Edukacja dzieci żydowskich w Tarnowie w okresie II Rzeczypospolitej

• Authors: Edmund Juśko

Title variants

EN

Education of Jewish children in Tarnów in the period of the Second Republic

Abstracts

EN

In the interwar period, children and youth of the Jewish minority in Tarnow have the opportunity to attend various types of schools; religious, public and private, general, private, secondary and vocational schools. Two private secondary schools deserve special mention: Private Junior High and Coeducational High School of the Society of the Jewish General School and Middle School „Safa Berura” established in 1927 and the Private Coeducational Gymnasium Association of Jewish Teachers of General and Secondary Schools founded in 1937. Their creation was an expression of local intellectual aspirations Jewish community and allowed the graduates of the already existing school universal to continue teaching in general and Judaic program. Despite the difficult conditions in which they operated and the criticism conservative circles, were factors strengthening not only Jewish, but also Polish national and cultural identity. Qualified teaching staff provided students with education in line with the requirements imposed by the Polish state with simultaneous consideration of the Hebrew language and Judaic subjects. This allowed for the revival of the national Hebrew language and encouraging patriotism in relation to Palestine and promoting ethical principles of Judaism among Jewish youth.

Keywords

PL

II Rzeczypospolita; Żydzi; Tarnów; szkoły żydowskie

EN

Second Republic of Poland; Jews; Tarnow; Jewish schools

• Publisher: Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
• Journal: Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
• Year: 2020
• Issue: 27
• Pages: 319-342

Dates

published

2020

Contributors

author

Edmund Juśko

• https://orcid.org/0000000273987817

References

• Gimnazjum „Safa Berura” w cyfrach, „Tygodnik Żydowski”, 1935, nr 10, s. 1.
• Informator Tarnowski, Tarnów 1927.
• Nasza „Safa Berura”, „Tygodnik Żydowski”, 1935, nr 10, s. 1.
• O chederach, „Jedność”, 1908, nr 6, s. 3 (3-4).
• Obchód imienin Marszałka Piłsudskiego, „Tygodnik Żydowski” 1935, nr 12, s. 1.
• Praca dla szkoły żydowskiej, „Tygodnik Żydowski”, 1935, nr 11, s. 2.
• Sprawozdanie z wizytacji Prywatnego Gimnazjum Koedukacyjnego Stowarzyszenia Żydowskiego Nauczycieli Szkół Powszechnych i Średnich w Tarnowie z dnia 31 marca 1938 roku - AKOiW w Krakowie.
• Sprawozdanie Dyrekcji Prywatnego Gimnazjum Koedukacyjnego i Liceum Humanistycznego Towarzystwa Żydowskiego Szkoły Powszechnej i Średniej „Safa Berura” w Tarnowie za rok szkolny 1938/39.
• Sprawozdanie z wizytacji Prywatnego Gimnazjum Koedukacyjnego Towarzystwa Żydowskiego Szkoły Powszechnej i Średniej „Safa Berura” w Tarnowie, odbytej w dniach 16 i 18 marca 1938 r.
• Sprawozdanie z wizytacji Prywatnego Gimnazjum Koedukacyjnego Żydowskiego Towarzystwa Szkoły Powszechnej i Średniej „Safa Berura” w Tarnowie, przeprowadzonej w dniach 22, 23 i 24 lutego 1937 r. - AKOiW w Krakowie.
• Sprawozdanie dla władz szkolnych z wizytacji przerywanej w Prywatnym Gimnazjum Koedukacyjnym Żydowskiego Towarzystwa Szkoły Powszechnej i średniej „Safa Berura” w Tarnowie, przeprowadzonej w dniach 28, 29 października i 11 grudnia 1935 roku - AKOiW w Krakowie.
• Sprawozdanie z wizytacji Prywatnego Gimnazjum Koedukacyjnego Towarzystwa Żydowskiej Szkoły Powszechnej i Średniej „Safa Berura” w Tarnowie, odbytej w dniach 22, 23 i 24 lutego 1937 roku - AKOiW w Krakowie.
• Szkic historii szkoły „Safa Berura”, „Tygodnik Żydowski”, 1935, nr 11.
• Tarnów - Szalom, „Tygodnik Żydowski” 1936, nr 27, s. 1.
• Wielkie dzieło i jego twórca, „Tygodnik Żydowski” 1928, nr 23, s. 2.
• W pierwszą rocznicę zgonu Marszałka Piłsudskiego, „Tygodnik Żydowski” 1936, nr 18, s. 1.
• „Tygodnik Żydowski”: 1928, nr 23; 1929, nr 32; 1935, nr 10, 11, 12; 1936, nr 15, 18, 20, 23. 27
• Bańburski K., Bogacz J., Kozioł J., Żydzi w Tarnowie. Świat, którego nie ma, Tarnów 2003.
• Bartosz A., Tarnowskie judaica, Warszawa 1992.
• Dachówna D., Szkolnictwo hebrajskie w Polsce, „Sprawy Narodowościowe”, 1935, nr 3-4, s. 246.
• Gołębiowski Jerzy, Stosunki społeczno-ekonomiczne Tarnowa i powiatu tarnowskiego, w: Tarnów, Dzieje miasta i regionu, t. II, red. F. Kiryk, Z. Ruta, Tarnów 1983, s 409- 475.
• Hońdo L., Szkoła Jawne, w: Encyklopedia Tarnowa, red. A. Niedojadło, A. Bartosz, E. Juśko, M. Popiel, M. Sąsiadowicz, A. Zająć, Tarnów 2010, s. 430, 432.
• Hońdo L., Szkoła prywatna fundacji barona M. Hirscha, w: Encyklopedia Tarnowa, red. A. Niedojadło, A. Bartosz, E. Juśko, M. Popiel, M. Sąsiadowicz, A. Zająć, Tarnów 2010, s. 431.
• Juśko E., Struktura organizacyjna szkół powszechnych w powiecie tarnowskim w latach 1918-1939, „Roczniki Nauk Społecznych”, T. XXXII, z. 2 - 2004, s. 134.
• Juśko E., Szkolnictwo powszechne w powiecie tarnowskim w latach 1918-1939 , Lublin 2003.
• Kmieć S., Matuła J., Szkolnictwo zawodowe, w: Tarnów. Dzieje miasta i regionu, t. II, red. F. Kiryk, Z. Ruta, Tarnów 1983, s. 619-637.
• Landau-Czajka A., Syn będzie Lech… Asymilacja Żydów w Polsce międzywojennej, Warszawa 2006.
• Mirosławski Z., Przyczynek do zarysu historii Zespołu Szkół Plastycznych w Tarnowie, „Aspiracje”, 2015, nr 20(55), s. 78.
• Parys J., Początek końca... Los ludności żydowskiej w pierwszych miesiącach niemieckiej okupacji Tarnowa, „Tarnowskie Studia Historyczne, t. 1 (2009), s.105-115.
• Pietrzyk A., Z dziejów zagłady ludności żydowskiej w regionie tarnowskim, „Zeszyty Tarnowskie, 1970, nr 2, s. 78-97.
• Ruta Z., Szkolnictwo powszechne, średnie ogólnokształcące i pedagogiczne w Tarnowie i powiecie tarnowskim, w: Tarnów. Dzieje miasta i regionu, t. II, red. F. Kiryk, Z. Ruta, Tarnów 1983, s. 548-618.
• Ruta Z., Prywatne szkoły średnie ogólnokształcące w Krakowie i województwie krakowskim w latach 1932-1939, Kraków 1990.
• Ruta Z., Z dziejów żydowskiego szkolnictwa średniego w Tarnowie, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego Polsce”, 1977, nr 3/103, s. 27-34.
• Ruta Z., Prywatne Gimnazjum Tow. Safa Berura, w: Tarnów. Zamieście i Burek. Wielki Przewodnik, t. 3, red. S. Potępa. Tarnów 1996, s. 509-512.
• Świeboda J., Szkolnictwo handlowe w Galicji, „Analecta” 2010, 19/1-2 (36-37), s. 203- 272.
• Zagłada tarnowskich Żydów, red. A. Pietrzyk, S. Potępa, Tarnów 1990.
• Chomet A., About the Jewish Cultural System in Tarnow, w: Tarnow; eTh Life and Decline of a Jewish City (Tarnow, Poland), Tel Aviv, 1954-1968, s. 672 - https:// www.jewishgen.org/Yizkor/tarnow/tar1_667.html.
• Argov G. (Reev), Memories of a graduate of the “Safa Berura” high-school in Tarnow, w: Tarnow; eTh Life and Decline of a Jewish City (Tarnow, Poland) , Tel Aviv, 1954-1968, s. 775 - https://www.jewishgen.org/Yizkor/tarnow/tar1_764.html.
• https://www.jewishgen.org/Yizkor/tarnow/tar1_764.html.
• http://www.tarnowskieinfo.pl/news/1785,odnaleziono-grob-ofiar-kl-auschwitz. html.
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Maurice_de_Hirsch.
• Oleszak A., Warsztat krawiecki zamienia się w szkolną klasę – Sara Szenirer i powstanie Bej-Jakow, s. 28 (24-29) – http://www.cwiszn.pl/files/files/24-29.pdf.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2044104