„Przegląd Ostrołęcki” jako lokalny instrument polityczny sanacji

• Authors: Janusz Gołota

Title variants

EN

“Ostrołęka Review" as a local political instrument of "sanacja"

Abstracts

EN

The article describes the local governments’ activists who glorified policy of “sanacja” implemented by Józef Piłsudski, Edward Rydz-Śmigły, Marian Zyndram- Kościałkowski and Felicjan Sławoj Składkowski. It contains comments on the actions of governments and opinions hostile to the National-Democratic Party and other political parties. Social and agricultural issues are only indicated, although they dominated in the press. The analysis was based on the content of the magazines and literature in relation to the social, economic and political events in the 30s of the XX century.

PL

W artykule omówione są działania lokalnych działaczy politycznych gloryfikujących rządy sanacyjne personifikowane z Józefem Piłsudskim, Edwardem Rydz-Śmigłym, Marianem Zyndramem-Kościałkowskim i Felicjanem Sławojem Składkowskim. Przytoczone zostały komentarze dotyczące poczynań rządów oraz opinie wrogie wobec endecji i innych stronnictw politycznych. Treści dotyczące agrokultury i społeczne zostały tylko zasygnalizowane, mimo iż dominowały w tygodniku. Analiza została przeprowadzona w oparciu o merytoryczną zawartość czasopisma oraz literaturę przedmiotu w odniesieniu do lokalnych i centralnych wydarzeń społeczno-gospodarczych i politycznych w latach trzydziestych ubiegłego wieku.

Keywords

PL

polski system polityczny 1918–1939; prasa lokalna; Ostrołęka

EN

Polish political system 1918–1939; local press; Ostrołęka

• Publisher: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe im. Adama Chętnika
• Journal: Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
• Year: 2012
• Volume: Zeszyt
• Issue: XXVI
• Pages: 63-80

Dates

published

2012

Contributors

author

Janusz Gołota

References

• Adamczyk A. 2002. Generał dywizji Felicjan Sławoj Składkowski (1885–1962). Zarys biografii politycznej, Toruń.
• Bandrowski J. 1936. Pod Belwederem. O Józefie Piłsudskim, Warszawa.
• Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M. 2001. Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa.
• Borkowska-Bagińska E., Krasowski K., Lesiński B., Walechowicz J. 1994. Historia państwa i prawa Polski. Zarys wykładu, Poznań.
• Brzoza C., Sowa A.I. 2006. Historia Polski 1918–1945, Kraków.
• Bunikowski D. 2008. Prawo hegemona w Polsce piłsudczykowskiej, w: M. Wołos, K. Kania (red.), Polska bez Marszałka Piłsudskiego, zbiór studiów, Toruń.
• Chojnowski A. 1992. Ignacy Mościcki, prezydent Rzeczypospolitej 1 VI 1926 – 30 IX 1939, w: A. Chojnowski, P. Wróbel, Prezydenci i premierzy Drugiej Rzeczypospolitej, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków.
• Cichoracki P. 2005. Legenda i polityka. Kształtowanie się wizerunku Marszałka Józefa Piłsudskiego w świadomości zbiorowej społeczeństwa polskiego w latach 1918–1939, Kraków.
• Danis H. 1989. Zachowania wyborcze ludności powiatu ostrołęckiego podczas wyborów do Sejmu Ustawodawczego w 1919 r., mps, Miejska Biblioteka Publiczna w Ostrołęce, Ostrołęka.
• Galiński A. 1939. Marszałek Józef Piłsudski budowniczy Polski. Próba charakterystyki, Materiał dla szkół i dla urządzających obchody ku czci Józefa Piłsudskiego, Poznań.
• Gołota J. 1998. „Mazur”. Makowski tygodnik polityczno-społeczny i zawodowy, „Zeszyty Naukowe OTN”, nr 12.
• Habielski R. 2009. Polityczna historia mediów Polsce w XX wieku, Warszawa.
• Hein-Kircher H. 2008. Kult J. Piłsudskiego i jego znaczenie dla państwa polskiego, 1926–1939, Warszawa.
• Iłłakowiczówna K. 1939. Wiersze o Marszałku Józefie Piłsudskim, Warszawa.
• Jeżewski K.A. (red.). 1988. W blasku legendy, Paryż.
• Jędruszczak T. 1963. Piłsudczycy bez Piłsudskiego, Warszawa.
• Kallas M. 1996. Historia ustroju Polski, Warszawa.
• Kowalczyk R. 2002. Wczoraj i dziś prasy lokalnej w Polsce, Poznań.
• Kowalski M.A. 2010. Dyskurs kolonialny w Drugiej Rzeczypospolitej. Kierunki zainteresowań kolonialnych, Warszawa.
• Krzywicki L. (red.). 1921. Statystyka wyborów do Sejmu Ustawodawczego, Warszawa.
• Księga zbiorowa ku czci Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego w dniu Jego Imienin, Warszawa 1935.
• Łojek J., Myśliński J., Władyka W. 1988. Dzieje prasy polskiej, Warszawa.
• Majecki H. 1993. Obóz sanacyjny w Łomżyńskiem w latach 1928–1939, „Studia Łomżyńskie”, z. IV.
• Milczarek T. 2009. Prasa w systemie politycznym Drugiej Rzeczpospolitej 1918–1939, Sosnowiec.
• Mróz T. 2006. Wincenty Lutosławski – rys biograficzny, „Studia Łomżyńskie”, t. XVII.
• Notkowski A. 1987. Prasa w systemie propagandy rządowej w Polsce (1926–1939). Studium techniki władzy, Warszawa–Łódź.
• Paczkowski A. 1980. Prasa polska w latach 1918–1939, Warszawa 1980.
• Piłsudski J. 1989–1991. Rozkaz do żołnierzy 22 maja 1926 r., w: J. Piłsudski, Pisma zbiorowe, t. IX, Warszawa.
• Pobóg-Malinowski W. 1956. Najnowsza historia polityczna Polski 1964–1945, Londyn.
• Roszkowski W. 2006. Historia Polski 1914–2005, Warszawa.
• Rzepeccy T. i W. 1923. Sejm i Senat 1922–1927, Poznań.
• Rzepeccy T. K. 1928. Sejm i Senat 1928–1933, Poznań.
• Sejm i Senat 1935/1940, Warszawa 1936.
• Sieroszewski W. (red.). 1934. Idea i czyny Józefa Piłsudskiego, Warszawa.
• Składkowski F.S. 1936. Strzępy meldunków, Warszawa.
• Skwarczyński A. 1931. Myśli o nowej Polsce, Warszawa.
• Wincenciak W. 2000. Oświata łomżyńska okresu międzywojennego (1918–1939), „Studia Łomżyńskie”, t. XI.
• „Biuletyn społeczno-polityczny” nr 11, 1936, AAN, MSW, Dep. II Polityczny, sygn 929.
• CAMSW UWB 424/25, k. 82, 99.
• Drugi powszechny spis ludności Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 XII 1931 r. Mieszkania i gospodarstwa domowe. Ludność, Województwo białostockie, Warszawa 1938.
• Skorowidz gmin Rzeczypospolitej Polskiej. Ludność i budynki oraz powierzchnia ogólna i użytki rolne: na podstawie tymczasowych wyników drugiego powszechnego spisu ludności z dn. 9 XII 1931 r.
• Statystyka wyborów do Sejmu i Senatu odbytych w dniu 5 i 12 listopada 1922, Warszawa 1926
• Statystyka wyborów do Sejmu i Senatu odbytych w dniu 4 i 11 marca 1928 r., w: Statystyka Polski, t. X, Warszawa 1930.
• Statystyka wyborów do Sejmu i Senatu z dnia 16 i 23 listopada 1930 r., w: Statystyka Polski, ser. C, z. 4, Warszawa 1935.
• Statystyka Zakładów Przemysłowych i Handlowych 1935 r., Statystyka Polski ser. C, z. 89, Warszawa 1938
• A. Sytuacja jest dobra, budżet, wpływy i zaległe podatki, „Przegląd Ostrołęcki” nr 34, 23 VIII 1936 r.
• A.L., Święto całego Narodu, „Przegląd Ostrołęcki” nr 33, 16 VIII 1936 r.
• A.W., Spółdzielczość, „Przegląd Ostrołęcki” nr 15, 12 IV 1936 r.
• B.K., Trzeba to zmienić!, „Przegląd Ostrołęcki” nr 33, 16 VIII 1936 r.
• B.N., Wskazania, „Przegląd Ostrołęcki” nr 21, 9 VIII 1936 r.
• Bracia Rodacy, „Przegląd Ostrołęcki” nr 18, 3 V 1936 r.
• Budowa szkół w powiecie łomżyńskim, „Przegląd Ostrołęcki” nr 39, 27 IX 1936 r.
• Budujemy szkoły, „Przegląd Ostrołęcki” nr 39, 27 IX 1936 r.
• Andrzej Chojnacki, Ustrój samorządu terytorialnego, „Przegląd Ostrołęcki” nr 12, 13, 14, 15.
• Czas obudzić rolnika polskiego. Czy inteligencja spełnia swoje zadanie?, „Przegląd Ostrołęcki” nr 43, 25 X 1936 r.
• Do chleba przez pracę. Naczelne wezwanie mowy premiera Składkowskiego, „Przegląd Ostrołęcki” nr 24, 14 VI 1936 r.
• Dokąd zmierzają Niemcy, „Przegląd Ostrołęcki” nr 36, 6 IX 1936 r.
• Dostojny Solenizant, „Przegląd Ostrołęcki” nr 11, 15 III 1936 r.
• Drogi dożywiania wsi, „Przegląd Ostrołęcki” nr 16, 19 IV 1936 r.
• Endecja przed sądem opinii publicznej, „Przegląd Ostrołęcki” nr 12, 22 III 1936 r.
• (F.) Synowie chłopscy na uniwersytetach, „Przegląd Ostrołęcki” nr 37, 13 IX 1936 r.
• Fr. Gawroński, Czerwona chmura, „Przegląd Ostrołęcki” nr 29, 19 VII 1936 r.
• Fr. Gawroński, Polityka prawa i rozumu, „Przegląd Ostrołęcki” nr 38, 20 IX 1936 r.
• Endecja przed sądem opinii publicznej, „Przegląd Ostrołęcki” nr 12, 22 III.1936 r.
• F. Gawroński, Przysposobienie Wojskowe, „Przegląd Ostrołęcki”, nr 43, 25 X 1936 r.
• Fr. Gawroński, Tylko marzenia, „Przegląd Ostrołęcki” nr 25, 21 VI 1936 r.
• Fr. Gawroński, Wara od Armii, „Przegląd Ostrołęcki” nr 13, 29 III 1936 r.
• Generał na patrolu, „Przegląd Ostrołęcki” nr 25, 21 VI 1936 r.
• Fr. Grochocki, Bezskuteczne wołanie o szkolę. Od lat chłopi na próżno proszą o nauczyciela, „Przegląd Ostrołęcki” nr 35, 3 VIII 1936 r.
• Fr. Grochocki, Olimpiada, „Przegląd Ostrołęcki” nr 35, 3 VIII 1936 r.
• F. Grochocki (W. Raganowicz), Hiszpania i faszyzm, „Przegląd Ostrołęcki” nr 36, 6 IX 1936 r.
• F.S., Bezwodne pustynie, „Przegląd Ostrołęcki” nr 28, 12 VII 1936 r.
• H.D., Aby nie było za późno, „Przegląd Ostrołęcki” nr 12, 22 III 1936 r.
• H.F., Premj. Kościałkowski o kulturze narodowej, „Przegląd Ostrołęcki” nr 14, 5 IV 1936 r.
• H.F., Wieś źródłem kultury polskiej, na marginesie mowy premiera Kościałkowskiego, „Przegląd Ostrołęcki” nr 14, 5 IV 1936 r.
• Hołd Wielkości, „Przegląd Ostrołęcki” nr 13, 29 III 1936 r.
• I.B., Kropka nad i, „Przegląd Ostrołęcki” nr 30, 26 VII 1936 r.
• I.B., Oni wiedzą lepiej, „Przegląd Ostrołęcki” nr 35, 30 VIII 1936 r.
• I.B., Orlicz Dreszer, romantyk i realista, „Przegląd Ostrołęcki” nr 30, 26 VII 1936 r.
• I.B., Wielka treść, „Przegląd Ostrołęcki” nr 31, 2 VIII 1936 r.
• I.S., Los bezrobotnej młodzieży nauczycielskiej, „Przegląd Ostrołęcki” nr 32, 9 VIII 1936 r.
• (Jota) Prawda o Hiszpanii, „Przegląd Ostrołęcki” nr 40, 4 X 1936 r.
• (kabe) Napiętnowana spekulacja, „Przegląd Ostrołęcki” nr 44, 1 XI 1936 r.
• (Kabe) Matka i serce syna, „Przegląd Ostrołęcki” nr 19, 17 V 1936 r.
• (kabe) Panowie z kawiarni, „Przegląd Ostrołęcki” nr 50, 13 XII 1936 r.
• K.O., Masy chłopskie mają wytyczoną drogę, „Przegląd Ostrołęcki” nr 36, 6 IX 1936 r.
• (Kos) „Rewelacje” wymagające potępienia, „Przegląd Ostrołęcki” nr 51, 20 XII 1936 r.
• (Kos) Źródło siły i stabilności, „Przegląd Ostrołęcki” nr 50, 13 X 1936 r.
• K.R., Gdańsk problemem drażliwym i niepokojącym, „Przegląd Ostrołęcki” nr 32, 9 VIII 1936 r.
• (KS) Bezrobotny nie może w Polsce zaznać głodu, „Przegląd Ostrołęcki” nr 32, 18 X 1936 r.
• Ludzie i przyzwyczajenia, „Przegląd Ostrołęcki” nr 28, 19 VII 1936 r.
• M., Jest tak, jak być powinno, „Przegląd Ostrołęcki” nr 26, 28 VI 1936 r.
• M.N., Wojsko i społeczeństwo, „Przegląd Ostrołęcki” nr 34, 23 VIII 1936 r.
• Musimy Polskę dozbroić na morzu, „Przegląd Ostrołęcki” nr 27, 5 VII 1936 r.
• Najpilniejsze potrzeby wsi w dziedzinie oświaty!, „Przegląd Ostrołęcki” nr 7, 16 II 1936 r.
• W. Nechay, Więź Śląska z Polską, „Przegląd Ostrołęcki” nr 13, 29 III 1936 r.
• Nie jałmużna – lecz obowiązek, „Przegląd Ostrołęcki” nr 44, 1 XI 1936 r.
• Niech zalety dobrego marynarza staną się własnością dumy całego narodu, „Przegląd Ostrołęcki” nr 27, 5 VII 1936 r.
• Niezbędny kapitał, „Przegląd Ostrołęcki” nr 28, 28 VI 1936 r.
• Nowe formy ofensywy komunistów na Polskę, „Przegląd Ostrołęcki” nr 43, 25 X 1936 r.
• Od redakcji, „Przegląd Ostrołęcki” nr 3, 29 I 1936 r.
• Opłata w naturze, „Przegląd Ostrołęcki” nr 3, 16 VIII 1936 r.
• Piotr Dzierwiński, drobny rolnik z Jędrzejowskiego, Wzmacnia się i utrwala poprawa w rolnictwie, „Przegląd Ostrołęcki” nr 40, 4 X 1936 r.
• Podróż inspekcyjna pana wojewody białostockiego gen. Pasławskiego, „Przegląd Ostrołęcki” nr 25, 21 VI 1936 r.
• Polska i Anglia, „Przegląd Ostrołęcki” nr 47, 22 XI 1936 r.
• Potęga autorytetu, „Przegląd Ostrołęcki” nr 29, 19 VII 1936 r.
• Prawda o Hiszpanii, „Przegląd Ostrołęcki” nr 39, 27 IX 1936 r.
• Prezydent Ignacy Mościcki, „Przegląd Ostrołęcki” nr 5, 2 II 1936 r.
• Przed lat dziesięciu, „Przegląd Ostrołęcki” nr 22, 31 V 1936 r.
• Przegląd Łomżyński w obronie komunistów hiszpańskich, „Dziennik Narodowy” nr 275, 7 X 1936 r.
• Przez fałsz do anarchii. Z przedwojennych praktyk endecji, „Przegląd Ostrołęcki” nr 14, 5 IV 1936 r.
• R., Filozof i uczony przeciwko wysokozorganizowanej szkole powszechnej, „Przegląd Ostrołęcki” nr 25, 21 VI 1936 r.
• W. Raganowicz, Nowa Karta dziejów, „Przegląd Ostrołęcki” nr 45, 8 XI 1936 r.
• W. Raganowicz, Do moich „Przyjaciół” spod znaku „Dziennika Narodowego”, „Przegląd Ostrołęcki” nr 41, 11 X 1936 r.
• Rodowód konstytucji kwietniowej, „Przegląd Ostrołęcki” nr 17, 26 IV 1936 r.
• (R) Myśli świąteczne, „Przegląd Ostrołęcki” nr 52, 27 XII 1936 r.
• T. Różawski, Polska i Węgry. Przed wizytą premiera Kościałkowskiego w Budapeszcie, „Przegląd Ostrołęcki” nr 16, 19 IV 1936 r.
• (R.W.) Obskurantyzm Tryumfujący. Sztuka malarska na cenzurowanym wojującego obskurantyzmu. Braciszkowie z „Małego Dziennika” uważają macierzyństwo za pornografię, „Przegląd Ostrołęcki” nr 45, 8 XI 1936 r.
• Samorządy gminne i szkoły a akcja pomocy naukowych szkół powszechnych, „Przegląd Ostrołęcki” nr 9, 1 III 1936 r.
• Stach Winczura, rolnik z Lubelskiego, Pomoc wsi dla bezrobotnych, „Przegląd Ostrołęcki” nr 46, 15 XI 1936 r.
• Stosunki socjalne w Abisynii, „Przegląd Ostrołęcki” nr 16, 19 IV 1936 r.
• Sz, Manifestacja polityczna endecji, „Przegląd Ostrołęcki” nr 34, 23 VIII 1936 r.
• Sz., Ogłupianie wsi polskiej, „Przegląd Ostrołęcki” nr 33, 16 VIII 1936 r.
• T., Koniec bezkarności, „Przegląd Ostrołęcki” nr 27, 5 VII 1936 r.
• (T.) Konieczne skupienie, „Przegląd Ostrołęcki” nr 36, 6 IX 1936 r.
• (T.) Nakazy jutra Polski, „Przegląd Ostrołęcki” nr 42, 18 X 1936 r.
• Tego tolerować nie wolno, „Przegląd Ostrołęcki” nr 23, 7 VI 1936 r.
• Tradycja – świadectwem mocy trwania i źródłem siły twórczej, „Przegląd Ostrołęcki” nr 15, 12 IV 1936 r.
• Tydzień szkoły publicznej, „Przegląd Ostrołęcki” nr 40, 4 X 1936 r.
• Uroczystości żałobne w dniu 12 maja r.b., „Przegląd Ostrołęcki” nr 18, 3 V 1936 r.
• W 73 rocznicę powstania styczniowego. Wolność i Niepodległość, „Przegląd Ostrołęcki” nr 4, 26 I 1936 r.
• Walka o szkołę polską dla Polaków za granicą. Mobilizujmy całe społeczeństwo!, „Przegląd Ostrołęcki” nr 5, 2 II 1936 r.
• Walka z polskością na Litwie!, „Przegląd Ostrołęcki” nr 8, 23 II 1936 r.
• Wielka mowa programowa premiera pana Zyndram-Kościałkowskiego w Sejmie!, „Przegląd Ostrołęcki” nr 8, 23 II 1936 r.
• Wizyta Antonescu w Polsce, „Przegląd Ostrołęcki” nr 48, 29 XI 1936 r.
• W jakich warunkach pracuje szkoła na wsi, „Przegląd Ostrołęcki” nr 6, 9 II 1936 r.
• W.R., A kiedy nadejdzie dzień 19 marca, „Przegląd Ostrołęcki” nr 11, 15 III 1936 r.
• W.R., Złóżmy Hołd, „Przegląd Ostrołęcki” nr 25, 7 VI 1936 r.
• Wymowne procesy, „Przegląd Ostrołęcki” nr 27, 5 VII 1936 r.
• Wzniosłe chwile, „Przegląd Ostrołęcki” nr 47, 22 XI 1936 r.
• (Z) Poważny krok na drodze naprawy naszej struktury gospodarczej, „Przegląd Ostrołęcki” nr 49, 6 XII 1936 r.
• B. Zarzycki, Kolonialne zagadnienia Polski, „Przegląd Ostrołęcki” nr 47, 22 XI 1936 r.
• B. Zarzycki, Testament śp. Pamięci gen. Orlicz-Dreszera, „Przegląd Ostrołęcki” nr 31, 2 VIII 1936 r.
• B. Zarzycki, W przededniu ważnej sprawy, „Przegląd Ostrołęcki” nr 33, 16 VIII 1936 r.
• Zorganizowana ofiarność i obywatelska kontrola, „Przegląd Ostrołęcki” nr 48, 29 XI 1936 r.
• Żywiołowy protest przeciwko barbarzyństwu Litwy; Manifestacja protestacyjna w Grajewie, „Przegląd Ostrołęcki” nr 6, 9 II 1936 r.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2164623