Problemy (nie)etyczne a budowanie przewagi konkurencyjnej wyższych szkół niepublicznych

• Authors: Tomasz Maliszewski

Title variants

EN

(Un)ethical problems and efforts to build competitive advantage in non-public higher education institutions

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zmiany zachodzące obecnie w szkolnictwie wyższym w Polsce następują w sposób skokowy, a nie ewolucyjny. Jest to uwarunkowane przede wszystkim potrzebą instytucjonalnej transformacji uczelni niepublicznych oraz odchodzeniem od modelu uczelni funkcjonującej zgodnie z ideą Wilhelma Humboldta w stronę modelu szkoty wyższej będącej uczestnikiem gry rynkowej (uniwersytet przedsiębiorczy). Moment przejścia rodzi wiele dylematów natury etycznej. Z jednej strony od uczelni oczekuje się działań służących wyższym celom (pro publico bono) z drugiej są one zmuszone do funkcjonowania zgodnie z twardymi regułami rynkowymi. Konieczność pozyskiwania nowych źródeł finansowania, współpraca z partnerami zewnętrznymi (w tym biznesowymi), idea transferu wiedzy, walka konkurencyjna, wyczerpywanie się dotychczasowych narzędzi marketingowych są równoznaczne z pojawieniem się nowych, często wymykających się jednoznacznym ocenom, problemów i dylematów etycznych. Oprócz tworzenia uczelnianych czy ogólnopolskich kodeksów etycznych, idealnym rozwiązaniem może się stać poddawanie się audytowi etycznemu. Poprzez audyt - dokonywany przez niezależne instytucje czy ośrodki etyki biznesu - oceniane byłyby zachowania etyczne w danej uczelni, zarówno wewnątrz, jak i w odniesieniu do transparentności form współpracy z otoczeniem. Podawane do publicznej wiadomości i szeroko komentowane raporty z audytu etycznego mogą się stać jednym z narzędzi budowania przewagi konkurencyjnej uczelni przestrzegającej kodeksu etycznego.

EN

Changes in Poland’s higher education occur by leaps rather than through an evolutionary process. This is caused mostly by the need for institutional transformation of nonpublic HE institutions and the departure from Humboldtian model in favour of a market-oriented model (entrepreneurial university). This transition generates numerous ethical dilemmas. On the one hand, universities are expected to undertake pro publico bono activities. On the other hand, they are forced to operate under tough market rules. The need to find new sources of funding, to collaborate with external partners (also from the business community), the idea of knowledge transfer, competitive struggle, the wearing-out of existing marketing tools exhaustion - all these elements generate new problems and ethical dilemmas, many of which cannot be assessed in a clear-cut way. Apart from codes of ethics developed at university level or national level, an ethical audit could prove to be an ideal solution. This kind of audit, performed by independent institutions or business centres, would assess ethical behaviour within the university, both internally and externally, considering the transparency of its community links. Publicised and widely commented ethical audit reports could become a competitive advantage tool for universities which adhere to codes of ethics.

Keywords

PL

konkurencyjność szkół wyższych; instytucjonalna transformacja; etyka biznesu; kodeks etyczny; Sheldon Krimsky

EN

competitiveness in higher education; institutional transformation; business ethics; code of ethics; Sheldon Krimsky; competitiveness in higher education; institutional transformation; business ethics; code of ethics; Sheldon Krimsky

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Nauka i Szkolnictwo Wyższe
• Year: 2008
• Issue: 1(31)
• Pages: 117-133

Dates

published

2016-02-14

Contributors

author

Tomasz Maliszewski

• Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego w Warszawie

References

• Amsterdamski S. 1994 Tertium non datur. Szkice i polemiki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Antonowicz D. 2005 Uniwersytet przyszłości. Wyzwania i modele polityki, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa
• Clark B. R. 1998 Creating Entrepreneurial Universities. Organizational Pathways of Transformations, Pergamon Press, Oxford.
• Gasparski W. 2000 Wykłady z etyki biznesu, Wydawnictwo Wyższej Szkoty Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego w Warszawie, Warszawa.
• Gierszewska G. 2003 Strategie przedsiębiorstw w dobie globalizacji, Wyższa Szkota Handlu i Prawa im. Romana Łazarskiego, Warszawa.
• Haligowski I , Wojciechowski T. 2005 Szkolnictwo wyższe w Polsce na progu integracji z Unią Europejską, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Prawa w Warszawie, Warszawa.
• Kodeks... 2007 Kodeks „Dobre praktyki w szkołach wyższych” (http://www.frp.org.pl/kodeksf.htm).
• Koźmiński A. K. 1999 Misje i strategie szkól wyższych, w: J. Woźnicki (red.): Model zarządzania publiczną instytucją akademicką, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
• Krimsky S. 2006 Nauka skorumpowana?, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Maliszewski T. 2006 Info management. Środki masowego komunikowania a zdolność manewrowa i szybkość reakcji w zarządzaniu, „Master of Business Administration” , nr 6(83).
• Maliszewski T. 2007 Zmiany instytucjonalne w szkolnictwie wyższym w kontekście wyzwań współczesności, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 1/29.
• Mazur J. 2006 Dylematy marketingu szkól wyższych, w: G. Nowaczyk, P. Lisiecki (red.): Marketingowe zarządzanie szkolą wyższą, Wydawnictwo Wyższej Szkoty Bankowej, Poznań.
• Obłój K. 1998 Strategia organizacji. W poszukiwaniu trwalej przewagi konkurencyjnej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Rocki M. 2007 O Kodeksie „Dobre praktyki w szkołach wyższych” stów kilka (http://www.e-mentor.e-du.pl/artykul_v2.php?numer=20&id=452).
• Tadeusiewicz R., Woźnicki J. 1999 Związki uczelni z partnerami zewnętrznymi, w: J. Woźnicki (red.): Model zarządzania publiczną instytucją akademicką, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
• Wojciechowski T. 2006 Zmiany w oddziaływaniu czynników i możliwości osłabienia wpływu konkurencji na rynki edukacji wyższej, w: J. Dietl, Z. Sapijaszka (red.): Konkurencja na rynku usług edukacji wyższej. Materiały konferencyjne, Fundacja Edukacyjna Przedsiębiorczości, Łódź.
• Wójcicka M. 2006 Wartości akademickie a konkurencyjność współdziałania, w: J. Dietl, Z. Sapijaszka (red.): Konkurencja na rynku usług edukacji wyższej. Materiały konferencyjne, Fundacja Edukacyjna Przedsiębiorczości, Łódź.