Przyszłość szkolnictwa wyższego w Polsce

• Authors: Krzysztof Pawłowski

Title variants

EN

The Future of Higher Education in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zostały ukazane dwa prawdopodobne scenariusze rozwoju polskiego szkolnictwa wyższego. Podstawą tworzenia tych scenariuszy jest spojrzenie polityka, a nie osoby pracującej na uczelni, która w naturalny sposób broni swoich interesów i interesów środowiska. Pierwszy scenariusz, nazwany zachowawczym, uznany przez Autora za najbardziej prawdopodobny, przewiduje pozostawienie bez zmian trzech podstawowych rozwiązań prawnych rządzących szkolnictwem wyższym: konstytucyjnej zasady nieodpłatności za studia, monopolu uczelni państwowych i utrzymania „dożywotniego” (to znaczy do emerytalnego) zatrudnienia pracowników akademickich. Skutkiem takich działań będzie traktowanie Polski jako rezerwuaru taniej siły roboczej (także tej wykształconej) oraz przepływ najzdolniejszych i najbardziej umotywowanych młodych ludzi do korporacji i uniwersytetów międzynarodowych. Scenariusz drugi (prorozwojowy, optymistyczny) przewiduje między innymi: zmiany organizacyjne na szczeblu centralnym (połączenie struktur Ministerstwa Edukacji Narodowej zajmujących się szkolnictwem wyższym i Komitetu Badań Naukowych w jedno ministerstwo), zrównanie uczelni państwowych i niepaństwowych w dostępie do środków publicznych, a także wprowadzenie „bonu edukacyjnego” oraz rzeczywistej równoważności dyplomów. Przedstawienie tych scenariuszy zostało poprzedzone charakterystyką zmian zachodzących w szkolnictwie wyższym w krajach OECD i w Polsce.

EN

Two probable developmental scenarios for higher education in Poland are presented. These scenarios are painted from the perspective of a politician, not someone who works in a higher education establishment and therefore naturally defends his own interests and those of the scientific community. The first option, labelled the conservative scenario, is the most probable one and predicts that the three basic legal solutions governing higher education will remain unchanged: the constitutional principle of free higher education, the monopoly of state universities and the survival of “tenure” (employment until retirement). As a result, Poland will be viewed as a reservoir of cheap labour (some of it educated) and the most gifted and motivated young people will move to international corporations and universities. The second (pro-developmental, optimistic) scenario predicts, among other things: organisational changes at the central level (merging of Ministry of National Education structures responsible for higher education with the State Committee of Scientific Research to form one ministry), equal access of state and non-state universities to public funds, introduction of “education coupons” and real equality of diplomas. Before presenting these options the author characterises the ongoing changes in higher education in OECD countries and Poland.

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Nauka i Szkolnictwo Wyższe
• Year: 2001
• Issue: 2(18)
• Pages: 82-90

Dates

published

2016-04-01

Contributors

author

Krzysztof Pawłowski

• Wyższa Szkoła Biznesu - National Louis University w Nowym Sączu