Idea uniwersytetu w kulturze, kultura w idei uniwersytetu

• Authors: Piotr Górski

Title variants

EN

The idea of a university in culture, culture in the idea of a university

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor ukazuje, jak głęboko w kulturze Zachodu zakorzeniona jest idea uniwersytetu. Pokazana została jej ciągłość, a także to, że jest ona jedną z najstarszych idei w Europie, jedną z niewielu, która swój początek znajduje w średniowieczu i trwa do dziś. Autor skupił się przede wszystkim na przedstawieniu przyczyn powstania uniwersytetu, a także prezentacji jego zmiennych modeli, zatrzymując się jednak w połowie XX wieku. Szczególną uwagę poświęcił dwóm z nich: niemieckiemu oraz angielskiemu, w ich tradycyjnym kształcie. Przez całą pracę przewija się, na marginesie rozważań o uniwersytecie, kwestia kultury, wynikająca zasadniczo z koncepcji edukacji. Stawiając prowokacyjne pytanie „co zamiast uniwersytetu?”, autor odpowiada, przypominając pewne zjawisko, które miało miejsce w Rumunii pod rządami Nicolae Ceauęescu.

EN

The author demonstrates that the idea of a university is deeply rooted in Western culture, showing the continuity of this idea and stressing that it is one of the oldest ideas in Europę: one of a few which date back to the Middle Ages and persist today. The author focuses mostly on presenting the factors behind the emergence of universities and on describing changeable models of a university up until mid-20th century. Particular attention is given to two models: the German and the English one, in their traditional format. On the margins of reflections about the university, the issue of culture, closely intertwined with the concept of education, runs through the text. The author asks a provocative question: ‘What instead of a university?’ and attempts to answer it by recalling a phenomenon from Ceau§escu’s Romania, i.e. underground cultural reproduction described by Constantin Noica.

Keywords

PL

uniwersytet; kultura; idea uniwersytetu

EN

university; culture; idea of a university; university; culture; idea of a university

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Nauka i Szkolnictwo Wyższe
• Year: 2011
• Issue: 1(37)
• Pages: 15-30

Dates

published

2011-01-01

Contributors

author

Piotr Górski

References

• Antohi S. 2001 Koleją podmiejską do Kastalii: „szkolą" Noiki, kultura a wiadza w komunistycznej Rumunii, w: G. Liiceanu: Dziennik z Paltinisu. Pajdeja jako model w kulturze humanistycznej, Fundacja Pogranicze, Sejny.
• Borowski A. 2002 Renesans, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Bruni L. 2002 O studiach greckich, w: A. Borowski, Renesans, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Eliot T.S. 2007 Ku definicji kultury, w: T.S. Eliot: Chrześcijaństwo, kultura, polityka, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007.
• Guri-Rosenblit S. 2006 Wiele idei „uniwersytetów” i ich różnorodne przejawy (http://www.dswe.pl/fileadmin/user_upload/seminaria/Kropiwnicki_Guri_Rosenblit_Wiele_idei_uniwersytetu.pdf).
• Grant E. 2005 Średniowieczne podstawy nauki nowożytnej, Prószyński i S-ka, Warszawa.
• Le Goff J. 2003 Apogeum chrześcijaństwa, Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, Warszawa.
• Krzyżanowski A. 2002 Wolność nauki, w: A. Krzyżanowski: Chrześcijańska moralność polityczna, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2002
• Lepenies W. 1995 Niebezpieczne powinowactwa z wyboru, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Liiceanu G. 2001 Dziennik z Paltinisu. Pajdeja jako model w kulturze humanistyczne, Fundacja Pogranicze, Sejny.
• Nowakowska-Siuta R. 2005 Uniwersytet w systemie szkolnictwa wyższego Niemiec na europejskim tle porównawczym, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Oakeshott M. 1991 Idea uniwersytetu, „Res Publica”, nr 9-10, s. 150-155.
• Siedler G.L. 2002 W nurcie Oświecenia, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Zdziechowski M. 1925 Do młodzieży. Przemówienie J.M. Rektora Uniwersytetu Wileńskiego, profesora Marjana Zdziechowskiego, w dniu 10 października 1925 r., Wydawnictwo Wileńskie, Wilno.