Sytuacja społeczno-gospodarcza Galicji w latach 1772-1848

• Authors: Daniel Krzysztof Nowak

Abstracts

Te following article describes the socio-economic situation of Galicia in the years 1772-1848, paying special attention to the period of the rule of empress Maria Teresa (d. 1780) and her son Joseph II (d. 1790). Above all, the article touches upon the issues regarding the situation of the rural population and describes the Austrian reforms which had the goal of improving the situation of this population and which regarded, inter alia, the regulation of the amount of socage and the duties of the peasants towards the court, the rural judiciary and other matters regarding servile relations. A separate issue considered in the article was the development of agriculture and the gradual introduction of new crops within the Galicia region, such as potatoes and clover, as well as the changes within the range of the cultivation techniques.

Keywords

PL

gospodarka Galicji; Józef II; Maria Teresa; pańszczyzna; sądownictwo wiejskie; rabacja; uwłaszczenie; uprawa ziemi; hodowla zwierząt; ziemianki; koniczyna; zboże

EN

the economy of Galicia; serfdom; rural judiciary; inroad; affranchisement; tillage; animal breeding; dugout; clover; grain

• Publisher: Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
• Journal: Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
• Year: 2018
• Issue: 25
• Pages: 273-293

Dates

published

2018

Contributors

author

Daniel Krzysztof Nowak

References

• Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, rękopis nr 525.
• Continuatio Edictorum et Mandatorum Universalium in Regnis Galiciae et Lodomeriae Emanatorum. Continuacya Wyrokow y Rozkazow Powszechnych w Krolestwach Galicyi y Lodomeryi Wypadłych (Edicta et Mandata), Lwów 1773, 1774, 1775, 1781, 1782, 1783, 1784, 1786, 1787, 1789, 1790, 179.
• Dziennik podróży Stanisława Staszica 1789–1805, z rękopisów wydał Cz. Leśniewski, Kraków 1931.
• Arneth A., Maria Theresia und Joseph II: ihre Correspondenz, sammt Briefen Joseph’s an seinen Bruder Leopold, t. 2, Wiedeń 1867.
• Bredetzky, Rzut oka na strukturę ziemi galicyiskiey, „Gazeta Lwowska” 1812, nr 17, Bujak F., Wieś zachodnio–galicyjska u schyłku XIX wieku, „Przegląd Prawa i Administracji” 1904, r. XIX.
• Chotkowski W., Historia polityczna Kościoła w Galicyi za rządów Maryi Teresy, t. 1, Kraków 1909.
• Dembiński S., Rok 1846 : kronika dworów szlacheckich zebrana na pięćdziesięcioletnią rocznicę smutnych wypadków lutego, Jasło 1896.
• Fierich J., Uwagi nad techniką rolniczą w Polsce w drugiej połowie XVIII wieku,„Roczniki Nauk Rolniczych i Leśnych” 1938, t. 44, z. 2/3.
• Gronikowski K., Uwłaszczenie chłopów w Polsce. Geneza, realizacja, skutki. Warszawa 1972.
• Hibl J., Ułomek topografii Cyrkułu Jasielskiego pisany w roku 1808, „Gazeta Lwowska” 1811, nr 45, s. 7–8, nr 43, s. 5–8.
• Kalinka, W. Galicya i Kraków pod panowaniem austryackiem, Paryż 1853.
• Kieniewicz S., Ruch chłopski w Galicji w 1846 roku, Wrocław 1951.
• Kluk K., Roślin potrzebnych, pożytecznych, wygodnych, osobliwie kraiowych albo które w kraiu użyteczne być mogą utrzymanie, rozmnożenie, zażycie. Tom III z figurami, O rolnictwie, zbożach, łąkach, chmielnikach, winnicach i roślinach gospodarskich, Warszawa 1779.
• Kostrowicka I., Landau Z., Tomaszewski J., Historia gospodarcza Polski XIX i XX wieku, Warszawa 1985.
• Kratter F., Briefe über den jetzigen Zustand von Galizien, t. 1, Lipsko 1786.
• Lubomęski W., Uprawa ziemniaków, w: Powszechna Wystawa Krajowa 1894 r. i siły produkcyjne kraju, t. 2, z. 1, Lwów 1897.
• Mises L., Die Entwicklung des gutsherrlich–bäuerlichen Verhältnisses in Galizien 1772–1848, Wiedeń–Lipsk 1902.
• Missalowa G., S. Śreniowski, Zabór austriacki w latach 1815–1845, w: Historia Polski, red. Tadeusz Manteuffel, Warszawa 1958.
• Pruski W., Hodowla zwierząt gospodarskich w Galicji w Latach 1772–1918, t. 1. Okres 1772–1881, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1975,
• Rapacki W., Ludność Galicji, Lwów 1874.
• Rogojski J., O poprawie bydła w Zachodniej Galicji, „Tygodnik Rolniczo–Przemysłowy” 1854, nr 39.
• Rozdolski R., Stosunki poddańcze w dawnej Galicji Warszawa 1962, t. 1–2.
• Rutkowski J., Historia Gospodarcza Polski, t. 2, Czasy porozbiorowe, Poznań 1950.
• Rutkowski J., Poddaństwo włościan w XVIII wieku w Polsce i niektórych innych krajach Europy, Poznań 1921.
• Rutkowski J., Studia z dziejów wsi polskiej XVI–XVIII w., Warszawa 1956.
• Rychlikowa I., Realizacja społeczno–gospodarczych reform terezjańsko–józefińskich w Galicji (na przykładzie klucza wielkoporębskiego w powiecie limanowskim, „Rocznik Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 1937, t. 19.
• Skowronek J., Galicja w: Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945 roku, red Mączak A., t. 1, Warszawa 1981.
• Skowronek J., Od Konspiracji do kapitulacji, ”Dzieje Narodu i Państwa Polskiego”, t. 3, nr 47, Warszawa 1989.
• Słomka J., Pamiętniki włościanina od pańszczyzny do dni dzisiejszych, Kraków 1912.
• Stankiewicz Z., Okres reform uwłaszczeniowych, w: Z dziejów chłopów polskich (od wczesnego feudalizmu do 1939 r.), Warszawa 1968.
• Tokarz W., Galicya w początkach ery józefińskiej w świetle ankiety urzędowej z roku 1783, Kraków 1909.
• Traciłowski K., Jakub Szela, Puławy–Rudki 2011.
• Zgórniak M., Za Waszą i naszą wolność, „Dzieje Narodu i Państwa Polskiego”, t. 3, nr 48, Warszawa 1989.
• Zielińska Z., Ostatnie lata Pierwszej Rzeczypospolitej, „Dzieje Narodu i Państwa Polskiego”, t. 3, nr 41, Warszawa 1986.

Identifiers

Biblioteka Nauki

1052770