EN
The paper deals with selected aspects of the explanatory adequacy of language change as well as the correlation between natural and intended language change. Firstly, it examines, whether the questions concerning general reasons of language change are justified. Secondly, it tries to determine the correctness and sufficiency of argumentation strategies by explanation of different language change phenomena, on the case example of Umlaut. Thirdly, it considers several problems of an intended language change on the case example of feminization attempts by encoding of profession titles in the contemporary German.
PL
Co ma zawierać objaśnienie zmian językowych i jakie zmiany językowe są możliwe? W artykule analizowane są wybrane aspekty adekwatności objaśnień przemian językowych, a także korelacji między naturalnymi i „sztucznymi” czynnikami przemian językowych. Po pierwsze, rozpatruje on pytanie, czy próby objaśnienia ogólnych przyczyn przemian językowych w ich całości są uzasadnione. Po drugie, zawiera on próbę oceny prawidłowości i wystarczalności strategii argumentacyjnych przy objaśnieniu różnorodnych zjawisk przemian językowych, na przykładzie umlautu. Po trzecie, rozpatrywane są niektóre aspekty „zamierzonych” zmian językowych na przykładzie próby feminizacji określeń tytułów zawodowych we współczesnym języku niemieckim.