Prawo do życia jako "suprema lex humana"

• Authors: Paweł Glugla

Abstracts

EN

Human life is the highest value. It belongs to every person. This is reflected in both secular and church legislation. One of the most important rights of every human being is the right to life. The great importance of the right to protection and respect for life is indicated by the fact that this issue has been included in constitutional norms. Over the centuries, extreme trends have been observed – from glorification to the negation of life as the highest human law. On the one hand, life is perceived and compared to the sacred, and on the other hand to a little or even meaningless fact. In many cultures, life was perceived or is the highest value. There are many existential questions, for which the answers are dependent on worldview, attitude and ideology. Legal regulations in many countries tend to protect human life. Often, however, they are a bargaining chip and a compromise among politicians. Inaccurate and ambiguous provisions in the legislation lead to reflection and fight for every life, especially the newly conceived. The right to life is a multidisciplinary subject. Some international institutions that should guard life, such as the UN, want to make abortion and euthanasia a human right.

Keywords

PL

życie ludzkie; normy prawne; prawa człowieka; etyka; dylematy; interdyscyplinarne

EN

human life; legal norms; human rights; ethics; interdisciplinary; dilemmas

• Publisher: Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
• Journal: Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
• Year: 2018
• Issue: 25
• Pages: 107-126

Dates

published

2018

Contributors

author

Paweł Glugla

References

• Afrykańska Karta Praw Człowieka i Ludów, [w:] Prawa człowieka – dokumenty międzynarodowe, B. Gronowska, T. Jasudowicz, C. Mik (red.), Toruń 1993, s. 438.
• Andrzejczuk R., Ewolucja treści praw człowieka, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 4 (2002), s. 219-241.
• Bała P., Wielomski A., Prawa człowieka – refleksje krytyczne, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie” 4 (2010), s. 462-463.
• Banaszak B., Opinia nt. zalet i wad Karty Praw Podstawowych UE, https://www.rpo.gov.pl/pliki/1190027113.pdf [odczyt: 12.05.2018].
• Bartoszewicz M., Haczkowska M., System organów państwowych według Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Opole 2010, s. 188.
• Bartyzel J.W., Rand, Ayn, [w:] Encyklopedia „Białych Plam”, t. XV, red. A. Winiarczyk, Radom 2005, s. 183-186.
• Białas-Zielińska K., Polscy przeciwnicy Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie” 49 (2010), s. 425-437.
• Biesaga T., SDB, Wartość życia w ujęciu etyki personalistycznej, „Seminare” 19 (2003), s. 172.
• Bugajewski S., Prawo do życia w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Studia Ełckie” 13 (2011), s. 269, 273-274.
• Drożdż M., ks., Obszary dyskursu o wartości ludzkiego życia, „Studia Socialia Cracoviensia” 7 (2015), nr 2(13), s. 25-39.
• Dynia E., Integracja europejska, Warszawa 2004, s. 71.
• Gardocki L., Subsydiarność prawa karnego oraz in dubio pro libertata - jako zasady kryminalizacji, „Państwo i Prawo” 1989, z. 12, s. 65 nn.
• Garlicki L., Komentarz do Konstytucji RP, t. 1, Warszawa 2002.
• Grabowski R., Prawo do ochrony życia w polskim prawie konstytucyjnym, Rzeszów 2006.
• Jan Paweł II, Encyklika Evangelium vitae, Watykan 1995.
• Janowski P., Magna Charta, Magna Charta Libertatum, Wielka karta Wolności z 15 czerwca 1215 roku, [w:] Encyklopedia Katolicka, red. M. Abramowicz [et al.], Lublin 2006, t. XI, kol. 804-805.
• Jaśkowski M., Konsekwencje prawne Protokołu nr 30 w sprawie stosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej do Polski i Zjednoczonego Królestwa, „Zeszyty Prawnicze” (40) 2013, nr 4, s. 29-50.
• Jedlecka W., Argumentacja oparta na zasadzie autonomii i godności człowieka w sporze o legalizację eutanazji, „Prawo do życia i śmierci, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie” (7) 2013, s. 35-55.
• Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, (2010/C 83/02), „Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej” (PL) z 30.03.2010, C 83/392.
• Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Komentarz, red. A. Wróbel, Warszawa 2013.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483).
• Kędzia Z., Prawo do życia, [w:] Prawa człowieka. Model prawny, red. R. Wieruszewski, Wrocław-Warszawa-Kraków 1991, s. 169.
• Książnakiewicz M., Stosowanie Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej: Protokół brytyjski i Sprawozdania ze stosowania KPP UE, „Rocznik Integracji Europejskiej” 6 (2012), s. 333-348.
• Księga Jubileuszowa Rzecznika Praw Obywatelskich, t. II, Wybór dokumentów prawa międzynarodowego dotyczących praw człowieka, red. M. Zubik, Warszawa 2008.
• Machura P., Normy moralne, ideały i supererogacja, „Folia Philosophica” 29 (2011), s. 277-305.
• Moralność i profesjonalizm. Spór o pozycję etyk zawodowych, W. Galewicz (red.), Kraków 2010.
• Opar A., Z filozoficznych i teoretycznoprawnych problemów ochrony życia ludzkiego w świetle ustawowej określoności zabójstwa kwalifikowanego, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 12 (2008), z. 1, s. 185-187.
• Piechowiak M., Filozofia praw człowieka. Prawa człowieka w świetle ich międzynarodowej ochrony, Lublin 1999.
• Podstawy i zastosowania bioetyki, red. T. Biesaga SDB, Kraków 2001; Ramón L., Bioetica per tutti, Cinisello Balsamo 2002.
• Rand A., Prawa człowieka, [w]: eadem, Cnota egoizmu. Nowa koncepcja egoizmu, Poznań 2015.
• Różański M., Prawo do życia w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku, „Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego” 6 (2015), s. 257-260.
• Ruchała S., Współczesne filozoficzne spory o ugruntowanie praw człowieka, Katowice 2008, s. 115.
• Rudziewicz A., Współczesne metody selekcji eugenicznej a norma personalistyczna, [w:] Bioetyka personalistyczna. Studia z bioetyki (3), red. T. Biesaga SDB, Kraków 2006, s. 228-233.
• Skrzydło W., Konstytucja RP – komentarz, Zakamycze 1999, s. 32.
• Spór o prawa człowieka, I. Bracichowicz (red.), Nysa 2010.
• Sadowski M., Godność człowieka i dobro wspólne w papieskim nauczaniu społecznym (1878-2005), Wrocław 2010, s. 141 nn.
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2013 wyd. 7, s. 41-42.
• Strasser P., Czy istnieje prawo do życia dla wszystkich, „Dialog” 9 (2000), s. 79-90.
• Ślęczek-Czakon D., Problem wartości i jakości życia w sporach bioetycznych, Katowice 2004.
• Tokarczyk R., Prawa narodzin, życia i śmierci. Podstawy biojurysprudencji, Warszawa 2012 wyd. 11.
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 1956 r. o warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz. U. 1956 nr 12 poz. 61).
• Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz. U. 1993, nr 17, poz. 78, z późn. zm.).
• Warzeszak J., ks., «Dyktatura» relatywizmu w ujęciu Benedykta XVI, „Warszawskie Studia Teologiczne” 24 (2011), t. 1, s. 291-322.
• Zwoliński A., Jan Paweł II. Encyklopedia Nauczania Społecznego, Radom 2003.

Identifiers

Biblioteka Nauki

1047354