Kryzys jako dyskurs i narracja. Konteksty edukacyjne

• Authors: Maria Mendel , Tomasz Szkudlarek

Title variants

EN

Crisis as Discourse and Narrative. Educational Contexts

Abstracts

EN

The authors propose to analyse the situation of social crises in ritual and linguistic terms, as suspension of narratives concerning social processes which leads to uncontrollable, rhizomatic proliferation of meanings (in Deleuze’s and Guattari’s sense). Overcoming crisis is possible on the condition that pre-critical discursive structures of articulation of social symbols and demands are reinvented so that new narrative trajectories can be built. This can be done by subjecting rhizomatic structures conceived in liminal conditions of the crisis to the logic of hegemony (in Laclau’s terms). This ontological structure is used to analyse the pedagogical reception of Jacques Rancière’s, though as an attempt to rearticulating the meaning of education. Those theoretical attempts have the potential to change the narratives of (in)equality and create perspectives for re-thinking education beyond the current crisis of public schooling and educational theory.

PL

Autorzy analizują kryzys w kategoriach teorii rytuałów i ujęć lingwistycznych, jako zawieszenie narracji dotyczących procesów społecznych, co skutkuje rizomatycznym rozplenianiem znaczeń (w ujęciu Deleuze’a i Guattariego). Przezwyciężenie kryzysu jest możliwe pod warunkiem zmiany przedkryzysowych struktur dyskursu łączących w określony sposób społeczne żądania i symbole. Zmiana struktury dyskursu jest warunkiem zmiany trajektorii narracyjnych zablokowanych w fazie kryzysu. Dzieje się to przez poddanie kłączowych struktur znaczeniowych charakterystycznych dla kryzysu procesom hegemonizacji (w ujęciu Laclau). Ta koncepcja ontologiczna stanowi punkt wyjścia do analizy pedagogicznej recepcji prac Jacques’a Rancière’a – jako przykładu prób rekonstrukcji znaczenia edukacji. Tego rodzaju próby teoretyczne mają zdaniem autorów potencjał zmiany narracji (nie) równości społecznych i mogą stworzyć warunki dla przekroczenia kryzysu teorii i kryzysu oświaty publicznej.

Keywords

PL

dyskurs; kryzys; liminalność; narracja; teoria edukacji

EN

crisis; discourse; liminality; narrative; theory of education

• Publisher: Uniwersytet Dolnośląski DSW. Wydawnictwo Naukowe DSW
• Journal: Forum Oświatowe
• Year: 2013
• Volume: 25
• Issue: 3(50)
• Pages: 13-34

Dates

published

2013

Contributors

author

Maria Mendel

• Uniwersytet Gdański, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki

author

Tomasz Szkudlarek

• Uniwersytet Gdański, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki

References

• Althusser, L., Balibar, E., Establet, R., Macherey, P., Ranciere, J. (1965). Lire le Capital. Paris: Editions Francois Maspero.
• Arystoteles. (2008). Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Banasiak, B. (1988). Ogród koczownika. Deleuze – rizomatyka i nomadologia. Colloquia Communia, 1–3, 267–268.
• Biesta, G. (2010). Good Education in an Age of Measurement: Ethics, Politics, Democracy. Boulder, CO: Paradigm Publishers.
• Biesta, G. (2013). Time Out: Can Education Do and Be Done Without Time? W: T. Szkudlarek (red.), Education and the Political. New Theoretical Articulations (s. 75–88). Rotterdam: Sense Publishers. Doi: 10.1007/978-94-6209-383-6_6
• Bourdieu, P., Passeron, J.-C. (1990). Reprodukcja: elementy teorii systemu nauczania. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Deleuze, G., Guattari, F. (1986). Nomadology: The War Machine. New York, NY: Semiotext(e).
• Giroux, H. (1983). Theories of reproduction and resistance in the new sociology of education. A Critical Analysis. Harvard Educational Review, 53(3), 257–293.
• Giroux, H. (1988). Schooling and the Struggle for Public Life: Critical Pedagogy in the Modern Age. Minneapolis, MN: University of Minnesota Press.
• Giroux, H. (2007). The University in Chains: Confronting the Military-Industrial-Academic Complex. Boulder, CO: Paradigm Publishers.
• Gustafson, K. (2009). Konstruowanie dziecięcych tożsamości a społeczna geografia szkoły. W: M. Ejsmont, B. Kosmalska, M. Mendel (red.), Obraz, przestrzeń, popkultura. Inspiracje badawcze w polu pedagogiki społecznej (s. 83–101). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Gutstein, E., Peterson, B. (2013). Rethinking Mathematics: Teaching Social Justice by the Numbers. Milwaukee, WI: Rethinking Schools.
• Laclau, E. (1990). New Reflections on the Revolution of our Time. London: Verso.
• Laclau, E. (2009). Rozum populistyczny. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• Laclau, E., Mouffe, C. (1989). Hegemony and Socialist Strategy. London: Verso.
• Lipman, P. (2010). Education and the right to the city: The intersection of Urban Policies, education, and poverty. W: M. W. Apple, S. J. Ball, L. A. Gandin (red.), The Routledge International Handbook of the Sociology of Education (s. 241–252). New York, NY: Routledge.
• Lipman, P. (2013). The New Political Economy of Urban Education: Neoliberalism, Race, and the Right to the City. New York, NY: Routledge.
• Lyotard, J. F. (1984). The Postmodern Condition: A Report on Knowledge. Minneapolis, MN: University of Minnesota Press.
• Marzec-Holka, K., Rutkowska, A. (red.). (2012). Małe szkoły w województwie kujawsko-pomorskim: studium pedagogiczno-socjologiczne. Bydgoszcz: Agencja Reklamowo-Wydawnicza ArtStudio.
• Masschelein, J., Simons, M. (2013a). In Defense of the School: A Public Issue. Leuven: Education, Culture & Society Publishers.
• Masschelein, J., Simons, M. (2013b). The Politics of the University: Movements of (de-)Identification and the Invention of Public Pedagogic Forms. W: T. Szkudlarek (red.), Education and the Political: New Theoretical Articulations (s. 107–119). Rotterdam: Sense Publishers. Doi: 10.1007/978-94-6209-383-6_8
• Mayo, P. (2012). Echoes from Freire for a Critically Engaged Pedagogy. New York, NY: Bloomsbury Publishing.
• Mendel, M. (2010). Uspołecznienie szkoły: mikrohistoria demokracji. W: E. Gorloff, R. Grzybowski, A. Kołakowski (red.), Edukacja w warunkach zniewolenia i autonomii (1945-2009) (s. 457–478). Kraków: IMPULS.
• Mendel, M. (2012). Polish minischools. Microhistories of democracy and portraits of parental involvement. International Journal about Parents in Education, 6(1), 69–79. Pobrane z: http://www.ernape.net/ejournal/index.php/IJPE/article/view/190/128
• Mendel, M. (2013). Toward the Ignorant Gdańsk Citizen: Place-based Collective Identity, Knowledge to Refuse and the Refusal to Know. W: T. Szkudlarek (red.), Education and the Political: New Theoretical Articulations (s. 121–131). Rotterdam: Sense Publishers. Doi: 10.1007/978-94-6209-383-6_9
• Mendel, M., Zbierzchowska, A. (red.). (2013). Tożsamość Gdańszczan: budowanie na (nie)pamięci. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Mouffe, C. (2005). The Democratic Paradox. London: Verso.
• Postoła, M. (2007). Nie zakochuj się we władzy. W: J. Rancière J., Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka. Kraków: Korporacja Ha!art.
• Potulicka, E. (1993). Nowa Prawica a edukacja (Tom 1). Poznań: Edytor.
• Potulicka, E. (1994). Nowa Prawica, jej ideologia oraz strategia reformy edukacji. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Socjologia Wychowania, 12(285), 99–107.
• Potulicka, E. (1996). Nowa Prawica a edukacja (Tom 2). Poznań: Edytor.
• Rancière, J. (1983). Le Philosophe et ses pauvres. Paris: Fayard.
• Rancière, J. (1991). The Ignorant Schoolmaster. Five Lessons in Intellectual Emancipation. Stanford, CA: Stanford University Press.
• Rancière, J. (2007). Estetyka jako polityka. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Rancière, J. (2012). Proletarian Nights. The Workers’ Dream in Nineteenth-Century France (Wyd. 2). London: Verso.
• Säfström, C. A. (2013). Stop Making Sense! And Hear the Wrong People Speak. W: T. Szkudlarek (red.), Education and the Political: New Theoretical Articulations (s. 133–141). Rotterdam: Sense Publishers. Doi: 10.1007/978-94-6209-383-6_10
• Szkudlarek, T. (2001). Ekonomia i etyka: przemieszczenia dyskursu edukacyjnego. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, numer specjalny, 166-191.
• Szkudlarek, T. (red.). (2013a). Education and the Political: New Theoretical Articulations. Rotterdam: Sense Publishers.
• Szkudlarek, T. (2013b). Identity and Normativity: Politics and Education. W: T. Szkudlarek (red.), Education and the Political: New Theoretical Articulations (s. 61–74). Rotterdam: Sense Publishers. Doi: 10.1007/978-94-6209-383-6_5
• Turner, V. (2005). Gry społeczne, pola i metafory: symboliczne działanie w społeczeństwie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Turner, V. (2010). Proces rytualny: Struktura i antystruktura. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• van Gennep, A. (2006). Obrzędy przejścia: systematyczne studium ceremonii. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Žižek, S. (2001). Wzniosły obiekt ideologii. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2138069