Asymmetrien im deutschen und polnischen kollektiven Gedächtnis als Hintergrund der polnischen Sebald-Übersetzungen

• Authors: Katarzyna Lukas

Title variants

EN

Asymmetries in German and Polish collective memory as a background of W.G. Sebald’s prose translated into Polish

PL

Asymmetrien im deutschen und polnischen kollektiven Gedächtnis als Hintergrund der polnischen Sebald-Übersetzungen

• Languages of publication: DE

Abstracts

EN

The present paper attempts at proving the relevance of the notion of “collective memory” (as developed within German memory studies by scholars such as Jan and Aleida Assmann or Astrid Erll) for literary translation viewed as a form of reception of a literary work. This thesis is exemplified by W.G. Sebald’s prose and its reception in Poland. The author proves that the delay and different sequence of publication dates of Polish translations, as well as the response to Sebald’s work by literary critics in Poland – being quite different from opinions of German readers – occur due to certain discrepancies between German and Polish collective memories. The differences concern issues such as philosophical interpretation and aesthetic representability of the Holocaust, as well as the historical assessment of European colonial heritage. Finally, the language as a part and a medium of collective memory is taken into consideration. A brief comparison between Sebald’s originals and their Polish translations shows that the target texts, due to systemic differences between German and Polish, often fail to render some historical and sociolinguistic varieties of German used in the source texts. Thus, linguistic allusions to the Germans’ collective memory are not comprehensible to Polish readers.

PL

Asymetrie niemieckiej i polskiej pamięci zbiorowej jako kontekst polskich przekładów prozy W.G. Sebalda W artykule podjęto próbę wykorzystania kategorii „pamięci zbiorowej” (w oparciu o niemieckie badania kulturoznawcze nad pamięcią, reprezentowane m.in. przez Jana i Aleidę Assmannów oraz Astrid Erll) w studiach nad przekładem artystycznym, rozumianym jako jedna z form recepcji dzieła literackiego. Przydatność pojęcia „pamięci zbiorowej” pokazano na przykładzie prozy W.G. Sebalda i jej recepcji w Polsce. Opóźnienie w publikacji przekładów oraz specyficzna kolejność, w jakiej poszczególne utwory niemieckiego pisarza prezentowane są polskim czytelnikom, jak również głosy polskich krytyków literackich, którzy zwracają uwagę na inne aspekty niż krytycy niemieccy – te zjawiska recepcji można wytłumaczyć rozbieżnościami między polską a niemiecką pamięcią zbiorową. Różnice te dotyczą takich problemów, jak np. historiozoficzna interpretacja Holocaustu i możliwość jego przedstawienia środkami estetycznymi, a także ocena europejskiego dziedzictwa kolonialnego. W artykule poruszono także problem języka jako elementu i medium pamięci zbiorowej. Porównanie oryginałów Sebalda z polskimi przekładami wykazało, że wskutek różnic systemowych między polskim a niemieckim w tłumaczeniu nie zawsze udaje się oddać specyfikę idiolektu Sebalda, wykorzystującego różne socjolekty i odmiany historyczne języka niemieckiego. Aluzje językowe do pewnych treści niemieckiej pamięci kulturowej stają się zatem nieczytelne dla polskich odbiorców.

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
• Journal: Studia Germanica Gedanensia
• Year: 2014
• Issue: 31
• Pages: 224-237

Dates

published

2014-09-26

Contributors

author

Katarzyna Lukas