Rola i miejsce akredytacji i certyfikacji w ocenie oraz doskonaleniu jakości kształcenia w polskim szkolnictwie wyższym

• Authors: Dawid Wosik

Title variants

EN

The role and place of accreditation and certification in assessment and in improving the quality of Polish higher education

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jakość kształcenia stanowi przedmiot szczególnej troski w polskim szkolnictwie wyższym. Starania o zapewnienie jakości są wynikiem wielu zmian, jakie nastąpiły w tym szkolnictwie od początku lat dziewięćdziesiątych, a przyjmują charakter określonych działań potwierdzających spełnienie konkretnych wymagań jakościowych. Najpowszechniejszym narzędziem utożsamianym z procesem doskonalenia jakości kształcenia w polskich szkołach wyższych jest akredytacja. Z jednej strony jest ona związana z inicjatywą środowiska akademickiego poprzez działalność środowiskowych jednostek akredytujących, z drugiej - z obowiązkiem wynikającym z ostatnich uregulowań prawnych, a przejawiających się w powołaniu Państwowej Komisji Akredytacyjnej. Innym rozwiązaniem - do tej pory charakterystycznym dla praktyki gospodarczej, a proponującym konkretne założenia związane z doskonaleniem procesów i troską o jakość w organizacji - jest system zarządzania jakością zgodny z wymaganiami ISO 9001. Ostatnia nowelizacja tego międzynarodowego standardu pozwala na swobodniejszą adaptację zawartych w nim rozwiązań do organizacji o odmiennej specyfice. W artykule przedstawiono podobieństwa i różnice w traktowaniu jakości przez pryzmat procedury akredytacyjnej i certyfikacyjnej na zgodność z wymaganiami ISO 9001 oraz możliwości komplementarnego wykorzystania wymienionych narzędzi w procesie doskonalenia jakości kształcenia w polskich szkołach wyższych. W rozważaniach na temat akredytacji i certyfikacji uwzględniono następujące aspekty: a) porównanie procedury akredytacyjnej z procesem certyfikacyjnym na zgodność z międzynarodową normą dotyczącą zarządzania jakością ISO 9001; b) zilustrowanie mechanizmu doskonalenia jakości kształcenia w świetle procedury akredytacyjnej i certyfikacyjnej; c) przedstawienie standardów akredytacyjnych w świetle zarządzania procesowego.

EN

The quality of teaching is a subject of particular concern in Polish higher education. Efforts to ensure quality are the result of many changes that have occurred in higher education since the beginning of the nineties, and take the form of specific actions which confirm the fulfilment of concrete quality criteria. The tool mist often associated with the process of improving the quality of education is accreditation. On the one hand, this involves initiative by the academic community expressed in the work of local accreditation bodies, and on the other hand it implies a duty that stems from the latest legal regulation and is expressed in the creation of the State Accreditation Board. An other solution-typical in economic practice until now, and calling for certain activity for the sake of improving processes and a concern for the quality of organisation - is the ISO 9001 quality control system. The latest revision of this international standard permits a more flexible adaptation of its Solutions to organisations possessing varying characteristics. The article displays similarities and differences in the perception of quality in the light of accreditation and certification procedures in conformity with ISO 9001 and the possibilities of a complementary use of these tools in the process of improving the quality of teaching in Polish higher education institutions. The following aspects have been taken into account in thoughts on accreditation and certification: (i) a comparison of the accreditation process with certification in compliance with ISO 9001; (ii) an illustration of the mechanism of improving the quality of education in the light of accreditation and certification procedure; (iii) an illustration of accreditation standards in the light of process management.

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Nauka i Szkolnictwo Wyższe
• Year: 2003
• Issue: 1(21)
• Pages: 86-97

Dates

published

2016-02-09

Contributors

author

Dawid Wosik

• Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

References

• Barnett R. 1992 Improving Higher Education. Total Quality Care, The Society for Research into Higher Education & Open University Press, London.
• Dietl J., Sapijaszka Z. (red.) 2001 Akredytacja programów dydaktycznych i uczelni jedną z dróg podniesienia jakości nauczania, Fundacja Edukacyjna Przedsiębiorczości, Łódź.
• Feigenbaum A.V. 1994 Quality Education and America’s Competetiveness, „Quality Progress”, vol. 27, nr 9.
• Kloze T . 2001 Normy ISO 9000:2000 Zasady zarządzania jakością, „ABC Jakości. Akredytacja. Badania. Certyfikacja. Quality Review”, nr 1 (25).
• Kreier E., Łuczak J. (red.) 2001 Łatwy i skuteczny sposób uzyskania certyfikatu jakości ISO 9000, t. II, Wydawnictwo Forum Sp. z o.o., Poznań.
• Laszlo G.R 2000 ISO 9000 - 2000 Version: Implications for Applicants and Examiners, „TOM Magazine”, vol. 12, nr 5.
• Łańcucki J. (red.) 2001 Podstawy kompleksowego zarządzania jakością TOM, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• System akredytacji... 1998 System akredytacji programów kształcenia menedżerskiego, Stowarzyszenie Edukacji Menedżerskiej Forum, Warszawa.
• Wójcicka M. (red.) 2001 Jakość kształcenia w szkolnictwie wyższym. Słownik tematyczny, Centrum Badań Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Wójcicka M., Urbanikowa J. (red.) 2001 Zewnętrzne zapewnianie jakości kształcenia w szkolnictwie wyższym, Centrum Badań Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Yorke M. 1999 Assuring Quality and Standards in Globalised Higher Education, „Quality Assurance in Education”, vol. 7, nr 1 (MCB University Press).
• [The]Bologna ... [The] Bologna Declaration on the European Space for Higher Education, www.bg.ac.yu/tempus/index.html
• Council for Higher Education Accreditation: http://www.chea.org/international/inter_glossary01.html
• International Standard... 2002 International Standard ISO 19011 - Guidelines for Quality and/or Environmental Management Systems Auditing, International Standard Organization, 1 September 2002.
• PN-EN ISO 9001 2001 PN-EN ISO 9001 Systemy zarządzania jakością - wymagania, Polski Komitet Normalizacyjny, wrzesień 2001.
• Uniwersytecka Komisja Akredytacyjna: http://main.amu.edu.pl/~ects/uka/uka.html
• Ustawa... 2001 Ustawa z dnia 20 lipca 2001 r. o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym, ustawy o wyższych szkołach zawodowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, DzU nr 85, poz. 924.
• Ustawa... 2002 Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności, DzU nr 166, poz. 1360.