Attempts to overcome economic difficulties in the years 1867–1939 by the example of Maków county

• Authors: Dariusz Budelewski

Title variants

PL

Próby przezwyciężenia trudności gospodarczych w latach 1867-1939 na przykładzie powiatu makowskiego

Abstracts

PL

Powiat makowski utworzony przez władze carskie w 1867 r. obejmował północną część dotychczasowego powiatu pułtuskiego i niewielką część powiatu przasnyskiego. Źródeł słabości rozwoju gospodarczego powiatu makowskiego w II połowie XIX wieku należy szukać w czynnikach natury społecznoekonomicznej. Głównym źródłem utrzymania ludności powiatu makowskiego było rolnictwo, które w tym okresie było, niestety, mało wydajne. W celu poprawy tej sytuacji rolnicy zwiększali obszar zasiewów. Nie bez znaczenia było tu też uwłaszczenie chłopów i zniesienie pańszczyzny. Likwidacja serwitutów, wprowadzenie nowych maszyn rolniczych oraz zmiana sposobu uprawy ziemi częściowo poprawiła też sytuację w rolnictwie. W II połowie XIX wieku w powiecie makowskim słabo rozwijał się także przemysł. Do większych zakładów przemysłowych należały: garbarnie, olejarnie, młyny, tartaki, cegielnie i wiatraki. W okresie międzywojennym rozwój przemysłu i handlu wspierał Sejmik Powiatowy, który przeznaczał w swoim budżecie odpowiednie kwoty na ten cel.

EN

Maków County was established by the Tsarist authorities in 1867 and it covered the area of the northern part of the previous Pułtusk County and a small part of Przasnysz County. The sources of weakness in the economic development of Maków County in the second half of the 19th century should be looked for in socio-economic factors. The main source of income for the population of Maków County was agriculture, which was, unfortunately, less than efficient at that time. In order to improve the situation, farmers expanded the area of sowing. Also, the manumission and the abolition of serfdom were not without significance. The liquidation of easements, the introduction of new agricultural machines and the change in the way of cultivating land partially improved the situation in agriculture. In the second half of the 19th century, industry also developed poorly in Maków County. Some of the largest industrial plants were: tanneries, oil mills, mills, sawmills, brickyards and windmills. During the inter-war period, the development of the industry and trade was supported by the County Council, which allocated in its budget appropriate sums for that purpose.

Keywords

EN

Maków County; agriculture; industry

PL

powiat makowski; rolnictwo; przemysł

• Publisher: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe im. Adama Chętnika
• Journal: Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
• Year: 2017
• Volume: Zeszyt
• Issue: XXXI
• Pages: 127-140

Dates

published

2017

Contributors

author

Dariusz Budelewski

References

• Archiwum Akt Nowych w Warszawie.
• Ministerstwo Aprowizacji, sign. 379, 905.
• Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, sign. 124.
• Związek Powiatów Rzeczypospolitej Polskiej, sign. 1053, 1055.
• Archiwum Państwowe w Łomży
• Obzor Łomżynskoj Guberni za lata 1880, 1886, 1891, 1893, 1896, 1900, 1094, 1907.
• Archiwum Państwowe w Warszawie
• Komenda Powiatowa Policji Państwowej w Makowie Maz., sign. 39, 40.
• Urząd Wojewódzki Warszawski, sign. 18, 61, 98, 1415, 1425, 1489, 1490, 1598, 1599, 1600, 1601, 1891, 1896, 2053, 2056 , 2057.
• Archiwum Państwowe w Warszawie Oddział w Pułtusku
• Akta komisarza spraw włościańskich powiatu makowskiego, pp. 445–482.
• Starostwo Powiatowe w Makowie Mazowieckim w latach 1919 – 1926, sygn. 2, 4, 8.
• Drugi Powszechny Spis Ludności z dn. 9 XII 1931 r. Woj. warszawskie. 1937. Warszawa.
• Dz.U. 1919, No. 72, item 426.
• Mały Rocznik Statystyczny. 1938. Warszawa.
• Ministerstwo Rolnictwa i Dóbr Państwowych. [n.d.]. Informator powszechny Rzeczypospolitej Polskiej z Kalendarzem Policji Państwowej na rok 1922. Warszawa
• Pierwszy Powszechny Spis Ludności RP z dn. 30 września 1921 r. 1927. Warszawa.
• Rocznik Statystyczny. 1939. Warszawa.
• Statistika Rossijskoj Imperii 1887. Vol. 23, Issue 54 i 57. Petersburg.
• Statystyka finansów komunalnych. Samorząd powiatowy w latach 1919–1922 i 1924. 1928. Statystyka Polski (Warszawa), Vol. VII.
• Statystyka zakładów przemysłowych i handlowych 1935 (woj. warszawskie). 1938. Statystyka Polski (Warszawa), Series C, Issue 89.
• Trudy Warszawskogo Statisticzeskogo Komiteta. 1889–1914. Vol. 13, 15, Warszawa.
• Wielka własność według powiatów. Statystyka Polski (Warszawa) 1925, Vol. V.
• Goniec Mazowiecki 1923, No. 5.
• Mazur 1935, No 2, 4.
• Brzoza Cz. 2003. Wielka historia Polski, Vol. IX: Polska w czasach niepodległości i drugiej wojny światowej (1918–1945). Świat Książki, Kraków.
• Eckert M. 1990. Historia Polski 1914–1939. WSiP, Warszawa.
• Groniowski K. 1963. Realizacja reformy uwłaszczeniowej 1864 r. PWN, Warszawa.
• Groniowski K. 1966. Kwestia agrarna w Królestwie Polskim, 1871–1914. PWN, Warszawa. Jabłoński H. 1930. Województwo warszawskie w latach 1926– 1930. WBWW, Warszawa.
• Kołodziej E. 1998. Życie gospodarcze Mazowsza w okresie międzywojennym, [In:] Mazowsze w dwudziestoleciu międzywojennym (w granicach województwa warszawskiego). Ed. A. Stawarz. Mazowieckie Towarzystwo Kultury, Mazowiecki Ośrodek Badań Naukowych im. Stanisława Herbsta, Warszawa.
• Kołodziej E. 2010. Życie gospodarcze, [In:] Dzieje Mazowsza lata 1918–1939, Vol. IV. Ed. J. Szczepański. Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, Pułtusk.
• Krzyżanowski A., Kumaniecki K. 1915. Statystyka Polski. Polskie Towarzystwo Statys- tyczne, Kraków.
• Landau Z., Tomaszewski J. 1961. Zarys historii gospodarczej Polski 1918–1939. Książka i Wiedza, Warszawa.
• Leskiewiczowa J. 2004. Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny, Part. 7. DiG, Warszawa.
• Łątkowski W. 2002. Serwituty w powiecie makowskim i ich likwidacja. Rocznik Mazowiecki (Warszawa), Vol. XIV.
• Łukasiewicz J. 1984. Powiat makowski w latach 1867–1914, [In:] Maków Mazowiecki i zie- mia makowska. Ed. A. Słoniowa. PWN, Warszawa.
• Śliwa M. 2000. Wielka historia Polski 1918–1939. Pinnex, Kraków.
• Zieliński H. 1983. Historia Polski 1914–1939. Ossolineum, Wrocław.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2166142