Refleksje nauczyciela w rozpoznawaniu sytuacji szkolnej młodzieży szkół zawodowych

• Authors: Zdzisław Piwoński

Title variants

EN

Teacher Reflection in Recognizing Vocational School Youths’ Situation

Abstracts

EN

The definition of a person’s social position includes a wide spectrum of the areas of the person’s life. The school position of children and young people  constitutes the basis for the educational work of pedagogues and teacher-educators in particular. Apart from the pupil’s role in the school, various social systems in the non-school environment need to be identified. For procedural reasons, the diagnosis of pupils’ needs is conducted in a narrow or problem-related scope. In the diagnosing process, it is necessary to include the multitude of educational stages among the causes of activities that are at times illusory. This necessity, in consequence, makes it impossible to conduct a comprehensive, individualized and complete diagnosis. Furthermore, the increasing didactic and examination requirements and the increasingly common engagement of teachers in bureaucratic processes reduces time for direct contact with pupils. Apart from the situation connected with learning and school, pupils also contend with many other problems, including economic and living conditions. Basic vocational schools are a case in point. At this stage, education processes, including an improvement of the social competencies of pupils, are highly limited, as research carried out among pupils from one of basic vocational schools indicates. Therefore, the abovementioned need for diagnosis focused on the entirety of the pupil’s life should occur as early as the first stage of education. Negligence in this area is characterized by specific dynamics, and once this negligence is fixed, its effects are irreversible. The quality of the school’s institutional determinants and the influences of school-related environments in the entirety of positive and negative impacts are determined by the facts and myths of the school position of children and young people.

PL

Definiowanie sytuacji społecznej człowieka zawiera w sobie szerokie spektrum obszarów jego życia. Szczególnie dla pedagogów, nauczycieli-wychowawców podstawę do pracy wychowawczej i edukacyjnej stanowi sytuacja szkolna dzieci i młodzieży. Poza rolą ucznia w szkole, rozpoznaniu podlegać powinny różne układy społeczne w środowisku pozaszkolnym. Ze względów proceduralnych, diagnoza potrzeb uczniów prowadzona jest w zakresie wąskim lub problemowym. Do przyczyn działań, niekiedy iluzorycznych w procesie diagnozowania, zaliczyć należy wielość etapów edukacyjnych, co w konsekwencji powoduje w praktyce niemożność prowadzenia diagnozy kompleksowej, zindywidualizowanej i pełnej. Ponadto, zwiększające się wymagania dydaktyczne, egzaminacyjne oraz coraz szersze angażowanie nauczycieli w procesy biurokratyczne, czas na bezpośredni kontakt z uczniem zostaje skrócony. Poza sytuacją związaną z nauką i szkołą, uczniowie borykają się też z wieloma innymi problemami, w tym z warunkami materialno-bytowymi rodziny. Do szczególnych przypadków, gdzie spotkać się można z działaniami pozornymi w procesie wychowania i kształcenia, należą zasadnicze szkoły zawodowe. Na tym etapie kształcenia procesy wychowawcze, w tym podnoszenie kompetencji społecznych uczniów, są dalece ograniczone, na co wskazują przeprowadzone badania wśród uczniów jednej z zasadniczych szkół zawodowych. Dlatego przywołana potrzeba diagnozy skoncentrowanej na całokształcie życia ucznia powinna nastąpić już w pierwszym etapie kształcenia. Zaniedbania na tym obszarze cechuje określona dynamika, a utrwalane bywają nieodwracalne. Jakość uwarunkowań instytucjonalnych szkoły oraz wpływów środowisk okołoszkolnych w całokształcie oddziaływań pozytywnych i negatywnych tworzą fakty i mity sytuacji szkolnej dzieci i młodzieży.

Keywords

PL

sytuacja szkolna ucznia; diagnoza całościowa; diagnoza wychowawcza; diagnoza dydaktyczna; zmiana społeczna

EN

school position of pupil; comprehensive; educational and didactic diagnosis; social change

• Publisher: Uniwersytet Dolnośląski DSW. Wydawnictwo Naukowe DSW
• Journal: Forum Oświatowe
• Year: 2015
• Volume: 27
• Issue: 1(53)

Dates

published

2015

Contributors

author

Zdzisław Piwoński

• Akademia Pomorska w Słupsku Instytut Pedagogiki i Pracy Socjalnej, Zakład Pedagogiki Opiekuńczo-Wychowawczej

References

• Bereźnicki, F. (2011). Podstawy dydaktyki (wyd. 3). Kraków: Impuls.
• Hejnicka-Bezwińska, T. (2007). Procesy edukacyjne jako przedmiot pedagogiki. W: E. Marynowicz-Hetka (red.), Pedagogika społeczna: podręcznik akademicki (tom 2, s. 138–167). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Jarosz, E., Wysocka, E. (2006). Diagnoza psychopedagogiczna: podstawowe problemy i rozwiązania. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK.
• Kamińska-Szmaj, I. (red.). (2002). Słownik wyrazów obcych (wyd. 2). Wrocław: EUROPA.
• Konarzewski, K. (red.). (1998). Sztuka nauczania: szkoła (wyd. 5). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kupisiewicz, C. (2012). Dydaktyka: podręcznik częściowo programowany (wyd. 13). Kraków: Impuls.
• Linowska, E., Linowski, D. (2013). Opracowanie: materiały szkoleniowe Europejskiego Centrum Rozwoju Kadr w Białymstoku. Białystok: b.m.
• Marynowicz-Hetka, E. (red.). (2009). Pedagogika społeczna: podręcznik akademicki (tom 1). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Nikitorowicz, J. (1999). Socjalizacja. W: D. Lalak, T. Pilch (red.), Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej (s. 271–272). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK.
• Pielachowski, J. (2007). Mocne i słabe strony wychowania w szkole: (nie)prześmiewcze refleksje długoletniego praktyka. W: M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak (red.), Wychowanie: pojęcia, procesy, konteksty: interdyscyplinarne ujęcie (tom 3, s. 233–262). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Piwoński, Z. (2005). Czy nauczycielowi potrzebny jest kodeks etyczny? Edukacja i Dialog, 8, 41–45. Pobrane z: http://www.eid.edu.pl/archiwum/2005,103/padziernik,212/czy_nauczycielowi_potrzebny_jest_kodeks_etyczny,1833.html
• Piwoński, Z. (2011). Aspiracje i system wartości uczniów liceów profilowanych w województwie pomorskim: próba diagnozy (Praca doktorska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu).
• Piwoński, Z. (2014). Aspiracje i system wartości uczniów w okresie adolescencji. Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej w Słupsku.
• Sztander, W. (1979). Metodologiczne podstawy diagnozy psychologicznej na użytek szkoły i nauczyciela. Oświata i Wychowanie, 15(439), 1–8.
• Śliwerski, B. (2004). Istota i przedmiot badań teorii wychowania. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika: podręcznik akademicki (tom 2, s. 14–27). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Śliwerski, B. (2013, 31 grudnia). Do Siego – Eksperymentalnego i Wyklikanego Roku 2014 [wpis na blogu]. Pobrane z: http://sliwerski-pedagog.blogspot.com/2013/12/do-siego-eksperymentalnego-i.html
• Wysocka, E. (2013). Diagnostyka pedagogiczna: nowe obszary i rozwiązania. Kraków: Impuls.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 maja 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie nadzoru pedagogicznego (2013). Dz.U. 2013, poz. 560.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (2009). Dz.U. 2009, nr 4, poz. 17.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 kwietnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów publicznych (2013). Dz.U. 2013, poz. 520.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (2013). Dz.U. 2013, poz. 532.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2138457