Obraz życia andrychowskiego mieszczanina w świetle relacji wspomnieniowej Piotra Frysia (1833-1901)

• Authors: Andrzej Fryś , Andrew Zalewski

Title variants

EN

A description of the life of an Andrychów burgher

Abstracts

PL

W artykule poddano analizie treść XIX-wiecznego pamiętnika Piotra Frysia. Dokument ten stanowi źródło do badań nad historią rodziny i szerszym kontekstem społecznym związanym z rozwojem małego miasteczka w Galicji. Na podstawie nowych badań archiwalnych przedstawiono niepublikowane wcześniej dane biograficzne dotyczące dziadka Piotra Frysia ze strony matki, Franciszka Wilczka, który został burmistrzem Andrychowa, oraz jego dzieci. Omówiono potwierdzone i przypuszczalne powiązania osób wymienionych w dzienniku z wydarzeniami Wiosny Ludów. Pokrótce opisano losy niektórych potomków Piotra Frysia. Oryginalny tekst pamiętnika pozwala także na wgląd w lokalny język narodowy, którym posługiwano się w małych miasteczkach galicyjskich, położonych w pobliżu granicy ze Śląskiem Austriackim.

EN

The article analyzes the content of a nineteenth-century memoir written by Piotr Fryś. This document is the resource for studies of family history and of a broader social context related to the growth of a small town in Galicia. Based on new archival research, previously unpublished biographical data concerning maternal grandfather of Piotr Fryś, Franciszek Wilczek, who became a mayor of Andrychów, and his children are provided. The confirmed and suspected connections between the individuals mentioned in the diary and the events of the Spring of Nations are discussed. The life stories of some descendants of Piotr Fryś are briefly described. The original text of the memoir also provides the insight into a local vernacular spoken in small towns in Galicia, situated near the border with Austrian Silesia.

Keywords

EN

Andrychów; Piotr Fryś; Rudolf Fryszowski; Rzyki; Spring of Nations; Wadowice; Franciszek Wilczek

PL

Andrychów; Piotr Fryś; Rudolf Fryszowski; Rzyki; Wiosna Ludów; Wadowice; Franciszek Wilczek

• Publisher: Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity
• Journal: Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny
• Year: 2023
• Issue: 26
• Pages: 79-93

Dates

published

2023

Contributors

author

Andrzej Fryś

author

Andrew Zalewski

References

• Chorążyczewski W., Rosa A., Egodokumenty – Egodokumentalność – Analiza egodokumentalna – Spuścizna egodokumentalna, w: Egodokumenty. Tradycje historiograficzne i perspektywy badawcze, red. W. Chorążyczewski, A. Pacevicius, S. Roszak, Toruń 2015.
• Dzieje i rozwój Szkoły Podstawowej nr 1 im Tadeusza Kościuszki w Andrychowie 1791-2001, red. J. Stawarz, et al., Andrychów 2001.
• Fryszowski R., Pejzaż wojennych wspomnień, Gdańsk 2021.
• Fryś A., O tym, jak stajałem do subtrawiderunku, czyli wspomnienia mojego pradziadka, „Karta Groni”, 2001, nr 21, s. 300-302.
• Fryś A., O tym, jak stajałem do subtrawiderunku, czyli wspomnienia mojego pradziadka, „Nowiny Andrychowskie”, 2002, nr 5, s. 26-27.
• Jurkiewicz-Zejdowska A. (autorka scenariusza), Rudolf Fryszowski Akwarele. Za drutami… w oflagach niemieckich 1939-1945, katalog wystawy w Muzeum Wojska Polskiego, Warszawa 2017.
• Krzysztoforski A. „Laboratorium Chemiczno-Farmaceutyczne Magistra Mieczysława Krzysztoforskiego w Tarnowie 1923-1951, Tarnów 2013.
• Kulczykowski M., Andrychowski Ośrodek Płócienniczy w XVIII i XIX wieku, Kraków 1967.
• Kulczykowski M., Dwa wieki miasta Andrychowa (1767-1967), Kraków 1967.
• Marczewski B., Powiat wadowicki pod względem geograficznym statystycznym i historycznym, Kraków 1897.
• Militärschematismus des österreichischen Kaiserthumes, Wien 1859, 1860-1861.
• Oboza A., 450-lecie lokacji Rzyk na prawie wołoskim, „Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny”, 2009, nr 12, s. 76-96.
• Rusiński W., Tkactwo lniane na Śląsku do 1850 roku, „Przegląd Zachodni”, 1949, nr 11, s. 369-419.
• Schematismus des KönigreichesGalizien und Lodomerien, Lemberg 1826, 1831.
• Schematismus Universi VenerabilisCleriDioeceseosTarnoviensis, Tarnów 1828, 1867, 1868.
• Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, t. 2, red. J. Maurin-Białostocka, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Wrocław 1975.
• Stanisławek-Janus J., Andrychów: sceny z życia miasta, Andrychów 2018.
• Stolarczyk M., Powstanie Andrychowskiej Rady Narodowej w 1848 roku, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, Seria społeczno-pedagogiczna i historyczna”, 1997, nr 6(23), s. 143-148.
• Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim, Lwów 1893.
• Zwoliński A., Miasto Ankwiczów. Z dziejów Andrychowa, Kraków 1993.

Identifiers

Biblioteka Nauki

37503925