Antropologia i etnografia edukacyjna – na pograniczu dyscyplin

• Authors: Marcin Gołębniak

Title variants

EN

Educational anthropology and ethnography – on the boundaries of disciplines

Abstracts

EN

In this article, I am discussing common themes of ethnographic andpedagogical research, looking at approaches that are some kind of interdisciplinaryhybrid that goes beyond one or the other scientific discipline, and formed in theUnited States and in the United Kingdom last century. I pay particular attention tothe research tradition of the emergence and institutionalization of educational anthropology,a sub-discipline of American cultural anthropology from the mid-1950swhose educational ethnography is an important field element. I point to the distinctionbetween educational ethnography and the ethnography of education, focusingon the conclusions of the argument on the characteristics of two opposing ways ofdefining the broader concept, namely the term "ethnography" in scientific discourse– i.e., inclusive and exclusive definitions.

PL

W artykule prezentuję wspólne tematy zainteresowań badawczych etnografii i pedagogiki, przyglądając się podejściom, stanowiącym pewnego rodzaju hybrydy interdyscyplinarne, wykraczające poza ramy jednej czy drugiej dyscypliny naukowej, a ukształtowane w ubiegłym wieku w Stanach Zjednoczonych i w Wielkiej Brytanii. Szczególną uwagę poświęcam tradycji badawczej związanej z wyłonieniem się i instytucjonalizacją antropologii edukacyjnej, stanowiącej od połowy lat pięćdziesiątych XX wieku subdyscyplinę amerykańskiej antropologii kulturowej, której etnografia edukacyjna stanowi istotny, terenowy element. Wskazuję tym samym na dystynkcję pomiędzy etnografią edukacyjną a etnografią edukacji, skupiając się w konkluzji wywodu na charakterystyce dwóch opozycyjnych sposobach definiowania pojęcia szerszego, a mianowicie pojęcia „etnografia” w dyskursie naukowym – tj. rozumieniu inkluzyjnym i ekskluzyjnym.  

Keywords

PL

etnografia edukacyjna; etnografia edukacji; antropologia edukacyjna; antropologia edukacji

EN

educational ethnography; ethnography of education; educational anthropology; anthropology of education

• Publisher: Uniwersytet Dolnośląski DSW. Wydawnictwo Naukowe DSW
• Journal: Forum Oświatowe
• Year: 2017
• Volume: 29
• Issue: 2(58)
• Pages: 45-60

Dates

published

2017

Contributors

author

Marcin Gołębniak

• Dolnośląska Szkoła Wyższa, Wydział Nauk Pedagogicznych

References

• Barnard, A. (2006). Antropologia. Zarys teorii i historii. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Barnett, C., Rick, J. (1997). Anthropology in a Zuni High School Classroom: The Zuni-Stanford Program. W: G. Spindler (red.), Education and cultural process. Anthropological approaches (s. 513–535). Long Grove: Waveland Press.
• Barth, F., Gingrich, A., Parkin, R., Silverman, S. (2007). Antropologia Jedna dyscyplina, cztery tradycje: brytyjska, niemiecka, francuska i amerykańska. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Benedict, R. (2008). Wzory kultury, Warszawa: Wydawnictwo Muza.
• Benedict, R. (2016). Chryzantema i miecz. Wzory kultury japońskiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Bryman, A. (2001). Introduction. W: Ethography (s. ix-xxxix). London: Sage Publications.
• Brzezińska, A. W., Hulewska, A., Słomska, J. (red.). (2006). Edukacja regionalna, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Buliński, T. (2002). Człowiek do zrobienia. Jak kultura tworzy człowieka. Studium antropologiczne. Poznańskie Studia Etnologiczne, 4. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Clifford, J. (2000). Kłopoty z kulturą. Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka. Warszawa: Wydawnictwo KR.
• Čevinkova, H., Gołębniak, B. D. (2010). Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• Červinkova, H. (2012). Nauczanie do zmiany społecznej. Uczestniczące badania w działaniu ludzi młodych i zaangażowane badania etnograficzne: studium przypadku. Forum Oświatowe, 1(46), 267–283.
• Eggan, D. (1997). Instruction and affect in Hopi cultural continuity. W: G. Spindler (red.), Education and cultural process. Anthropological approaches (s. 339–361). Long Grove: Waveland Press.
• Eisenhart, M. (2001). Educational ethnography past, present, and future: Ideas to think with. Educational Researcher, 30(8), 16–27.
• Fetterman, D. M. (1998). Ethnography. Step by step. London: SAGE Publications.
• Geertz, C. (2003). Opis gęsty – w stronę intepretatywnej teorii kultury. W: M. Kempny, E. Nowicka (red.), Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej (s. 35–58). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hostetler, J. A. (1974). Education in Communitarian Societies – The Old Order Amish and the Hutterian Brethren. W: G. Spindler (red.), Education and cultural process. Toward an Anthropology of Education (s. 119–138). New York: Holt, Rinehart & Winston.
• Jasiewicz, Z. (2006). Etnolodzy i etnologia polska przełomu XX i XXI wieku. W poszukiwaniu tożsamości zbiorowej. W: Kultura profesjonalna etnologów w Polsce,(s. 11–37). Wrocław: Wydawnictwo Katedry Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Kawecki, I. (1994). Metoda etnograficzna w badaniach edukacyjnych. Łódź: Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych.
• Kawecki, I. (1996). Etnografia i szkoła. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
• Krawczak, E. (2004). Antropologia kulturowa: klasyczne kierunki, szkoły i orientacje. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Kwieciński, Z., Witkowski, L. (1993). Spory o edukację. Dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogiach. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Labatiuk, I. (2012). George Spindler’s Concept of Cultural Therapy and its Current Application in Education. Forum Oświatowe, 2(47), 49–60.
• Lassiter, L. E. (2005). The Chicago Guide to Collaborative Ethnography. Chicago: The University of Chicago Press.
• Malinowski, B. (2005). Argonauci Zachodniego Pacyfiku. Relacje o poczynaniach i przygodach krajowców z Nowej Gwinei. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Marcus, G. E., Fisher, M. J. (1986). Anthropology as Cultural Critique. Chicago: The University of Chicago Press.
• Marcus, G. E., Fisher, M. J. (2010). Repatriacja antropologii jako krytyki kulturowej. W: H. Červinkova, B. D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• McDermott, R. (2008). Reading George Spindler. Anthropology & Education Quarterly, Vol. 39, Issue 2, 117–126.
• Nalaskowski, A. (2002). Przestrzenie i miejsca szkoły. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Nowicka, E. (2002). Świat człowieka – świat kultury. Systematyczny wykład problemów antropologii kulturowej. Warszaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Nowotniak, J. (2012). Etnografia wizualna w badaniach i praktyce pedagogicznej. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
• Okoń, W. (2007). Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Pollock, M. (1997). Class discussion: Comparing Hutterite Education and an Inner City School. W: Education and cultural proces. Anthropological approaches (s. 548–557), Long Grove: Waveland Press.
• Ramos, A. (1999). Rozmyślając o Yanomami: wyobrażenia etnograficzne a pogoń za egzotyką. W: Amerykańska antropologia postmodernistyczna. Warszawa: Wydawnictwo Instytut Kultury, 202–227.
• Rubacha, K. (2001). Badania etnograficzne w edukacji. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, nr 1(13), 21–30.
• Sindell, P. S. (1997). Some discontinuities in the enculturation of Mistassini Cree children. W: G. Spindler (red.), Education and cultural proces. Anthropological approaches, 383–392. Long Grove: Waveland Press.
• Spindler, G. (1955). Education and anthropology. Stanford: Stanford University Press.
• Spindler, G. (1974). Education and Cultural Process. Toward an Anthropology of education. New York: Holt, Rinehart and Winston.
• Spindler, G. (1982). Doing the Ethnography of Schooling: Educational Anthropology in Action. New York: Holt, Rinehart and Winston.
• Spindler, G. Spindler, L. (1987c). Interpretative Ethnography of Education: at Home and Abroad, Hillsdale.
• Spindler, G. (1999). Three Categories of Cultural Knowledge Useful in Doing Cultural Therapy. Anthropology & Education Quarterly, Volume 30, Issue 4, 466–472.
• Spindler, G., Spindler, L. (red.) (2000). Fifty Years of Anthropology and Education, 1950–2000: A Spindler Anthology. New York: Lawrence Erlbaum Associates Inc. Publishers.
• Spindler, G., Spindler, L. (1983). Anthroethnography. Anthropology & Education Quarterly, Volume 14, Issue 3, 191–194.
• Spindler, G., Spindler, L. (1982). Do Anthropologist Need Learning Theory?, Anthropology & Education Quarterly, Volume 13, Issue 2, 109–124.
• Spindler, G., Spindler, L. (1987). Cultural Dialogue and Schooling in Schoenhausen and Roseville: A Comparative Analysis. Anthropology & Education Quarterly, Volume 18, Issue 1, 3–16.
• Troman, G., Gordon, T., Jeffrey, B., & Walford, G. (2006). Editorial. Ethnography and Education 1(1), 1–2.
• Turner, V. (2005). Gry społeczne, pola i metafory: Symboliczne działanie w społeczeństwie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Walford, G. (2009). For ethnography. Etnography and Education Vol. 4, No. 3, 271–282.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2138901