiercią paraliżuje jednak nasz życiowy dynamizm i ogranicza naszą wolność. Cierpienia fizyczne i duchowe przynoszą człowiekowi poczucie życiowej niedoskonałości i bezradności. Choroba natomiast powoduje poczucie osamotnienia. Śmierć zaś jest dla człowieka głębokim doświadczeniem jego niewystarczalności.

EN

Man as a personal entity is not a necessary being (like God), he is merely an accidental being. This accepted formula explains why man is an imperfect person. Death takes away from him the existential dimension; what is left is the spiritual dimension. The philosophical- theological language creates real elements of human existence. Fear, as a fundamental experience of human existential insuficiency, is a manifestation of his response to annxiety- generating stimul (wars, disastens, pandemics) which is he records in interior experience. Since he is a transcendental being, he is capable of registering in memory phisical and spiritual sufering which is not easily accepted. Whereas the hierarchy of va lues is an element of man,s intellectual and moral formation. Facing anxiety, man has to find an answer because his nature is holistic. Man is haunted by an irresistable pressure to improve the world. He feels self-suficient, despite his dependency on others. However, the fear in the face of fate, void, lack of meaning, death, paralyses our vital dynamism and limits our freedom. Physical and spiritual suferng brings man the imperfec tion and helplessness. Illness brings about a sense of loneliness. Death is an experience of man's insuficiency.

Keywords

EN

the meaning of life; bow; anxiety; sufering; malady; death

PL

sens życia; lęk; niepokój; cierpienie; choroba; śmierć

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne w Gościkowie-Paradyżu
• Journal: Studia Paradyskie
• Year: 2021
• Issue: 31
• Pages: 163-174

Dates

published

2021

Contributors

author

Jan Radkiewicz

• Uniwersytet Szczeciński

References

• Bożejewicz W., Niepokój - znamię życia współczesnego człowieczeństwa, „Comunnio” 2 (2008), s. 81-83.
• Choromański A., Osoba ludzka jako „byt relacyjny” - antropologiczne fundamenty eklezjologii Soboru Watykańskiego II, „Studia Teologii Dogmatycznej” 1 (2015), s. 60-61.
• Franciszek, Adhortacja Apostolska Evangelii Gaudium, Watykan 2013.
• Hebblethwaite P., Czy istnieje teologia śmierci?, „Znak” 241-242 (1974), s. 923-935.
• Heidegger M., Sein zum Tode, [w:] Sein und Zeit, Tuebingen 1967, s. 252-255.
• Jan Paweł II, Salvifici doloris o chrześcijańskim sensie ludzkiego cierpienia (11.02.1984), [w:] Wybór Listów Ojca Świętego Jana Pawła II (t. II), Kraków 1997.
• Kaczmarek S., Rozważania o życiu ludzkim, Warszawa 1979.
• Krenzer F., Taka jest nasza wiara, Paris 1981.
• Krokiewicz A., Szczęście epikurejskie, Warszawa 1925.
• Melina L. [red.], Moralne działanie chrześcijanina (podręcznik teologii katolickiej), t. 20, Poznań 2008.
• Pastuszka J., Wierzę w Boga. Rozważania o Składzie Apostolskim, Katowice 1984, s. 11.
• Paweł VI, Adhortacja Apostolska Gaudete in Domino, Rzym 1975.
• Pawlak Z., Cierpienie, [w:] Katolicyzm A - Z, Poznań 1982, s. 51.
• Pera H., Sam nie podołam, „Znak” 272-273 (1977), s. 149-206.
• Pera H., Chory człowiek jako pytanie ku nam skierowane, „Znak” 241-242 (1974), s. 909-922.
• Pieper J., Tod und Unsterblichkeit, Muenchen 1968.
• Radkiewicz J., Postęp w wymiarze ludzkim i teologicznym, [w:] Duchowy wymiar twórczości, J. Radkiewicz [red.], Szczecin 2020, s. 95-160.
• Raschburg J., Lęk, gniew, agresja, Warszawa 1980, s. 53-54.
• Russel B., Podbój szczęścia, Warszawa 1933.
• Stanowski A., Zagrożenia tożsamości człowieka (próba diagnozy), [w:] Człowiek w poszukiwaniu zagubionej tożsamości. „Gdzie jesteś, Adamie?”, Lublin 1987, s. 47-62.
• Tatarkiewicz W., O szczęściu, Warszawa 1985.
• Tillich P., Męstwo bycia, Paryż 1983.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2076165