Doradztwo rolnicze wobec wielofunkcyjności rolnictwa i obszarów wiejskich

• Authors: Józef Kania

Title variants

EN

Multifunctionality of agriculture and rural development

Abstracts

EN

The paper presents the role of agricultural advisory services in implementing the concept of sustainable development and in promoting new functions of contemporary agriculture and rural development. For several years in the scientific literature one has been discussing mainly multifunctionality of rural areas, understanding it as economic diversfication of countryside, namely increase in employment opportunity in agricultural activity in rural areas. On the contrary, multifunctionality of agriculture as a socio-economic problem is an issue hardly recognized and insuciently considered in scientific studies. As far as production (market) functions of agriculture are well known to all of us, o-market functions (noncommodities outputs of agriculture) constitute a diculty, as far as their identification and classification is concerned, taking into account non-market e ects of agriculture in economic, social, cultural and natural sphere. In the context of these issues, there are new challneges for agricultural advisory services. It should play a leading role in implementing the idea of sustainable development and in promoting non-commercial functions of agriculture. Thus, perception and appreciation of multifunctionality of agriculture induces to protect and support agriculture under the European Union’s Common Agricultural Policy, as a special sector of the economy.

PL

W pracy przedstawiono rolę doradztwa rolniczego we wdrażaniu koncepcji trwałego i zrównoważonego rozwoju oraz w upowszechnianiu nowych funkcji współczesnego rolnictwa i obszarów wiejskich. W literaturze naukowej od kilkunastu lat dyskutuje się głównie o wielofunkcyjności obszarów wiejskich (multifunctionality of rural areas), rozumiejąc przez to dywersyfikację ekonomiczną wsi, a więc zwiększenie możliwości zatrudnienia w działalności pozarolniczej na obszarach wiejskich. Natomiast wielofunkcyjność rolnictwa (multifunctionality of agriculture) jako zagadnienie społeczno-ekonomiczne jest zagadnieniem mało rozpoznanym i niedostatecznie uwzględnianym w badaniach naukowych. O ile bowiem produkcyjne (rynkowe) funkcje rolnictwa są nam wszystkim dobrze znane, to funkcje pozarynkowe (non-commodity outputs of agriculture) stanowią trudność, jeśli chodzi o ich identyfikację i klasyfikację, biorąc pod uwagę nierynkowe efekty rolnictwa w sferze gospodarczej, społecznej, kulturowej i przyrodniczej. W kontekście tej problematyki pojawiają się nowe wyzwania dla doradztwa rolniczego, które powinno odegrać wiodąca rolę we wdrażaniu idei rozwoju zrównoważonego oraz upowszechnianiu pozakomercyjnych funkcji rolnictwa. Dostrzeżenie i docenienie wielofunkcyjności rolnictwa skłania więc do ochrony i wspierania rolnictwa w ramach Wspólnej Polityki Rolnej UE jako szczególnego działu gospodarki.

Keywords

PL

doradztwo rolnicze; systemy doradztwa; zrównoważony rozwój; wielofunkcyjność rolnictwa; wielofunkcyjność obszarów wiejskich; funkcje rolnictwa

EN

agricultural advisory services; extension systems; sustainable development; multifunctionality of agriculture; multifunctionality of rural areas; functions of agriculture

• Publisher: Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Oddział w Poznaniu
• Journal: Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
• Year: 2011
• Volume: 64
• Issue: 2
• Pages: 5-23

Dates

published

2011

Contributors

author

Józef Kania

• Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

References

• Adamowicz M. (2000): Rola polityki agrarnej w zrównoważonym rozwoju obszarów wiejskich. Roczniki Naukowe Seria (II) 1, Warszawa – Poznań – Zamość, 69-81.
• Alex G., Zijp W., Byerlee D., and others. (2002): Rural extension and advisory services: new directions. Rural Development Strategy Background Paper, 9. ARD World Bank, Washington DC, USA.
• Buford J.A., Bedeian A.G., Lindner J.R. (1995): Management in extension, third edition. Ohio State University Extension, Columbus, Ohio, USA.
• Heller J. (2004): Ekonomiczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. [W:] Zarządzanie zrównoważonym rozwojem obszarów wiejskich. Pod red. nauk. S. Zawiszy. Wydawnictwo Uczelniane AT-R, Bydgoszcz, 17-33.
• Kania J. 2003. Wyzwania dla doradztwa w aspekcie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. Acta Agraria et Silvestria, Series Agraria, Sekcja Ekonomiczna. Vol. XL. PAN – Oddział w Krakowie, Kom. Nauk Roln. i Leśn. s. 143-149 oraz Wieś i Doradztwo nr 4 (28). MSDR zs. w AR, Kraków, s. 2-8.
• Kania J. (2007): Doradztwo rolnicze w Polsce w świetle potrzeb i doświadczeń zagranicznych. Zeszyty Naukowe AR, nr 440, seria Rozprawy, z. 318, Kraków.
• Kargulowa A. (2005): O teorii i praktyce poradnictwa. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kassenberg A. (2007): Zrównoważony rozwój a programowanie i wdrażanie funduszy strukturalnych. Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa
• Kempton J. (1995): Human resource management and development: Current issues and themes. Macmillan Press Ltd., London, UK.
• Kozłowski S. (1997): W drodze do ekorozwoju. PWN, Warszawa
• Maziarz C. (1984): Andragogika rolnicza. PWN, Warszawa.
• Seevers B., Graham D., Gamon J., Conklin N. (1997): Education through cooperative extension, Delmar Publishers, Albany, New York, USA
• Siemiński J. L., (2001): Koncepcje „sustainable development” rozwoju zrównoważonego i trwałego obszarów wiejskich w Polsce (szanse i możliwości). Materiały konferencji naukowej JUNG, Puławy
• Swanson B.E. (1997): Strengthening research – extension – farmer linkages. [W:] Improving agricultural extension. A reference manual. Red. B.E. Swanson, R.P. Bentz, A.J. Sofranko. Chapter 19, 171–178, FAO, Rome, Italy.
• Swanson B.E., Claar J.B. (1984): The history and development of agricultural extension. [W:] Agricultural extension. A reference manual, second edition. Red. B.E. Swanson. Chapter 1, 1–19, FAO, Rome, Italy.
• Van den Ban A.W. (1997): Changing ideas on agricultural extension – a global perspective. Journal of Extension Education, 8, 2, 1638–1647.
• Van den Ban A.W., Hawkins H.S. (1997): Doradztwo rolnicze, Wyd. I polskie. MSDR, Kraków.
• Van Huylenbroeck G., Vandermeulen V., Mettepenningen E., Verspecht A. (2007): Multifunctionality of Agriculture: A Review of deffinitions, Evidence and Instruments, www.livingreviews.org/lrlr-2007-3
• Verma S., Coreil P. 2000. Rola doradztwa rolniczego w zrównoważeniu potrzeb rozwojowych i wymogów środowiska [W:] Kierunki zmian w systemach doradztwa rolniczego na świecie. Pod red. nauk. J. Kani i M. Drygasa. MSDR zs. w AR, Kraków
• Wilkin J. (2007): Wielofunkcyjność rolnictwa i obszarów wiejskich [W:] Wyzwania przed obszarami wiejskimi i rolnictwem w perspektywie 2014-2020, Nowe Życie Gospodarcze, nr 21.
• Wilkin J. (2010): Wielofunkcyjność rolnictwa – nowe ujęcie roli rolnictwa w gospodarce i społeczeństwie [W:] Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne. Pod red. nauk. J. Wilkina. IRWiR PAN, Warszawa, 17-40
• Ziętara W. (2000): Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich. Roczniki Naukowe SERIA (II) 1, Warszawa – Poznań – Zamość
• Ziętara W. (2008): Wystąpienie prof. dr hab. W. Ziętary, dr h.c. AR w Krakowie. Biuletyn Informacyjny AR nr 1 (52), Kraków, 6-10.

Identifiers

Biblioteka Nauki

26731670