„Przeciw szkolnemu etatyzmowi”. Ocena ingerencji państwa w edukację (w okresie III Rzeczypospolitej) w polskiej publicystyce konserwatywnej

• Authors: Tomasz Tokarz

Title variants

EN

Against Schooling Statism. Assesssment of the State’s Interference in Education in Polish Conservative Press

Abstracts

EN

The purpose of this article is to present the views of conservative opponents on state intervention in education. The author analyzed the opinions presented in the press and on websites. In the opinion of conservatives, compulsory education and centrally established and imposed programs and ideals violate the autonomy of the family – the basic educational community. They also indicated that education was used by rulers to manipulate society and to impose their own vision of the world. Conservatives are in favor of privatization of education, leading to its pluralism: the development of schools with different ideological character. This would enable parents to choose schools consistent with their outlook.

PL

Celem artykułu jest ukazanie poglądów przeciwników ingerencji państwa w szkolnictwo, wywodzących się ze środowisk konserwatywnych. Analizie poddano wypowiedzi przedstawiane w prasie i na witrynach internetowych. W przekonaniu konserwatystów przymus kształcenia oraz centralistycznie ustalane ideały wychowawcze i treści kształcenia naruszały autonomię podstawowej wspólnoty wychowawczej, jaką stanowiła rodzina. Wskazywano także, że szkolnictwo było wykorzystywane przez rządzących do manipulowania społeczeństwem, narzucania własnej – partyjnej wizji świata. Konserwatyści opowiadają się za prywatyzacją szkolnictwa, która doprowadziłaby do jego pluralizacji, rozwoju szkół o zróżnicowanym charakterze ideowym. Umożliwiałoby to rodzicom wybór szkoły zgodnej z ich światopoglądem.

Keywords

PL

konserwatyzm; ideologie edukacyjne; etatyzm; polityka edukacyjna

EN

conservatism; educational ideologies; statism; education policy

• Publisher: Uniwersytet Dolnośląski DSW. Wydawnictwo Naukowe DSW
• Journal: Forum Oświatowe
• Year: 2014
• Volume: 26
• Issue: 2(52)
• Pages: 113-134

Dates

published

2014

Contributors

author

Tomasz Tokarz

• Dolnośląska Szkoła Wyższa, Wydział Nauk Pedagogicznych

References

• Apel Konserwatywny uczestników III Krajowego Zjazdu Koalicji Konserwatywnej Katowice, 20 kwietnia 1997 r. (1997). Kwartalnik Konserwatywny, 2.
• Bitner, M. (2005). Trzeci podmiot w rodzinie. Prawica.net. Pobrane 10 października 2013, z: http://prawica.net/node/2081
• Bodakowski, J. (2007, 6 października). Edukacja państwowa. Prawica.net. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.prawica.net/node/7394#new
• Borowik, B. (2011). Partie konserwatywne w Polsce 1989-2001. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Brzózka, R. (2008a, 8 lutego). Edukacja liberalna – ale pod przymusem. Nasz Dziennik, 30. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.naszdziennik.pl/index.php?typ=my&dat=20080205&id=my22.txt
• Brzózka, R. (2008b, 18 kwietnia). Reforma oświaty drugiego stopnia. Radio Maryja. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.radiomaryja.pl/bez-kategorii/reforma-oswiaty-drugiego-stopnia
• Chojecki, P. (2006). Skąd się biorą Rozwydrzeńcy? Pobrane 10 października 2013, z: http://www.podprad.knp.lublin.pl
• Dudzikowa, M. (2004). Mit o szkole jako miejscu „wszechstronnego rozwoju” ucznia: eseje etnopedagogiczne (wyd. 2). Kraków: Impuls.
• Dueholm, N. (2007). Skąd się wzięły szkoły? Prawica.net. Pobrane 10 października 2013, z: http://prawica.net/node/8520
• Fijor, J. (2006, 12 listopada). Edukacja – nie wyręczać. Prawica.net. Pobrane 10 października 2013, z: http://prawica.net/node/5264
• Górecki, A. (2011, 25 września). Systemowe niszczenie szkoły? Konserwatyzm.pl. Pobrane 10 października 2013, z: http://konserwatyzm.pl/artykul/1917/systemowe-niszczenie-szkoly
• Jackowski, J. M. (2008, 11 czerwca). Szkoła nadal w okowach ideologii. Nasz Dziennik. Pobrane 10 października 2013, z: http://archiwum.dlapolski.pl/informacje/Czytajart-3432.html
• Jaroszyński, P. (1999). Globalizm a reforma edukacji w Polsce. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.piotrjaroszynski.pl/felietony-wywiady/globalizm-a-reforma-edukacji-w-polsce.html
• Jaroszyński, P. (2001). Edukacja dla socjalizmu. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.rodzinapolska.pl/tematm/archiwum/i2001/eduk_do_soc.htm
• Jaroszyński, P. (2008). Reforma edukacji: kto za tym stoi. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.radiomaryja.pl/informacje/reforma-edukacji-kto-za-tym-stoi
• Jaroszyński, P. (2010). Wolność dziecka a autorytet rodziców. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.piotrjaroszynski.pl/felietony-wywiady/wolnosc-dziecka-a-autorytet-rodzicow.html
• Jasiński, K. (2008). Wykładnia wolności. Na przykładzie edukacji. Konserwatyzm.pl. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.konserwatyzm.pl/publicystyka.php/Artykul/858
• Jaworski, P. (1998). Jaka młodzież? Jaka Rzeczpospolita?: natura zagrożeń ideologicznych w projektowanej reformie oświaty. Arcana: kultura, historia, polityka, 21(3), 27–43.
• Jezierska, A. (2006, 3 stycznia). Upaństwowione dzieciństwo. Nasz Dziennik. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.iap.pl/index.html?id=wiadomosci&nrwiad=42752
• Kiereś, B. (2003). Wychowanie pomiędzy rodziną a szkołą. Cywilizacja: o nauce, moralności, sztuce i religii, 7.
• Korwin-Mikke, J. (2007, 15 marca). Hodowla Bydła czyli: manifest normalności. Janusz Korwin Mikke – blog oficjalny. Pobrane 10 października 2013, z: http://korwin-mikke.blog.onet.pl/1,DA2007-10-20,index.html
• Korwin-Mikke, J. (2008, 30 września). Sześciolatki mają rodziców! PZPN też ma dwoje! Janusz Korwin Mikke – blog oficjalny. Pobrane 10 października 2013, z: http://korwin-mikke.blog.onet.pl/Szesciolatki-maja-rodzicow-PZP,2,ID344411329,n
• Lesiak, P. (2008, 17 listopada). Indoktrynacja dzieci w systemie demokratycznym. Pobrane 10 października 2013, z: http://ien.pl/index.php/archives/1153
• Leszczyński, D. (2008, 3 października). Szkoła – zakładnik ideologii. Instytut im. Ks. Piotra Skargi. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.piotrskarga.pl/ps,2415,3,0,2,I,informacje.html
• Łysiak, W. (2006). Szkoła szkodzi. Gazeta Polska, 46.
• Maślach, A. (2009). MEN do likwidacji. Konserwatyzm.pl. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.konserwatyzm.pl/publicystyka.php/Artykul/438
• Matyszkowicz, M. (2012a, 26 czerwca). System na głowie. Teologia Polityczna. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.teologiapolityczna.pl/mateusz-matyszkowicz-system-na-glowie
• Matyszkowicz, M. (2012b, 15 października). Znieśmy obowiązek szkolny. Teologia Polityczna. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.teologiapolityczna.pl/mateusz-matyszkowicz-znie-my-obowi-zek-szkolny
• Nagórny, J. (2005). Posłannictwo szkoły – posłannictwo nauczyciela. Cywilizacja: o nauce, moralności, sztuce i religii, 14, 10–27.
• Nash, G. H. (1976). The Conservative Intellectual Movement in America Since 1945. New York, NY: Basic Books.
• Nowicki, Z. (2011). Koniec dzieciństwa. Opcja na Prawo, 9(117).
• Olędzki, K. (2009). Szkolny totalitaryzm. Konserwatyzm.pl. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.konserwatyzm.pl/publicystyka.php/Artykul/590
• Organizacja Monarchistów Polskich. (1990). Klub Konserwatywny – przed wyborami samorządowymi. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.legitymizm.org/kk-wybory-samorzadowe-1990
• Organizacja Monarchistów Polskich. (1992). Polska ma własną drogę. Tezy ustrojowe. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.legitymizm.org/kk-polska-ma-wlasna-droge-tezy-ustrojowe
• Organizacja Monarchistów Polskich. (1996, 8 grudnia). Szkoła – instrument sprawowania władzy czy instytucja przekazywania wiedzy? Memorandum oświatowe. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.legitymizm.org/kk-szkola-memorandum-oswiatowe
• Paliwoda, P. (2007, 6 września). Zgubne eksperymenty postępowych edukatorów. Rzeczpospolita. Pobrane 10 października 2013, z: http://archiwum.rp.pl/artykul/711044_Zgubne_eksperymenty_postepowych_edukatorow.html
• Pochmara, K. (2009). Najsmaczniejszy batonik. Konserwatyzm.pl. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.konserwatyzm.pl/publicystyka.php/Artykul/144
• Pucek, R. (2003). Recepta na wychowanie. Rzeczpospolita. Pobrane 10 października 2013, z: http://new-arch.rp.pl/artykul/423543.html
• Ryba, M. (2006, 6 czerwca). Szkoła ideologiczna czy klasyczna. Nasz Dziennik. Pobrane 10 października 2013, z: http://archiwum.dlapolski.pl/informacje/Czytajart-865.html
• Ryba, M. (2008, 5 grudnia). Jak wychować postmodernistycznego Europejczyka. Instytut im. Ks. Piotra Skargi. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.piotrskarga.pl/jak-wychowac-postmodernistycznego-europejczyka-,2716,i.html
• Skurzak, L. (2006, 7 maja). Co zrobić z polską szkołą. Prawica.net. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.prawica.net/node/3534
• Sordyl, G. (1999). Spadkobiercy Stańczyków: doktryna konserwatyzmu polskiego w latach 1979-1989. Kraków: Dante.
• Sułdrzyński, M. (2008). Co zagraża naszej cywilizacji. Nowe Państwo, 2.
• Stępkowski, A. (2010). Rodzina na drodze postępu. Pro Fide, Rege et Lege, 1(66).
• Szymański, M. J. (2001). Kryzys i zmiana: studia nad przemianami edukacyjnymi w Polsce w latach dziewięćdziesiątych. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
• Śliwerski, B. (2009). Problemy współczesnej edukacji: dekonstrukcja polityki oświatowej III RP. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Śliwerski, B. (2013). Diagnoza uspołecznienia publicznego szkolnictwa III RP w gorsecie centralizmu. Kraków: Impuls.
• Toboła-Pertkiewicz, P. (2009, 13 lutego). Kidnaperzy w natarciu. Prawica.net. Pobrane 10 października 2013, z: http://prawica.net/node/15389
• Toboła-Pertkiewicz, P. (2008a, 30 stycznia). Przymusowy pobór dzieci. Rzeczpospolita. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.rp.pl/artykul/88175.html
• Toboła-Pertkiewicz, P. (2008b). W sidłach oświaty. Polonia Christiana, 4. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.piotrskarga.pl/ps,2377,3,0,1,I,informacje.html
• Wandowicz, K. (2000). Współczesny konserwatyzm polityczny w Polsce (1989-1998). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Wielomski, A. (2006). Szkolny postkomunizm. Prawica.net. Pobrane 10 października 2013, z: http://prawica.net/node/5478
• Wielomski, A. (2007). Polityka edukacyjna. Konserwatyzm.pl. Pobrane 10 października 2013, z: http://konserwatyzm.pl/archiwum/index2.php?option=com_content&do_pdf=1&id=890
• Wielomski, A. (2008). Jakobinizm edukacyjny. Konserwatyzm.pl. Pobrane 10 października 2013, z: http://konserwatyzm.pl/archiwum/content/view/888/118
• Wielomski, A. (2009a). Przeciw etatyzmowi szkolnemu. Konserwatyzm.pl. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.konserwatyzm.pl/publicystyka.php/Artykul/4619
• Wielomski, A. (2009b). Socjalistyczne państwo. Konserwatyzm.pl. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.konserwatyzm.pl/publicystyka.php/Artykul/2618
• Wielomski, A. (2010). Przymus szkolny w perspektywie filozofii politycznej. Pro Fide, Rege et Lege, 2(66).
• Wildstein, B. (2009, 11 lipca). Ułomna rodzina – doskonałe państwo. Rzeczpospolita. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.rp.pl/artykul/332426.html
• Wojciechowski, M. (2006). Zimny prysznic tegorocznej matury. Prawica.net. Pobrane 10 października 2013, z: http://prawica.net/node/4224
• Wojciechowski, M. (2009, 9 czerwca). Rodzina ofiarą wszechmocnego państwa. Rzeczpospolita. Pobrane 10 października 2013, z: http://www.rp.pl/artykul/9157,317843_Wojciechowski__Rodzina___ofiara_wszechmocnego_panstwa__.html
• Wojciechowski, M. (2010, 18 lutego). Psucie szkoły. Prawica.net. Pobrane 10 października 2013, z: http://prawica.net/opinie/20931
• Zalewski, D. (2006). Absurdy liberalnej szkoły. Cywilizacja: o nauce, moralności, sztuce i religii, 19. Pobrane 10 października 2013, z: http://cywilizacja.ien.pl/?id=504
• Zalewski, D. (2008a, 19 lutego). Nowa edukacyjna rewolucja. Nasz Dziennik. Pobrane 10 października 2013, z: http://ien.pl/index.php/archives/793
• Zalewski, D. (2008b). Oświata po rewolucji. Cywilizacja: o nauce, moralności, sztuce i religii, 23. Pobrane 10 października 2013, z: http://cywilizacja.ien.pl/?id=615
• Zalewski, D. (2009, 24 lutego). Sześciolatki do szkół, niemowlaki do żłobków. Pobrane 10 października 2013, z: http://ien.pl/index.php/archives/897
• Żuraw, M., Olędzki, K. (2008). Złote lata kidnaperów. Najwyższy Czas!, 37(956).

Identifiers

Biblioteka Nauki

2138438