Poprawność polityczna wobec systemu oświaty – wybrane przykłady i konsekwencje

• Authors: Marcin Rojek

Title variants

EN

Political Correctness and the System of Education: Selected Examples and Consequences

Abstracts

EN

This paper aims at analysing political correctness in the context of education. Political correctness has already been widely studied and commented on; however, the phenomenon has received surprisingly little attention in relation to schooling and, particularly, teachers. In the Polish system of education, political correctness is manifest first of all in the overt policy applied by people in charge of education, who refrain from using terminology of e.g. “free market,” “commercial value,” “product,” “competition,” or “profit,” which could be unfavourably received or assessed by teachers. It turns out that political correctness, though founded upon proper assumptions and ideally contributing to common good, can be incorrectly understood or used for political purposes, and thus lose its initial sense, thwart communication between politicians and teachers and hinder their mutual understanding or even render it impossible. This paper attempts to reveal yet another set of conditions, this time the language-related ones, in which contemporary teachers work.

PL

Artykuł ten stanowi próbę zwrócenia uwagi na mało dotychczas rozpoznane zjawisko poprawności politycznej w obszarze szkolnictwa i w odniesieniu do szkolnictwa, zwłaszcza nauczycieli. Polityczna poprawność w polskiej oświacie przejawia się w jawnym powstrzymywaniu się przez osoby odpowiedzialne za oświatę od używania wyrażeń, które mogłyby być negatywnie przez środowisko nauczycielskie odebrane lub negatywnie przez nie wartościowane jak „wolny rynek”, „wartość rynkowa”, „produkt”, „konkurencja” i „zysk”. Okazuje się, że idea poprawności politycznej słuszna z założenia, ponieważ mająca przyczyniać się do dobra wspólnego, rozumiana opacznie lub wykorzystywana do celów politycznych, traci swoje pierwotne przeznaczenie i wprowadza chaos między komunikującymi się podmiotami, utrudniając lub wręcz uniemożliwiając zbudowanie płaszczyzny porozumienia. Artykuł ten odsłania kolejne społeczno-kulturowe, ściślej – językowe uwarunkowanie funkcjonowania współczesnych nauczycieli.

Keywords

PL

administrowanie szkolnictwem; nauczyciele; system oświaty; zasada poprawności politycznej

EN

education management; political correctness; the system of education; teachers

• Publisher: Uniwersytet Dolnośląski DSW. Wydawnictwo Naukowe DSW
• Journal: Forum Oświatowe
• Year: 2012
• Volume: 24
• Issue: 2(47)
• Pages: 33-47

Dates

published

2012

Contributors

author

Marcin Rojek

• Wydział Nauk o Wychowaniu. Uniwersytet Łódzki

References

• Bernstein, B. (1980). Socjolingwistyka a społeczne problemy kształcenia. W: M. Głowiński (Red.), Język i społeczeństwo (s. 83-119). Warszawa: Czytelnik.
• Carton, E. (1990). Political Correctness, Principled Contextualism, Pedagogical Conscience. W: C. Newfield i R. Strickland (Red.), After Political Correctness: The humanitary and society in the 1990s (s. 46-79). San Francisco, Oxford: Westview Press, Boulder.
• Friedman, M. i Friedman, R. (2006). Wolny wybór (I. Jakubczak i J. Kwaśniewski, Tłum.). Sosnowiec: Wydawnictwo Aspekt.
• Futyma, S. (2002). Wolnego rynku implikacje dla edukacji. Toruń, Poznań: Wydawnictwo „Edytor”.
• Giroux, H. A. (2010). Naga pedagogia i przekleństwo neoliberalizmu: przemyśleć edukację wyższą jako praktykę wolności. W: H. A. Giroux i L. Witkowski, Edukacja i sfera publiczna: idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej (s. 281-298). Kraków: Impuls.
• Giroux, H. A. i McLaren, P. L. (2010). America 2000 i polityka wymazywania: demokracja i różnice kulturowe w oblężeniu. W: H. A. Giroux i L. Witkowski, Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej (s. 243-264). Kraków: Impuls.
• Hughes, G. (2010). Political Correctness: A history of semantics and Culture. West Sussex: Wiley-Blackwell. Jaworska-Witkowska, M. i Szymański, M. J. (Red.). (2010). Rynek i edukacja: między przedsiębiorczością i wykluczeniem. Łódź: Wydawnictwo wsezins.
• Klewic, W. (marzec 1995). Rycerze niepoprawni. Rzeczpospolita, 438.
• Kołodziejek, E. (2005). Człowiek i świat w języku subkultur. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Kopaliński, W. (1990). Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Kwiatkowska, H. (2008). Pedeutologia. Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Michalak, J. M. (2003). Poczucie odpowiedzialności zawodowej nauczycieli. Studium teoretyczno-empiryczne. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Potulicka, E. (2011). Wpływ neoliberalnej kultury i edukacji na jednostki oraz społeczeństwa. W: J. Sempruch, M. Wojciechowska i J. Karczewska (Red.), Kultura i edukacja. Ciągłość i tendencje zmian. Kielce: libron.
• Potulicka, E. i Rutkowiak, J. (2010). Neoliberalne uwikłania edukacji. Kraków: Impuls.
• Słownik ekonomii. (2008). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Szahaj, A. (2010). E pluribus unum?: dylematy wielokulturowości i politycznej poprawności. Kraków: Universitas.
• Szkudlarek, T. (2001). Ekonomia i moralność: przemieszczenia dyskursu edukacyjnego. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, nr specjalny, 165-191.
• von Hayek, F. A. (1998). Indywidualizm i porządek ekonomiczny (G. Łuczkiewicz, Tłum.). Kraków: Wydawnictwo Znak.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2137945