Ocena dystansu społecznego wobec przejawów dyskryminacji w deklaracjach studentów

• Authors: Aleksander Sztejnberg , Tadeusz Leszek Jasiński

Title variants

EN

The Assessment of Social Distance in Relation to Symptoms of Discrimination in Students’ Declarations

Abstracts

EN

This article presents the results of a study whose aim was the assessment of social distance in relation to symptoms of discrimination in the first and second years of Physical Education (bachelor’s degree) students’ declarations. To realize this aim, the authors used the Polish version of Questionnaire “Social Distance – DS,” worked out on the basis of the original Bogardus social distance scale. Results showed that students declared the smallest social distance in relation to Catholics (M  = 2,03, SD  = 1,76 – “adherents of religions” category) and the biggest in relation to Roma people (Gypsies) (M  = 5,36, SD  = 1,99 – “persons from definite ethnic and regional group” category). The difference between mean ratings of social distance declared by male and female students in relation to gay men turned out to be statistically significant on level p  < 0,05. The mean rating declared by male students turned out higher from the mean rating declared by female students.

PL

W pracy zaprezentowano wyniki z badania, którego celem była ocena dystansu społecznego wobec przejawów dyskryminacji w deklaracjach studentów I i II roku kierunku Wychowania Fizycznego (studia licencjackie). Do realizacji tego celu wykorzystano polską wersję kwestionariusza „Dystans społeczny – DS”, opracowanego na podstawie oryginalnej skali dystansu społecznego Bogardusa. Okazało się, że badani studenci najmniejszy dystans społeczny deklarowali wobec katolików (M = 2,03, SD = 1,76 – kategoria „wyznawcy religii”), a największy wobec Romów (Cyganów) (M = 5,36, SD = 1,99 – kategoria „osoby z określonej grupy etnicznej i regionalnej”). Różnica pomiędzy średnimi ocen dystansu społecznego deklarowanymi wobec gejów przez badanych zróżnicowanych ze względu na płeć okazała się istotna statystycznie na poziomie p < 0,05. Średnia ocena dystansu społecznego w deklaracjach studentów okazała się wyższa od średniej oceny dystansu społecznego deklarowanego przez studentki.

Keywords

PL

dystans społeczny; pomiar; kwestionariusz „Dystans społeczny – DS”; opinie studentów; studenci Wychowania Fizycznego

EN

social distance; measurement; questionnaire “Social Distance – DS”; students’ opinions; Physical Education students

• Publisher: Uniwersytet Dolnośląski DSW. Wydawnictwo Naukowe DSW
• Journal: Forum Oświatowe
• Year: 2015
• Volume: 27
• Issue: 1(53)
• Pages: 103-118

Dates

published

2015

Contributors

author

Aleksander Sztejnberg

• Uniwersytet Opolski w Opolu

author

Tadeusz Leszek Jasiński

• Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku, Wydział Wychowania Fizycznego

References

• Abramowicz, M., Bratkiewicz, A. (2011). Opinie nauczycieli o edukacji antydyskryminacyjnej w szkole. W: M. Abramowicz (red.), Wielka nieobecna – o edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce: raport z badań (s. 283–289). Warszawa: Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej. Pobrane z: http://www.tea.org.pl/userfiles/file/Wielka_nieobecna_raport.pdf
• Bilewicz, M., Wójcik, A. (2009). Antysemityzm na gruzach sztetl: stosunek polskiej młodzieży do Żydów w miastach i miasteczkach południowej i wschodniej Polski. W: L. M. Nijakowski (red.), Etniczność, pamięć, asymilacja: wokół problemów zachowania tożsamości mniejszości narodowych i etnicznych (s. 153–167). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe. Pobrane 15 stycznia 2015, z: http://deconspirator.com/wp-content/uploads/2012/03/bilewicz_wojcik_antysemityzm_na_gruzach_sztetl.pdf
• Bakke, K. M., Cao, X., O’Loughlin, J., Ward, M. D. (2009). Social distance in Bosnia-Herzegovina and the North Caucasus region of Russia: Inter and intra-ethnic attitudes and identities. Nations and Nationalism, 15(2), 227–253. http://dx.doi.org/10.1111/j.1469-8129.2009.00363.x
• Bardis, P. D. (1961). Social Distance among Gymnasium Students in Southern Greece. Sociology & Social Research, 45(4), 430–434.
• Bastian, B., Lusher, D., Ata, A. (2012). Contact, evaluation and social distance: Differentiating majority and minority effects. International Journal of Intercultural Relations, 36, 100–107. http://dx.doi.org/10.1016/j.ijintrel.2011.02.005
• Bazaniak, J. (2009). Inność obiektem tolerancji: kształtowanie postaw tolerancyjnych u dzieci w wieku wczesnoszkolnym w ich środowisku edukacyjnym. Poznańskie Studia Teologiczne, 23, 323–357. Pobrane z: https://repozytorium.amu.edu.pl/jspui/bitstream/10593/8200/1/21_Joanna_Bazaniak_Inno%C5%9B%C4%87%20obiektem%20tolerancji_323-357.pdf
• Błuszkowski, J. (2003). Stereotypy narodowe w świadomości Polaków: studium socjologiczno-politologiczne. Warszawa: Elipsa.
• Bodziany, M. (2012). Komunikacja międzykulturowa w wielonarodowych jednostkach wojskowych. Wrocław: b.w. Pobrane 20 stycznia 2015, z: https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/2948/komunikacja%20mi%C4%99dzykulturowa%20-%20ca%C5%82o%C5%9B%C4%87%20ksi%C4%85%C5%BCki.pdf?sequence=1
• Bogardus, E. S. (1925a). Social Distance and its Origins. Sociology and Social Research, 9, 216–225. Pobrane 20 stycznia 2015, z: https://www.brocku.ca/MeadProject/Bogardus/Bogardus_1925b.html
• Bogardus, E. S. (1925b). Measuring Social Distance. Journal of Applied Sociology, 9, 299–308. Pobrane z: https://www.brocku.ca/MeadProject/Bogardus/Bogardus_1925c.html
• Bogardus, E. S.(1933). A Social Distance Scale. Sociology and Social Research, 17, 265–271. Pobrane z: https://www.brocku.ca/MeadProject/Bogardus/Bogardus_1933.html
• Freed, M. N., Ryan, J. M., Hess, R. K. (1991). Handbook of Statistical Procedures and Their Computer Applications to Education and the Behavioral Sciences. New York,
• NY: American Council on Education.
• Gajdzica, Z. (2007). Przestrzeń w procesie integracyjnego kształcenia uczniów niepełnosprawnych. Szkoła Specjalna, 5, 333–341.
• Gajdzica, Z. (2011). Sytuacje trudne w opinii nauczycieli klas integracyjnych. Kraków: Impuls.
• Górak-Sosnowska, K. (2008). Edukacja wielokulturowa a płeć: stosunek młodzieży licealnej do wybranych narodów. Przegląd Pedagogiczny, 2, 87–96. Pobrane z: http://repozytorium.ukw.edu.pl/handle/item/524
• Hasan, S. (2012). The Muslim World and Human Development: An Introduction. W: S. Hasan (red.), The Muslim World in the 21st Century: Space, Power, and Human Development (s. 3–21). Dordrecht: Springer Netherlands. http://dx.doi.org/10.1007/978-94-007-2633-8_1
• Jasińska-Kania, A. (red.). (2001). Trudne sąsiedztwa: z socjologii konfliktów narodowościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Jasińska-Kania, A., Łodziński, S. (2009). Obszary i formy wykluczenia etnicznego w Polsce: mniejszości narodowe, imigranci, uchodźcy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Kasprzak, T., Walczak, B. (2009). Diagnoza postaw młodzieży województwa podlaskiego wobec odmienności kulturowej: raport z badania. W: A. Jasińska-Kania, K. M. Staszyńska (red.), Diagnoza postaw młodzieży województwa podlaskiego wobec odmienności kulturowej (s. 51–196). Białystok: Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego.
• Kleg, M., Yamamoto, K. (1998). As the World Turns: Ethno Racial Distances after 70 Years. The Social Science Journal, 35(2), 183–190. http://dx.doi.org/10.1016/S0362-3319(98)90038-6
• Komorowska, A., Komorowska, S. (2011). Postawy społeczne uczniów klas gimnazjalnych w stosunku do osób niepełnosprawnych. Przegląd Badań Edukacyjnych, 2(13), 5–19.
• Konieczna, J. (2001). Polska – Ukraina: wzajemny wizerunek: raport z badań. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych. Pobrane 22 stycznia 2015, z: http://www.isp.org.pl/files/5655578580364032001225889489.pdf
• Lambert, E. G., Ventura, L. A., Hall, D. E., Cluse-Tolar, T. (2006). College Students’ Views on Gay and Lesbian Issues: Does Education Make a Difference? Journal of Homosexuality, 50(4), 1–30. http://dx.doi.org/10.1300/J082v50n04_01
• Majda, A., Zalewska-Puchała, J., Barczyk, E. (2013). Postawy studentów pielęgniarstwa wobec osób odmiennych kulturowo. Problemy Pielęgniarstwa, 21(3), 327–334. Pobrane z: https://journals.viamedica.pl/problemy_pielegniarstwa/article/view/26119
• Miłkowska, G. (2011). Koordynacja działań w aspekcie wielokulturowości na rzecz poprawy bezpieczeństwa w szkołach i placówkach oświatowych. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Pedagogika, 20, 179–189. Pobrane z: http://www.bg.ajd.czest.pl/wydawnictwo/pedagogika_20.pdf
• Malešević, S., Uzelac, G. (1997). Ethnic Distance, Power and War: The Case of Croatian Students. Nations and Nationalism, 3(2), 291–298. http://dx.doi.org/10.1111/j.1354-5078.1997.00291.x
• Nowaczyk, C. (1985). Podstawy metod statystycznych dla pedagogów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Owen, C. A., Eisner, H. C., McFaul, T. R. (1981). A Half Century of Social Distance Research: National Replication of the Bogardus’ Studies. Sociology and Social Research, 66(1), 80–98.
• Park, R. E. (1924). The Concept of Social Distance As Applied to the Study of Racial Attitudes and Racial Relations. Journal of Applied Sociology, 8, 339–344. Pobrane z: https://www.brocku.ca/MeadProject/Park/Park_1924.html
• Parrillo, V. N., Donoghue, C. (2005). Updating the Bogardus social distance studies: a new national survey. The Social Science Journal, 42(2), 257–271. http://dx.doi.org/10.1016/j.soscij.2005.03.011
• Parrillo, V. N., Donoghue, C. (2013). The National Social Distance Study: Ten Years Later. Sociological Forum, 28(3), 597–614. http://dx.doi.org/10.1111/socf.12039
• Proenza, L., Strickland, B. R. (1965). A Study of Prejudice in Negro and White College Students. The Journal of Social Psychology, 67(2), 273–281. http://dx.doi.org/10.1080/00224545.1965.9922279
• Randall, N. H., Delbridge, S.(2005). Perceptions of Social Distance in an Ethnically Fluid Community. Sociological Spectrum, 25(1), 103–122. http://dx.doi.org/10.1080/027321790505360
• Rawłuszko, A. (red.). (2011). Edukacja antydyskryminacyjna i jej standardy jakościowe. Warszawa: Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej. Pobrane z: http://tea.org.pl/userfiles/file/Edukacja%20antydyskryminacyjna%20i%20jej%20standardy%20jakosciowe.pdf
• Ryšavý, D. (2003). Sociální distance vůči Romům: Případ vysokoškolských studentů. Sociologický Časopis, 39(1), 55–77.
• Sakuragi, T. (2006). The relationship between attitudes toward language study and cross-cultural attitudes. International Journal of Intercultural Relations, 30(1), 19–31. http://dx.doi.org/10.1016/j.ijintrel.2005.05.017
• Sapronowa, M. A. (2013). Arabo-musul’manskij mir. Istorija, gieografija, obszczestwo. Uczebnoje posobije. Kazan’: Kazanskij Uniwiersitiet.
• Sołdatowa, G. U., Szajgierowa L. A. (2008). Psichodijagnostika tolerantnosti licznosti. Moskwa: Smysł.
• Steinbach, A. (2004). Soziale Distanz: Ethnische Grenzziehung und die Eingliederung von Zuwanderern in Deutschland. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften.
• Šafr, J., Häuberer, J. (2008). Subjektivní sociální distance k profesím: existují v české společnosti subjektivní třídní hranice? Naše Společnost, 6(1), 28–38.
• Sztejnberg, A., Jasiński, T. L. (2014). Szkoła przyjazna wszystkim: edukacja zdrowotna – środowisko fizyczne – klimat społeczny. Płock: Wydawnictwo Naukowe NOVUM.
• Sztop-Rutkowska, K., Kiszkiel, Ł., Mejsak, R. (2013). Dystans społeczny jako element postawy wobec grup obcych w środowisku lokalnym na przykładzie mieszkańców Białegostoku. Pogranicze: Studia Społeczne, 22, 139–156.
• Szwed, R. (2004). Społeczne i przestrzenne uwarunkowania dystansu etnicznego. W: J. Wątroba (red.), Statystyka i data mining w badaniach naukowych (s. 45–58). Kraków: StatSoft Polska. Pobrane 9 października 2015, z: http://www.statsoft.pl/portals/0/Downloads/Naukowe4.pdf
• Vandeyar, S., Killen, R. (2006). Teacher-student interactions in desegregated classrooms in South Africa. International Journal of Educational Development, 26(4), 382–393. http://dx.doi.org/10.1016/j.ijedudev.2005.09.007
• Viljoen, H. G. (1974). Relationship between Stereotypes and Social Distance. The Journal of Social Psychology, 92(2), 313–314. http://dx.doi.org/10.1080/00224545.1974.9923115
• Wark, C., Galliher, J. F. (2007). Emory Bogardus and the Origins of the Social Distance Scale. The American Sociologist, 38(4), 383–395. http://dx.doi.org/10.1007/s12108-007-9023-9
• Wciórka, B., Wciórka, J. (1996). Choroby psychiczne – społeczny stereotyp i dystans. Postępy Psychiatrii i Neurologii, 5, 323–343. Pobrane z: http://www.ppn.ipin.edu.pl/archiwum/1996-zeszyt-3/choroby-psychiczne-xxx-spoleczny-stereotyp-i-dystans.html
• Winiarska, A., Klaus, W. (2011). Dyskryminacja i nierówne traktowanie jako zjawisko społeczno‑kulturowe. Studia BAS, 2(26), 9–40. Pobrane 15 stycznia 2015, z: http://www.bezuprzedzen.org/doc/BAS_26.pdf
• Woosnam, K. M., Lee, Y. J. (2011). Applying social distance to voluntourism research. Annals of Tourism Research, 38(1), 309–313. http://dx.doi.org/10.1016/j.annals.2010.06.003
• Wójcik, A. (2009). Dystans społeczny wobec mniejszości etnicznych i jego przyczyny. W: Uprzedzenia etniczne w Polsce: raport z ogólnopolskiego sondażu Polish Prejudice Survey (s. 22–25). Pobrane 20 stycznia 2015, z: http://cbu.psychologia.pl/uploads/aktualnosci/raport_PPS_final.pdf
• Zamojska, E. (2012). „Murzynek Bambo wiecznie żywy!”: rzeczywistość politycznej poprawności w podręcznikach szkolnych. Przegląd Pedagogiczny, 2, 53–66.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2138451