Od niepodległości do stawania się państwa, czyli faktografia w służbie mitu Drugiej Rzeczpospolitej. Refleksje na marginesie Sztafety Melchiora Wańkowicza

• Authors: Joanna Szydłowska

Title variants

EN

From indepedence to becoming a country - a factorgraphy serving the myth of the 2ND Polish Republic. Thoughts on Sztafeta by Melchior Wańkowicz

Abstracts

PL

W artykule podejmuje się refleksję nad mitem niepodległej Rzeczypospolitej zapisanym w reportażu Melchiora Wańkowicza Sztafeta. Badamy wizerunek bytu państwowego w jego wymiarze historycznym, kulturowym, społecznym i estetycznym. Reportaże przemysłowe będą pretekstem do zbadania poglądów Wańkowicza na temat geopolitycznej pozycji państwa polskiego w Europie, idei mocarstwowości, polityki kolonialnej, rozwiązania problemów społecznych i ekonomicznych.

EN

In this article, we consider the myth of the 2nd Independent Polish Republic, written in the reportage Sztafeta by Melchior Wańkowicz. We study the image of the country from the historical, cultural, social and esthetic perspective. The industrial reportages will be a reason to look into Wańkowicz’s thoughts on a geopolitical position of Poland in Europe, the idea of power, colonialism, solving social and economical problems.

Keywords

EN

reportage; independence; Poland 1918–1939; industry

PL

reportaż; niepodległość; Polska 1918–1939; przemysł

• Publisher: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe im. Adama Chętnika
• Journal: Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
• Year: 2018
• Volume: Zeszyt
• Issue: XXXII
• Pages: 175-192

Dates

published

2018

Contributors

author

Joanna Szydłowska

References

• Bobiński K. 1939. Centralny Okręg Przemysłowy. Warszawa.
• Czabanowska-Wróbel A., Pilch U. M. (red.). 2016. Młodopolski witalizm, modernistyczne witalizmy. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Dąbrowski J. 1962. Polskie drogi. Wybór reportaży z lat międzywojennych. Wydawnictwo Iskry, Warszawa.
• Gazda P. (red.) Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Glensk U. 2014. Historia słabych. Reportaż i życie w dwudziestoleciu. Universitas, Kraków.
• Glensk U. 2016. Naród z zapiecka, Melchior Wańkowicz o aneksji Zaolzia. Jednak Książki nr 5.
• Goldbergowa-Iglicka K. 1964. Gorszy brat literatury? Życie Literackie nr 51.
• Grata P. 2015. Sztafeta. Eugeniusz Kwiatkowski i Centralny Okręg Przemysłowy a współczesne procesy modernizacyjne na Podkarpaciu. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Hadaczek B. 2011. Historia literatury kresowej. Universitas, Kraków.
• Heska-Kwaśniewicz K. 2017. Wańkowicz Sienkiewiczem podszyty. Guliwer nr 1.
• http://www.polskatimes.pl/artykul/504681,wankowicz-sklada-poklon-stalowejwoli, id,t.html
• https://culture.pl/pl/dzielo/melchior-wankowicz-sztafeta
• https://www.historia.uwazamrze.pl/artykul/858310/cop-polak-potrafi
• Hutnikiewicz A. 1988. Od czystej formy do literatury faktu. Wiedza Powszechna, Warszawa.
• Kąkolewski K. 1973. Wańkowicz krzepi. Wywiad-rzeka,Wydawnictwo Lubelskie, Warszawa.
• Kielak D. 2001. Wielka wojna i świadomość przełomu: literatura polska lat 1914– 1918. UKSW, Warszawa.
• Kowalski M. A. 2014. Kolonie Rzeczypospolitej. Bellona, Warszawa.
• Kozłowski A. J., Buszko A., Czaplicka-Kozłowska I. Z. 2010. Centralny Okręg Przemysłowy. Koncepcja i realizacja w artykułach prasowych z lat 1935 – 1939. Pracownia Wydawnicza Elset, Olsztyn.
• Koźniewski K., Sabelanka E. (red.) 1983. 7599 dni Drugiej Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Iskry, Warszawa.
• Krajewska A. M. 2009. Trzy legendy. Walka o niepodległość i granice w polskiej międzywojennej literaturze młodzieżowej. Biblioteka Narodowa, Warszawa.
• Kurzawa M. 1977. O Melchiorze Wańkowiczu – nie wszystko. PAX, Warszawa.
• Maciejewska B. 2013. Cały naród buduje swój COP. Gazeta Wyborcza 4.01.2013. http://wyborcza.pl/alehistoria/1,121681,13142032,Caly_narod_buduje_swoj _COP.html
• Małgowska H. M. 1963. Gatunki reportażowo-dziennikarskie okresu dwudziestolecia. Próba typologii, [w:] Budzyk K. (red.) Z teorii i historii literatury. Polska Akademia Nauk, Warszawa.
• Możejko E. 2001. Realizm socjalistyczny. Teoria, rozwój, upadek. Universitas, Kraków.
• Nasalska A. 1971. Problematyka twórczości reportażowej dwudziestolecia międzywojennego. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sec. F, Lublin.
• Niedzielski Cz. 1966. O teoretyczno-literackich tradycjach prozy dokumentarnej (podróż–powieść–reportaż). Wydawnictwo UMK, Toruń.
• Niemcewicz J. U. 1858. Podróże historyczne po ziemiach polskich od 1811 do 1828 roku. Paryż – Petersburg.
• Nowacka B. 2010. Mit Kanady w powieści i biografii Melchiora Wańkowicza, [w:] Szałasta-Rogowska (red.) Literatura polska w Kanadzie. Studia i szkice. Uniwersytet Śląski–Oficyna Wydawnicza Wacław Walasek, Katowice.
• Nowacka B. 2011. Dom, którego nie ma. Problematyka rodzinna w „Zielu na kraterze” Melchiora Wańkowicza, [w:] Kralkowska-Gątkowska K. i Nowacka B. (red.) Rodzina w czasach przełomów. Literackie diagnozy od XIX do XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Nowacka B. 2011. „Otworzyć wszystkie, nawet zardzewiałe, klapy chłonne”. Reporterskie sensorium Melchiora Wańkowicza. Białostockie Studia Literaturoznawcze nr 2.
• Nowacka B. 2013. Kolumbowie i kosmonauci. O sztuce życia reporterów (casus: Wańkowicz). Anthropos? nr 20–21.
• Nowacka B. 2014. Reporter żywiołów. O (prawie) całej twórczości Melchiora Wańkowicza, [w:] Dutka E., G. Moroszczuk (red.) Proza Polska XX wieku. Przeglądy i interpretacje. t. 3. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice;
• Nowacka B. 2014. Wańkowicz na tropach Sienkiewicza, [w:] Nowacka B. SzałastRogowska (red.) Literatura polska obu Ameryk. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Piechota M. 2002. Jaka Ameryka? Polscy reportażyści dwudziestolecia międzywojennego o Stanach Zjednoczonych. Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Rezler M. 2018. Polska niepodległość 1918. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• Sabelanka E., Koźniewski K. 1983. 7599 dni Drugiej Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Iskry, Warszawa.
• Stępień M. 1974. Ze stanowiska lewicy. Studium jednego z nurtów polskiej krytyki literackiej lat 1998 – 1939. Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Szczygieł M. (red.) 2014. 100/XX. Antologia polskiego reportażu XX wieku, t. 1: 1901–1965. Wydawnictwo Czarne, Warszawa.
• Szydłowska J. 2001. Warmia i Mazury w reportażu polskim 1945–980. O tożsamości bohaterów, miejsc i zdarzeń, Wydawnictwo UWM.
• Uliasz S. 1994. Literatura kresów, Kresy w literaturze. Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Rzeszów.
• Wańkowicz M. 1938. C.O.P.: ognisko siły. Centralny Okręg Przemysłowy, Wydawnictwo Rój, Warszawa.
• Wańkowicz M. 2012. Sztafeta. Książka o polskim pochodzie gospodarczym. Prószyński Media, Poznań.
• Wolny-Zmorzyński K. 1999. Wokół twórczości Melchiora Wańkowicza: w stronę dziennikarstwa, socjologii, polityki oraz krytyki literackiej. Wydawnictwo UJ, Kraków.
• Woszczelski L. 2015. Polska mocarstwowa. Wizje i koncepcje obozów politycznych II Rzeczypospolitej. Bellona, Warszawa.
• www. culture.pl/pl/dzielo/melchior-wankowicz-sztafeta
• www.monitor-ekonomiczny.pl/s17/Artykuly/a100/W_kleszczach_nonsensu.html
• Ziątek Z. 1999. Wiek dokumentu. Instytut Badań Literackich, Warszawa.
• Ziółkowska A. 1975. Blisko Wańkowicza. Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2167472