Wczesna historia coachingu: poszukiwanie definicji i interferencji idei

• Authors: Adam Michał Zemełka

Title variants

EN

Early History of Coaching: The Search for Definitions and Interference of Ideas

Abstracts

EN

Despite its popularity – coaching is not described in the Polish scientific literature in the historical context, excluding publications repeated terse overview of the most important events in the development of this method. The aim of the article is to present the concept, which had special impact on the origination of the early forms of coaching. The mutual influence of these concepts called interference of ideas, because coaching was formed at the junction of several fields – primarily sports psychology, management and counseling. There is also attempt to verify simplifications and distortions that exist in the literature on coaching. The caesura is 1974, when was published a book of Timothy Gallwey – The inner game of tennis, considered by many authors as groundbreaking for this method. This article is a polemic with this opinion.

PL

Pomimo swojej popularności – coaching nie doczekał się jak dotąd zarysu historycznego w polskim piśmiennictwie, wyłączając publikacje powielające lakoniczny przegląd ważniejszych wydarzeń w kształtowaniu się tej metody. Celem przedłożonego artykułu jest przedstawienie koncepcji, jakie wywarły szczególny wpływ na genezę wczesnej formy coachingu. Przenikanie się tych różnorodnych założeń i teorii nazwano interferencją idei, gdyż coaching powstał na styku kilku dziedzin – przede wszystkim psychologii sportu, zarządzania oraz counselingu. Podjęto nadto próbę weryfikacji uproszczeń i przeinaczeń, jakie występują w piśmiennictwie dotyczącym coachingu. Za cezurę uznano rok 1974, w którym ukazała się książka Timothy’ego Gallweya The inner game of tennis, uważana przez wielu autorów za przełomową dla opisywanej przedmiotu. Niniejszy artykuł stanowi polemikę z tym stanowiskiem.

Keywords

PL

historia coachingu; geneza coachingu; counseling; psychologia sportu; psychologia zarządzania; coaching biznesowy; executive coaching

EN

history of coaching; coaching origination; counseling; sport psychology; psychology off management; business coaching; executive coaching

• Publisher: Uniwersytet Dolnośląski DSW. Wydawnictwo Naukowe DSW
• Journal: Forum Oświatowe
• Year: 2016
• Volume: 28
• Issue: 2(56)
• Pages: 143-160

Dates

published

2016

Contributors

author

Adam Michał Zemełka

• Collegium Da Vinci, Katedra Zarządzania i Coachingu

References

• Beers, C. (1984). Umysł, który sam siebie odnalazł. Warszawa: Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej.
• Bennett, J., Bush, M. J. (2009). Coaching in organizations: Current trends and future opportunities. OD Practitioner, 41(1), 2–7.
• Bliemeister, J. (1988). An empirical test of theoretical constructs essential to NLP. Zeitschrift für Klinische Psychologie, 17(1), 21–30.
• Clutterbuck, D. (2009). Coaching zespołowy. Poznań: Rebis.
• Drucker, P. (1954). Practice of Managament. New York, NY: Harper & Row.
• Ellis, A. (2008). Głębokie uzdrawianie emocji. Kraków: Zielona Sowa.
• Frohmann, A. L., Kotter J. P. (1977). Coaching and Counseling: How You Can Improve the Way it’s Done. Training & Developmnet Journal, 31(11).
• Gallwey, T. (2006). Tenis. Wewnętrzna gra. Pszczyna: Galaktyka.
• Gill, D. L. (2000). Psychology and the study of sport. W: J. J. Coackley, E. Dunnig (red.), Handbook of sport studies. London: Sage Publishing.
• Gorell, R. (2013). Group coaching. London: Kogan Page.
• Grant, A. M., Cavanagh, M. J. (2007). Evidence-based coaching: flourishing or languishing. Australian Psychologist, 42(4), 239–254.
• Grant, A., Cavanagh, M. (2007). Coaching Psychology: How did we get here and where are we going. Australian Psychological Society, 29(3), 6–9.
• Green, Ch. D. (2003). Psychology strikes out: Coleman R. Griffith and the Chicago Cubs. History of Psychology, 6(3), 267–283.
• Griffith, C. (1926). The psychology of coaching: A study of coaching methods from the point of psychology. New York, NY: C. Sribner’s son.
• Griffith, C. (2007). Getting Ready to Coach. W: D. Smith, M. Bar-Eli, Essentials Readings in Sport and Excersise Psychology. Champaign: Human Kinetics.
• International Coach Federation. (b.d.). Pobrane 5 maja 2016, z: http://icf.org.pl/pl79,-coaching.html
• International Coaching Community. (b.d.). Pobrane 5 maja 2016, z: http://www.iccpoland.pl/pl/strefa_wiedzy
• Karageorghis, C., Terry, P. (2010). Inside Sport Psychology. Champaign: Human Kinetics.
• Katz, R. (1955). Skills of an Effective Administrator. Harvard Business Review. Pobrane 5 maja 2016, z: https://hbr.org/1974/09/skills-of-an-effective-administrator
• Kauffman, C., Boniwell, I., Silberman, J. (2010). The positive psychology approach to coaching. W: E. Cox, T. Bachkirova, D. Clutterbuck (red.), The complete handbook of coaching. London: Sage Publishing.
• Kirkpatrick, D. L. (1982). How to Improve Performance through Appraisal and Coaching. New York, NY: Amacom.
• Kroll, W., Lewis, G. (2007). America’s First Sport Psychologist. W: D. Smith, M. Bar-Eli (red.), Essentials Readings in Sport and Excersise Psychology. Champaign: Human Kinetics.
• Law, H., Ireland, S., Hussain, Z. (2010). Psychologia coachingu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Lewis, J. A., Lewis, M. D., Daniels, J. A., D’ Andrea, M. J. (2010). Community Counseling: A Multicultural-Social Justice Perspective. Belmont: Brooks/Cole.
• Mace, M. L. (1950). The Growth and Developmnet of Executives. Literary Licensing. Marciniak, Ł. T. (2009). Pojęcie i odmiany coachingu. W: M. Sidor-Rządkowska (red.), Coaching – teoria, praktyka: studia przypadków. Kraków: Wolters Kluwer.
• Martin, P. R. (2007). IAAP Handbook of Applied Psychology. Oxford: Oxford University Press.
• Maslow, A. (2004). W stronę psychologii istnienia. Poznań: Rebis.
• Palmer, S., Whybrow, A. (2008). The art of facilitation – putting the psychology into coaching. The Psychologist, 21, 136–137.
• Peltier, B. (2005). Psychologia coachingu kadry menedżerskiej: teoria i zastosowanie. Poznań: Rebis.
• Rogers, C. (1991). Terapia nastawiona na klienta: grupy spotkaniowe. Wrocław: Thesaurus Press.
• Seligman, M. E. P. (2007). Coaching and positive psychology coaching. Australian Psychologist, 42(4), 266–267.
• Sharpley, C. F. (1984). Predicate matching in NLP: A review of research on the preferred representational system. Journal of Counseling Psychology, 31(2), 238–248.
• Sheldon, K. M., Kashdan, T. B., Steger, M. F. (2011). Designing positive psychology: taking stock and moving forward. Oxford: Oxford University Press.
• Starr, J. (2005). Coaching: procesy, zasady, umiejętności. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Thaler, R., Sunstein, C. (2012). Impuls. Jak podejmować właściwe decyzje dotyczące zdrowia, dobrobytu i szczęścia. Poznań: Zysk i S-ka.
• Thorne, B. (2006). Carl Rogers. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Weinberg, R. S., Gould, D. (2007). Foundations of Sport and Excersise Psychology. Champaign: Human Kinteics.
• Whitmore, J. (2009). Coaching. Trening efektywności. Warszawa: G+J.
• Winstanley, J. (2008). Klucz do psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Witkowski, T. (2006). Teoria i praktyka NLP w oczach psychologa społecznego. Nauka, 4, 55–71.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2138703