Krytyka naukowa a reguły gry o prawdę naukową

• Authors: Janusz Goćkowski

Title variants

EN

Scientific Critique and the Rules of the Scientific Truth Game

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor wyróżnia cztery rodzaje krytyki naukowej, rozumianej jako: 1) interpretacja teorii i modeli, pojęć i terminów, reguł i dyrektyw, która zmierza do modyfikacji tych składników lub jej celem jest odstąpienie od błędu; 2) analiza wartości poznawczych kończących się konkluzjami oscylującymi między aprobatą - kwalifikowaniem a dezaprobatą - dyskwalifikowaniem; 3) rozpatrywanie czynności i wartości poznawczych pod względem ich zgodności z doktryną uprawiania pracy naukowej; 4) czynności selekcjonujące (zasługujące też na miano „przesiewu”), prowadzące do wyboru prac kandydujących do statusu akceptowanych składników „świata trzeciego” w teatrze życia naukowego. Zdaniem Autora, krytykujący stosują dwa style gry o prawdę naukową: grę „ludzi systemu” i grę „ludzi problemu” . Artykuł zamykają konkluzje dotyczące charakteru krytyki naukowej. Krytyka nie jest jedną z form wypowiedzi w dyskursie naukowym, ale substancją wszelkich wypowiedzi w takim dyskursie - rdzeniem gry o prawdę naukową.

EN

The author distinguishes four different types of scientific critique: 1) interpretation of theories and models, concepts and terms, rules and directives, whose purpose is to modify these components and abandon error; 2) analysis of cognitive value, ending in conclusions vacillating between approval/qualification and disapproval/disqualification; 3) inspection of cognitive operations and values from the point of view of their consistency with the doctrine of scientific research; 4) selection (which may also be called “screening”), leading to the choice of works aspiring to the status of accepted elements of the “third world” in the theatre of scientific life; According to the author, critics adopt two styles of play in the scientific truth game: they play either the “ people of the system” game or the “ people of the problem” game. The article ends with several conclusions concerning the nature of scientific critique. Rather than being one of the forms of expression in scientific discourse, critique is the substance of all expressions in this discourse, the very core of the scientific truth game.

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Nauka i Szkolnictwo Wyższe
• Year: 2001
• Issue: 2(18)
• Pages: 73-81

Dates

published

2016-02-09

Contributors

author

Janusz Goćkowski

• Uniwersytet Jagielloński