Studiująca młodzież w okresie przejścia – możliwe zyski w rozwoju i stracone szanse

• Authors: Dorota Pauluk

Title variants

EN

Students in Transition Stage – Possible Gains in Development and Lost Opportunities

Abstracts

EN

Since the middle of the last century studying youth has marked its presence in social, cultural and political life, becoming this way an object of scientific inquiries. Despite many theories and research carried out globally, the problems concerning students are not appreciated by the Polish scientists. It is still assumed that a person who starts studying is adult and completely formed. The aim of this article is an attempt to reconstruct and thereby to provide people working with the academic youth, a more complex portrait of the contemporary student and possible ways of their development. As a departure point I adopted the specific character of the phase of life that falls on the time of studying. It is a boundary moment between adolescence and adulthood, between an influence of different environments – family and the academic one, which implicates specific consequences for the quality of the student life as well for the society. The chosen theoretical positions and the results show the student as an active subject who, being in the developmental “in-between” zone, has big chances, thanks to the years spent in the academic environment, to cross the stage and go up to the higher level of development, multiplying the potential in different spheres of their personal, cognitive and moral life. It is also shown in the paper that the reverse situation is possible. Intended and unintended as well as positive and negative effects of studying are presented as a result of interactions, influence of the environment, internal preferences and self-activity of the student.

PL

Od połowy minionego wieku studiująca młodzież zaznaczyła swoją obecność w życiu społecznym, kulturalnym, politycznym, stając się jednocześnie obiektem naukowych dociekań. Pomimo wielu teorii i badań jej poświęconych, problematyka dotycząca studentów nie cieszy się szczególnym uznaniem wśród polskich pedagogów. Nadal zakłada się, że osoby, które rozpoczęły studia, są już dorosłe i ukształtowane. Celem artykułu jest próba zrekonstruowania bardziej złożonego portretu współczesnego studenta i dróg jego rozwoju. Za punkt wyjścia przyjęłam specyfikę fazy życia, która przypada na czas studiów. Jest ona ważnym momentem granicznym pomiędzy dorastaniem a dorosłością, pomiędzy oddziaływaniem odmiennych środowisk – rodzinnego i akademickiego, co implikuje określone konsekwencje zarówno dla jakości życia studenta, jak i dla społeczeństwa. Wybrane przeze mnie stanowiska teoretyczne i wyniki badań pokazują studenta jako aktywny podmiot, który znajdując się w strefie rozwojowego „pomiędzy”, ma duże szanse, aby dzięki latom spędzonym w środowisku akademickim przekroczyć etap przejścia i wejść na wyższy poziom rozwoju, pomnażając potencjał w różnych sferach swojego życia. W artykule pokazuję również, że możliwa jest też sytuacja odwrotna. Zamierzone i niezamierzone, pozytywne i negatywne efekty studiów staram się przedstawić jako wynik interakcji środowiska, wewnętrznych predyspozycji i aktywności własnej studenta.

Keywords

PL

student; okres rozwojowego „pomiędzy”; przejście; wyłaniająca się dorosłość

EN

student; developmental stage “in-between”; transition; emerging adulthood

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
• Journal: Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
• Year: 2015
• Volume: 18
• Issue: 1(69)
• Pages: 177-193

Dates

published

2015

Contributors

author

Dorota Pauluk

• Uniwersytet Jagielloński, Kraków

• https://orcid.org/0000000158820413

References

• ARNETT J.J., 2004, Emerging adulthood: the winding road from late teens through the twenties, Oxford University Press.
• ASTIN A., 1977, Four critical years: effects of college on beliefs, attitudes, and knowledge, Jossey-Bass Publishers, San Francisco.
• BOYD D.R., 1980, The condition of sophomoritis and its educational cure, Journal of Moral Education, Vol. 10, No. 1.
• BOYD D., BEE B., 2008, Psychologia rozwoju człowieka, przeł. J. Gilewicz, A. Wojciechowski, Zysk i S-ka, Poznań.
• CHICKERING A., 1969, Education and identity, Jossey-Bass Publishers, San Francisco.
• CHICERING A.W., GAMSON Z.F., Seven principles for good practice in undergraduate education, http://www.lonestar.edu/multimedia/SevenPrinciples.pdf, dostęp: 09.09.2013.
• CZAPIŃSKI J., 1995/1996, Cywilizacyjna rola edukacji. Dlaczego warto inwestować w wykształcenie, Warszawa.
• CZYŻOWSKA D., O celu i granicach rozwoju moralnego, http://usfiles.us.szc.pl/pliki/plik_1258300079.pdf, dostęp: 23.09.2013.
• DOGHERTY K., HAMMACK F.M., 1997, Druga strona uczelni: nieakademickie efekty edukacji wyższej, Socjologia Wychowania AUNC, t. XIII, z. 317.
• ELKIND D., 1998, Erik Erikson – osiem stadiów człowieka, [w:] S. Wołoszyn (red.), Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej. Myśl pedagogiczna w XX stuleciu, Dom Wydawniczy Strzelec, Kielce.
• EVANS N.J., FORNEY D.S., GUIDO M., PATTON L.D., RENN K.A., 2010, Student development in college, Jossey-Boss Publishers, San Fransisco.
• FELDMAN K., NEWCOMB T., 1969, The impact of college on students, Jossey-Bass, San Francisco.
• FLIS M., 2007, Studia jako faza liminalna w rytuale przejścia, [w:] D. Skulicz (red.) Student we wspólnocie akademickiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• GURBA E., 2000, Wczesna dorosłość, [w:] B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka, t. 2, PWN, Warszawa.
• HARWAS-NAPIERAŁA B., 2012, Dorosłość jako spełnienie, Wyd. Libron, Kraków.
• JASKOT K., 2006, Czynniki kształtujące osobowość studenta w środowisku szkoły wyższej, [w:] K. Jaskot (red.), Wprowadzenie do pedagogiki szkoły wyższej, InPlus Oficyna, Szczecin.
• JASKOT K., MURAWSKA A., 2006, Charakterystyka „wieku studiów”. Konsekwencje pedagogiczne, [w:] K. Jaskot (red.), Wprowadzenie do pedagogiki szkoły wyższej, InPlus Oficyna, Szczecin.
• JAWŁOWSKA A., 1975, Drogi kontrkultury, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• KOHLBERG L., 1983, The moral atmosphere of the school, [w:] H. Giroux, D. Purple (red.), The hidden curriculum and moral education, Berkeley, California.
• KORALEWICZ-ZĘBIK J., 1987, Autorytaryzm – lęk – konformizm. Analiza społeczeństwa polskiego końca lat siedemdziesiątych, Wrocław–Warszawa–Gdańsk–Łódź.
• KWIECIŃSKI Z., 2008, Dewiacyjne zmiany w środowisku akademickim. Patologie czy epidemie?, [w:] W. Szulakiewicz (red.), Świat idei edukacyjnych. Zbiór studiów ofiarowanych Księdzu Profesorowi Jerzemu Bagrowiczowi w 70. rocznicę urodzin, Toruń.
• LEVINSON D.J. et al., 1978, The seasons of man’s life, Knopf, New York.
• LIPSKA A., ZAGÓRSKA W., 2011, „Stając się dorosłość” w ujęciu Jeffreya J. Arnetta jako rozbudowana faza liminalna rytuału przejścia, Psychologia Rozwojowa, vol. 16, nr 1.
• LYOTARD J.F., 1984, The postmodern condition: a raport on knowledge, University of Minnesota Press, Minnesota.
• MALEWSKI M., 1997, Ewolucja uniwersytetu – implikacje do kształcenia, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, nr 1 (1).
• MELOSIK Z., 2009, Uniwersytet i społeczeństwo. Dyskursy wolności wiedzy i władzy, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• „Mentor” – hasło ze Słownika języka polskiego, http://sjp.pwn.pl/szukaj/mentor, dostęp: 5.13.2013.
• MODRZEWSKI J., 1989, Środowisko społeczne młodzieży studiującej, Poznań.
• PASCARELLA E.T., TERENZINI P.T., 1991, How college affects students, Jossey-Bass Publishers, San Francisco.
• PAULUK D., 2010, Uniwersytet w blasku ideałów i w cieniu codziennego życia. Kontekst historyczny i współczesny, Oficyna Wydawnicya „Impuls”, Kraków.
• PAULUK D., 2012, Pozaideologiczne uwikłania. Ukryty program we współczesnej debacie edukacyjnej, Kultura i Edukacja, vol. 95, nr 2.
• PERRY W.G., 1968, Forms of ethical and intellectual development in the college years: A scheme, New York, Rinehart, Winston.
• PIETRASIŃSKI Z., 1990, Rozwój człowieka dorosłego, Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, Warszawa.
• POURKOS M., NIEMCZYŃSKI A., 1988, Społeczno-moralny rozwój człowieka, Oświata i Wychowanie, nr 7.
• SANDROCK J.W., 1999, Life-span development, wyd. 7, The McGraw-Hill Companies.
• SIŃCZUCH M., 2002, Wchodzenie w dorosłość w warunkach zmiany społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• ŚWIDA-ZIĘBA H., 2005, Młodzi w nowym świecie, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• TURNER J.S., HELMS D.B., 1999, Rozwój człowieka, przeł. L. Wojciechowska, WSiP, Warszawa.
• WHITE K., 1980, Problems and characteristics of college students, Adolescence, No. 15.
• WITKOWSKI L., 1989, Rozwój i tożsamość w cyklu życia. Studium koncepcji Erika H. Eriksona, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• ZARRETT N., ECCLES J., The passage to adulthood: Challenges of late adolescence, http://deepblue. lib.umich.edu/bitstream/handle/2027.42/49326/179_ftp.pdf&embedded=true?sequence=1, dostęp: 08.12.2013.
• ZIÓŁKOWSKA B., 2005, Okres wczesnej dorosłości. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać, [w:] A. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2141299