O tym, skąd się w mieście tkaczy wzięli metalowcy, i o tym, co z tego wynikło. Geneza powstania przemysłu maszynowego w Andrychowie

• Authors: Andrzej Fryś

Title variants

EN

About where metalworkers came from in the town of weavers and what came out of it. The genesis of the machine industry in Andrychów

Abstracts

PL

Artykuł opisuje fabryki w Andrychowie, które w czasie okupacji hitlerowskiej produkowały na potrzeby Wehrmachtu. O tym, jak robotnicy przymusowi zdobywali kwalifikacje w niemieckim przemyśle zbrojeniowym w nieznanych w Andrychowie zawodach tokarza, frezera czy szlifierza. Autor przedstawia jak powstał i rozwijał się przemysł maszynowy w mieście po wojnie. Zwrócono też uwagę na szkolenie robotników, techników, a nawet inżynierów, które odbywało się w Fabryce Silników Diesla Andoria.

EN

The article describes the factories in Andrychów that produced during the German Nazi occupation for the needs of the Wehrmacht. It is reported how forced laborers obtained qualifications in the German arms industry in the occupations of a turner, milling machine operator or grinder, unknown in Andrychów. It presents the setting up and subsequent development of the machinery industry in the city after the war. Attention is paid to the training of professional workers, technicians and even engineers, which took place at the Andoria Diesel Engine Factory.

Keywords

EN

The German arms industry; Polish forced laborers; setting up factories in the machine-building industry; vocational training; Andrychów

PL

Niemiecki przemysł zbrojeniowy; polscy robotnicy przymusowi; zakładanie fabryk w przemyśle maszynowym; szkolenie zawodowe; Andrychów

• Publisher: Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity
• Journal: Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny
• Year: 2021
• Issue: 24
• Pages: 7-18

Dates

published

2021

Contributors

author

Andrzej Fryś

References

• Davies N. Europa walczy 1939-1945 Kraków 2008.
• Fryś A. Mało znane fakty z okresu II Wojny Światowej. Pompy produkowane w Andrychowie były stosowane w śmiercionośnych myśliwcach Luftwaffe Karta Groni nr XXIII 2004.
• Fryś A. Oddział „R” w zakładach Czeczowiczki Nowiny Andrychowskie nr 5/2017.
• Fryś A. Z Józefem Zarembą o początkach andrychowskich szkół zawodowych Nowiny Andrychowskie nr 9/2021.
• Fryś A., Putek T. Relacja Alfreda Webera o gaszeniu fabryki „Bracia Czeczowiczka”, podpalonej przez hitlerowców w styczniu 1945 Przegląd Historyczno-Kulturalny „Wadoviana” nr 18/2015.
• Fryś A., Pytel-Skrzypiec M., Putek T., D. Rusin Kto był kim w Andrychowie Andrychów 2017
• Keller Ch., Scheuren E. Eine „underground Nazi factory”. Der Ofenkaulberg im Zweiten Weltkrieg w zbiorze: Zeugen der Landschaftsgeschits im Siebengebirge Teil 2: Ofenkaulberg Petersberg 2020.
• Kulczykowski M. Dwa wieki miasta Andrychowa (1767-1967) Andrychów 1967.
• Nachlik E. (redakcja) Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki 1945-1995 Kraków 1995.
• Spoerer M. Praca przymusowa pod znakiem swastyki Gdańsk 2015.
• Wiktor A. Jeszcze o historii ZST Nowiny Andrychowskie nr 11/1997.
• Wilgusiewicz W. Energetycy Lwowiacy na Śląsku Katowice 1998.
• Wspomnienia andrychowskie Romana Karatnickiego część I Nowiny Andrychowskie nr 3/2021.
• Wspomnienia andrychowskie Romana Karatnickiego część V Nowiny Andrychowskie nr 7/2021.
• Zembroń J. Andrychowska Fabryka Maszyn S.A. Nasze półwiecze 1946-1996 Andrychów 1996.
• Zembroń J. Raptularz andrychowski 2002 Andrychów 2002.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2052568