Wielkość ekonomiczna gospodarstw rolnych w Polsce a ich efektywność w latach 2004-2018

• Authors: Roman Sass

Title variants

EN

Economic size of farms in Poland and their efficiency in 2004-2018

Abstracts

EN

The aim of the study is to analyse the productivity of land, labor and fixed assets as well as total efficiency in dynamic terms according to the economic size of farms in Poland. The basic source of information were standard results obtained by farms participating in the Polish FADN (ang. Farm Accountancy Data Network). In the first stage of the research, the productivity of factors of production was analysed with the use of partial indicators of land, labor and fixed assets productivity. In order to determine the total impact of production factors on production, the non-parametric DEA method (Data Envelopment Analysis) was used. The total efficiency of farms was analysed in dynamic terms, using the Malmquist productivity index (TFP - Total Factor Productivity). The research shows that the highest productivity of land, labor and fixed assets as well as total efficiency (TFP) was achieved by large and very large farms, therefore an important condition for building and maintaining the competitiveness of farms is the improvement of the agrarian structure of Polish agriculture.

PL

Celem pracy jest analiza produktywności ziemi, pracy i majątku trwałego oraz efektywności całkowitej w ujęciu dynamicznym według wielkości ekonomicznej gospodarstw rolnych w Polsce. Podstawowym źródłem informacji były wyniki standardowe uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w Polskim FADN (ang. Farm Accountancy Data Network). W pierwszym etapie badań analizowano produktywność czynników wytwórczych, wykorzystując cząstkowe wskaźniki produktywności. W celu ustalenia łącznego wpływu czynników wytwórczych na produkcję, posłużono się nieparametryczną metodą DEA (Data Envelopment Analysis). Efektywność całkowitą gospodarstw analizowano w ujęciu dynamicznym, wykorzystując do tego celu indeks produktywności Malmquista (TFP – Total Factor Productivity). Z badań wynika, że największą produktywność ziemi, pracy i majątku trwałego jak i efektywność całkowitą (TFP) osiągnęły gospodarstwa duże i bardzo duże, zatem istotnym warunkiem budowania i utrzymania konkurencyjności gospodarstw jest poprawa struktury agrarnej polskiego rolnictwa.

Keywords

PL

potencjał wytwórczy gospodarstw; efektywność całkowita gospodarstw; produktywność czynników produkcji

EN

production potential of farms; productivity of production factors; total farm efficiency

• Publisher: Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Oddział w Poznaniu
• Journal: Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
• Year: 2021
• Volume: 104
• Issue: 2
• Pages: 31-47

Dates

published

2021

Contributors

author

Roman Sass

• Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy

• https://orcid.org/0000000246048531

References

• Baran, J. (2016). Efektywność polskiego rolnictwa na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej. Wieś i Rolnictwo. Nr 3(172).
• Bezat-Jarzębowska, A., Rembisz, W. (2015). Wprowadzenie do analizy inwestycji, produktywności, efektywności i zmian technicznych w rolnictwie. Program Wieloletni 2015-2019. IERiGŻ PIB. Warszawa.
• Czubak, W., Sadowski, A. (2014). Wpływ modernizacji wspieranych funduszami UE na zamiany sytuacji majątkowej gospodarstw rolnych w Polsce. Journal of Agribusiness and Rural Development vol. 2 (32).
• Ćwiąkalska-Małys, A., Nowak, W. (2011). Dekompozycja indeksu produktywności Malmquista w modelu DEA. Przegląd Prawa i Administracji. 85.
• Goraj, L. (2010). Ocena uzależnienia dochodów gospodarstw rolnych od płatności bezpośrednich w państwach członkowskich Unii Europejskiej na podstawie wyników FADN [w:] Grzelak A., Sapa A. (red.) Agroekonomia w warunkach rynkowych. Problemy i wyzwania. Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
• Jerzemowska, M. (red.) (2018). Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne. Warszawa.
• Floriańczyk, Z. (2009). Analiza rachunków ekonomicznych dla rolnictwa polskiego w latach 2000-2008 [w:] Rolnictwo polskie w pierwszych latach akcesji do UE w świetle Rachunków Ekonomicznych dla Rolnictwa. Z. Floriańczyk (red.). Program Wieloletni 2005-2009. Nr 144.
• Grzelak, A. (2014). Ocena procesów reprodukcji majątku gospodarstw rolnych prowadzących rachunkowość rolną (FADN). Zagadnienia Ekonomiki Rolnej. Nr 3.
• Józwiak, W. (2011). Efektywność i innowacyjność a konkurencyjność polskich gospodarstw rolnych. Wieś i Rolnictwo. Nr 1(150).
• Józwiak, W. (red.) (2014). Efektywność, koszty produkcji i konkurencyjność polskich gospodarstw rolnych obecnie i w perspektywie średnio- oraz długookresowej. Program Wieloletni 2011-2014. Nr 144. IERiGŻ-PIB. Warszawa.
• Kagan, A. (2014). Techniczna i środowiskowa efektywność wielkotowarowych przedsiębiorstw rolnych w Polsce. IERiGŻ-PIB. Warszawa.
• Kucharski, A. (2014). Metoda DEA w ocenie efektywności gospodarczej. Wydawnictwo Uniwersytet Łódzkiego. Łódź.
• Poczta, W. (red.) (2013). Gospodarstwa rolne w Polsce na tle gospodarstw Unii Europejskiej - wpływ WPR. GUS. Warszawa.
• Runowski, H. (2013). Poziom dopłat i subwencji oraz dochodów gospodarstw rolnych krajów Unii Europejskiej w latach 1995-2009. Roczniki Naukowe SERiA. T. XV. Z. 6.
• Sass, R. (2018). Potencjał produkcyjny indywidualnych gospodarstw rolnych w podregionie bydgoskim a ich efektywność przed i po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy. Bydgoszcz.
• Śmiglak-Krajewska, M., Just, M. (2013). Inwestycje rzeczowe w gospodarstwach rolnych w województwie wielkopolskim w latach 2009-2011. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej. Nr 103.
• Wigier, M. (2013). Wpływ polityki rolnej na zmiany strukturalne w rolnictwie. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej. Nr 4 (337).
• Woś, A. (1993). Obszary interwencji polityki państwa wobec wsi i rolnictwa [w:] Interwencjonizm państwowy w rolnictwie i gospodarce żywnościowej. Ośrodek Doradztwa Rolniczego. Sielinko.
• Wyniki standardowe uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w Polskim FADN w latach 2004-2018.
• Zegar, J. S. (2003). Strategia polskiego rolnictwa po akcesji do UE. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej. Nr 3.
• Zegar, J. S. (2008). Dochody w rolnictwie w okresie transformacji i integracji europejskiej. IERiGŻ-PIB. Warszawa.
• Zegar, J. S. (2018). Kwestia agrarna w Polsce. IERiGŻ-PIB. Warszawa.
• Zieliński, M. (2010). Efektywność funkcjonowania gospodarstw zbożowych o wielkości ekonomicznej 8-16 ESU. Postępy Nauk Rolniczych. Nr 3.
• Ziętara, W. (red.) (2014). Polskie gospodarstwa trzodowe i drobiowe na tle gospodarstw wybranych krajów Unii Europejskiej. Program Wieloletni 2011-2014. Nr 103. IERiGŻ-PIB. Warszawa.
• Ziętara, W. (red.) (2013). Polskie gospodarstwa z chowem bydła na tle wybranych krajów. Program Wieloletni 2011-2014. Nr 86. IERiGŻ-PIB. Warszawa.
• Ziętara, W., Zieliński, M. (2012). Efektywność i konkurencyjność polskich gospodarstw rolnych nastawionych na produkcję rośliną. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej. Nr 1.
• Ziółkowska, J. (2009). Determinanty efektywności technicznej obliczonej metodą DEA. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej. Nr 3.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2047277