Reprezentacje browarów w Okocimiu, Żywcu i Osieku na rejon wadowicki w dwudziestoleciu międzywojennym

• Authors: Sławomir Dryja

Title variants

EN

Representatives of breweries in Okocim, Żywiec and Osiek in the Wadowice region in the interwar period

Abstracts

PL

Galicja była ostatnią prowincją monarchii austro-węgierskiej, która posiadała nierozwiązany problem propinacji. Zmiana tego stanu rzeczy nastąpiła dopiero na początku 1911 roku i miała kolosalny wpływ na rozwój browarnictwa fabrycznego i związanego z nim systemu dystrybucji. Do końca 1910 r. dzierżawcą propinacji w Wadowicach był Izrael Huppert. Był także przedstawicielem browarów w Żywcu i Okocimiu. Te dwa browary zajmowały dominującą pozycję na wadowickim rynku. Małe, lokalne browary z Brodów, Jaszczurowej, Kleczy Dolnej, Osieka i Zebrzydowic miały niewielkie znaczenie. Wraz z wygaśnięciem propinacji, duże browary rozpoczęły budowę własnych sieci dystrybucji. Wyjątkiem było połączenie przedstawicielstw kilku browarów. Izrael Huppert zmarł w 1917 r. Anna Huppert, wdowa po Izraelu, przejęła rodzinny biznes. Na początku lat 30. ze względu na podeszły wiek wycofała się z aktywności zawodowej i większość swoich spraw powierzyła dzieciom. Przedstawicielką browaru w Okocimiu po odzyskaniu przez Polskę niepodległości była Anna Huppert. Jednak w 1927 r. doszło między wspólnikami do nieporozumień, w wyniku których browar okocimski rozwiązał umowę. Przedstawicielem browaru w Żywcu był z kolei Józef Lisko, następnie Czesław Lisko, a do wybuchu wojny firmą kierowali Tadeusz Lisko i Stanisław Froncz. Jedynym lokalnym browarem obecnym na wadowickim rynku był zakład w Osieku. W okresie międzywojennym na wadowickim rynku dominował browar w Żywcu, który posiadał stabilne przedstawicielstwo i ugruntowaną markę.

EN

Galicia was the last province in the Austro-Hungarian Empire to leave the problem of propination unresolved. The abolition of this relic only at the beginning of 1911 had a colossal impact on the development of factory brewing and the related distribution system. Until the end of 1910, Izrael Huppert was the tenant of the propination in Wadowice. He was also a representative of the breweries in Żywiec and Okocim. These two breweries had a dominant position on the Wadowice market. Small local breweries from Brody, Jaszczurowa, Klecza Dolna, Osiek and Zebrzydowice were of little importance. With the expiration of propination, large breweries started building their own distribution networks. Combining representative offices of several breweries was an exception. Israel Huppert died in 1917. Anna Huppert, Israel’s widow, took over the family business. At the beginning of the 1930s, due to her advanced age, she withdrew from professional activity and entrusted most of her affairs to her children. The representative of the brewery in Okocim after Poland regained independence was Anna Huppert. However, in 1927, there were misunderstandings between the partners, as a result of which the brewery in Okocim terminated the contract. The representative of the brewery in Żywiec was Józef Lisko, then Czesław Lisko, and until the outbreak of the war, the company was run by Tadeusz Lisko and Stanisław Froncz. The only local brewery present on the Wadowice market was the plant in Osiek. In the interwar period, the Wadowice market was dominated by the brewery in Żywiec, which had a stable representative office and an established brand.

Keywords

EN

Brewing; interwar period; Wadowice; beer wholesaler; Okocim brewery; Żywiec brewery

PL

piwowarstwo; międzywojnie; Wadowice; Browar w Okocimiu; Browar w Żywcu

• Publisher: Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity
• Journal: Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny
• Year: 2023
• Issue: 26
• Pages: 53-78

Dates

published

2023

Contributors

author

Sławomir Dryja

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

• https://orcid.org/0000000153593397

References

• Dryja S., Browar parowy w Osieku, Kraków 2017.
• Dryja S., Browary województwa rzeszowskiego w latach 1944-1951, Kraków 2021.
• Dryja S., Podatek akcyzowy od piwa w II Rzeczypospolitej na tle ogólnej sytuacji przemysłu piwowarskiego, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych”, 2021, nr 82, s. 143-176.
• Dryja S., Szczerba J., Szkice z dziejów wojnickiego piwowarstwa. Browar Wojnicz 1867-1915, Kraków 2018.
• Górka K., Wpływ rodziny Goetzów na rozwój przemysłu w Małopolsce, w: Rola Rodziny Goetz-Okocimskich w budowie gospodarki, kultury i rozwoju cywilizacyjnego regionu Polski południowej w XIX i XX wieku – zarys monograficzny, red. J.S. Gawlik, Brzesko 2017, s. 58-68.
• Haliczanin: kalendarz powszechny, Lwów 1933.
• Huppert U., Podróż do źródeł pamięci, Warszawa 2004.
• Iwańska K., Cmentarz żydowski w Wadowicach, „Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny”, 2005, nr 9, s. 89-113.
• Iwańska K., Rozwój osadnictwa żydowskiego w Wadowicach, „Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny”, 2005, nr 9, s. 5-10.
• Iwańska K., Wadowicka inteligencja żydowska w latach 1867-1939, w: Lokalna społeczność żydowska, red. K. Morta, Ostrów Wielkopolski–Wrocław 2015, s. 101-134.
• Kargol T., Sytuacja społeczno-gospodarcza w powiecie wadowickim w latach 1914-1919, „Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny”, 2018, nr 21, s. 30-59.
• Kiełbicka A., Izba Przemysłowo-Handlowa w Krakowie 1850-1950, „Biblioteka Krakowska”, nr 145, Kraków 2003.
• Kozłowski J., Browarniane piwnice w Jaszczurowej, „Wiadomości Powiatowe” 2001 (?), nr 4, s. 12.
• Księga adresowa przemysłu galicyjskiego, Kraków 1901.
• Makowska E., Koszty i ich kalkulacja w dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce a przykładzie Browaru Kuntersztyn w Grudziądzu, Toruń 2021.
• Markowski B., Administracja skarbowa w Polsce, Warszawa 1931.
• Ratajczak T., Żydowskie drukarnie i punkty sprzedaży książek w Wadowicach, „Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny”, 2005, nr 9, s. 84-85.
• Rocznik statystyki Galicyi, wydany przez Krajowe Biuro Statystyczne, pod red. dr. Tadeusza Piłata, t. VI, Lwów 1901.
• Rocznik statystyki Galicyi, wydany przez Krajowe Biuro Statystyczne, pod red. dr. Tadeusza Piłata, t. VII, Lwów 1904.
• Rocznik statystyki Galicyi, wydany przez Krajowe Biuro Statystyczne, pod red. dr. Tadeusza Piłata, t. VIII, Lwów 1908.
• Siwiec-Cielebon M., Jerzego Uriego Hupperta dwa patriotyzmy i dwie ojczyzny, „Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny”, 2005, nr 9, s. 115-117.
• Skorowidz przemysłowo-handlowy Królestwa Galicyi, Lwów 1906.
• Skorowidz przemysłowo-handlowy Królestwa Galicyi, Lwów 1912.
• Spis abonentów Państwowej Sieci Telefonicznej okręgu Krakowskiej Dyrekcji Poczt i Telegrafów, wydanie za 1924 rok.
• Spis abonentów Państwowej Sieci Telefonicznej okręgu Krakowskiej Dyrekcji Poczt i Telegrafów, wydanie za 1929 rok.
• Spisak G., O wadowickich cukierniach, „Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny”, 1999, nr 3, s. 77-78.
• Spyra A., Browarnictwo Galicji doby autonomicznej, Kraków 1994.
• Spyra A., Zwierzyna G., Browar Żywiec 1856-1996. Znaki ochronne firmy. Katalog znaków ochronnych browaru Żywiec S.A., Żywiec 1997.
• Spyra A., Zwierzyna G., Browar Żywiec 1856-2001. Dzieje browaru i znaków ochronnych firmy. Katalog znaków ochronnych browaru Żywiec, Żywiec 2001.
• Spyra A., Zwierzyna G., Browar w Żywcu w latach 1856-1945. Historia zaklęta w starej pocztówce, fotografii i reklamie, Żywiec 2010.
• Svidercoschi G.F., List do przyjaciela Żyda, tłum. E. Karpińska, Kraków 1995.
• Włodek J.M., Goetz-Okocimscy – kronika rodzinna 1590-2000, Kraków 2001.
• Żmuda M., Druga wojna światowa we wspomnieniach wadowickiego Żyda, „Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny”, 2019, nr 22, s. 130-141.

Identifiers

Biblioteka Nauki

37503329