Ceny i relacje cenowe w rolnictwie w warunkach niepewności rynkowej na przykładzie Polski

• Authors: Arkadiusz Sadowski

Title variants

EN

Prices and price relations in agriculture under conditions of market uncertainty on the example of Poland

Abstracts

EN

The paper deals with the topic of risk and uncertainty in the economy, with a particular focus on the agricultural sector. The goal of the study is to point out the essence of this phenomenon, highlighting the specific conditions of agriculture manifested in the fact that there is not only economic (mainly price) risk, but also natural one. It also noted that some threats and challenges to the agricultural sector are long-term and predictable, while others are in the nature of sudden events that cannot be predicted. The issues discussed were illustrated using polish Central Statistical Office and Eurostat data from 2018-2022, which referred to prices and price relations in Polish agriculture. Such a time scope was determined by the fact that recent years have been fraught with unfavourable phenomena that have affected agriculture with varying degrees of force, primarily disrupting price stability. However, unlike the COVID-19 pandemic, which did not significantly affect the agricultural sector, the war in Ukraine contributed to an increase in the price of energy, then other inputs, and ultimately agricultural products. These phenomena are particularly important in Polish agriculture, where the cost of chemical yield-forming agents (mainly fertilizers) are significant in comparison with other EU countries.

PL

W opracowaniu poruszono tematykę ryzyka i niepewności w gospodarce, ze szczególnym uwzględnieniem sektora rolnego. Celem opracowania jest wskazanie na istotę tego zjawiska, przy podkreśleniu specyficznych uwarunkowań rolnictwa przejawiających się tym, że występuje w nim nie tylko ryzyko ekonomiczne (głównie cenowe), ale też przyrodnicze. Zwrócono również uwagę, że jedne zagrożenia oraz wyzwania dla sektora rolnego są długookresowe i przewidywalne, a inne mają charakter zdarzeń nagłych, których przewidzieć nie można. Omawiane zagadnienia zobrazowano z wykorzystaniem danych GUS oraz Eurostat z lat 2018-2022, które odnosiły się do cen oraz relacji cenowych w polskim rolnictwie. Taki zakres czasowy podyktowany został tym, że ostatnie lata obfitowały w niekorzystne zjawiska, które z różną siłą oddziaływały na rolnictwo, zakłócając przede wszystkim stabilność cen. W odróżnieniu jednak od pandemii COVID-19, która nie wpłynęła znacząco na sektor rolny, wojna w Ukrainie przyczyniła się do wzrostu cen energii, następnie innych środków produkcji, a finalnie produktów rolniczych. Zjawiska te mają szczególne znaczenie w polskim rolnictwie, gdzie koszty chemicznych środków plonotwórczych (głównie nawozów) są znaczące na tle innych krajów UE.

Keywords

PL

ryzyko w rolnictwie; niepewność w rolnictwie; skutki wojny w Ukrainie dla sektora rolniczego; ceny; relacje cenowe w rolnictwie

EN

risk in agriculture; uncertainty in agriculture; effects of the war in Ukraine on the agricultural sector; prices; price relations in agriculture

• Publisher: Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Oddział w Poznaniu
• Journal: Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
• Year: 2023
• Volume: 111
• Issue: 1

Dates

published

2023

Contributors

author

Arkadiusz Sadowski

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000282361007

References

• Bórawski, P. (2007). Relacje cenowe środków do produkcji w rolnictwie i produktów rolnych w Polsce w aspekcie integracji z Unią Europejską. Problemy Rolnictwa Światowego, t. 2, 20-27.
• Doroszewski, A., Jadczyszyn, J., Kozyra, J., Pudełko, R., Stuczyński, T., Mizak, K., Łopatka, A., Koza, P., Górski, T., Wróblewska, E. (2012). Podstawy monitoringu suszy rolniczej. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 7, t. 12, z. 2 (38), 7-91.
• Józwiak, W., Mirkowska, Z. (2017). Megatrendy liniowe: czy można dziś powiedzieć coś rozsądnego o stanie gospodarki w 2025 roku. Ryzyko w gospodarce żywnościowej - teoria i praktyka (red. Góral J., Wigier M.). Warszawa: IERiGŻ - PIB.
• Kowalski, A., Rembisz, W. (2017). Ekonomia polityczna ryzyka cenowego w rolnictwie. Ryzyko w gospodarce żywnościowej - teoria i praktyka (red. Góral J., Wigier M.). Warszawa: IERiGŻ - PIB.
• Kujawiński, W. (2009). Metodyka doradztwa rolniczego. Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Poznaniu. Poznań.
• Płonka, A. (2010). Relacje cen wybranych środków produkcji do cen skupu produktów rolnych w Polsce. Roczniki Naukowe SERiA, t. XII, z. 4, 269-274.
• Poczta, W., Wysocki, F. (2000). Ceny i relacje cenowe jako miara zrównoważonego rozwoju ekonomicznego rolnictwa. Roczniki Naukowe SERiA, t. II, z. 4, 253-262.
• Sedláĉek, T. (2015). Ekonomia dobra i zła. W poszukiwaniu istoty ekonomii od Gilgamesza do Wall Street. Studio Emka. Warszawa.
• Taleb, N. N. (2020). Czarny łabędź. Jak nieprzewidywalne zdarzenia rządzą naszym życiem. Wyd. Zysk i S-ka. Poznań.
• Wpływ Europejskiego Zielonego Ładu na polskie rolnictwo. (2021). Polityka Insight. Warszawa.
• https://www.bankier.pl/gospodarka/wskazniki-makroekonomiczne/on-pol (dostęp 22.12.2022).
• https://www.cenynawozow.pl/nawozy/polifoska-6/ (dostęp 22.12.2022).
• https://stat.gov.pl/ (dostęp 22.12.2022).

Identifiers

Biblioteka Nauki

2216481