Empatia a postawy wobec ustroju ekonomicznego i kwestii socjalnych

• Authors: Mirosława Czerniawska

Title variants

EN

The Empathy and Attitudes towards an Economic System and Social Issues

Abstracts

EN

The main aim of this research is the investigation of attitudes towards an economic system and social issues. It was assumed that these attitudes depend on a personality trait of empathy. The study group consisted of 325 students. The Empathic Understanding of Others Questionnaire (Węgliński) was used. The attitudes were diagnosed on the basis of the set of views (four pairs of statements from W. Morawski and the publication edited by J. Reykowski). The results of the research show that people with the higher empathy index support state regulations of labour market and the reduction of unemployment. They also present more egalitarian attitude and find the welfare state a necessity.

PL

W niniejszym badaniu dokonano diagnozy postaw wobec ustroju ekonomicznego i kwestii socjalnych. Założono, że są one uwarunkowane cechą osobowości, jaką jest empatia. Badanie przeprowadzono wśród studentów (325 osób), stosując Kwestionariusz Rozumienia Empatycznego Innych Ludzi (Węgliński). Postawy diagnozowano na podstawie zestawu poglądów (cztery pary twierdzeń pochodzące z publikacji W. Morawskiego i publikacji pod redakcją J. Reykowskiego). Uzyskane wyniki badań pozwoliły stwierdzić, że osoby cechujące się wyższymi wskaźnikami empatii, opowiadają się za interwencją państwa w dziedzinie zatrudnienia i likwidacją bezrobocia. Prezentują także postawy egalitarne i widzą konieczność sprawowania przez państwo funkcji opiekuńczej.

Keywords

PL

cechy osobowości; empatia; postawy; ustrój ekonomiczny; funkcja opiekuńcza państwa

EN

personality traits; empathy; attitudes; economic system; the welfare state

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
• Journal: Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
• Year: 2015
• Volume: 18
• Issue: 2(70)
• Pages: 109-117

Dates

published

2015

Contributors

author

Mirosława Czerniawska

• Politechnika Białostocka

References

• AJZEN I., 1996, Postawy a zachowanie, [w:] A.S.R. Manstead, M. Hewstone (red.), Encyklopedia Blackwella. Psychologia społeczna, Wydawnictwo Jacek Santorski & Co., Warszawa.
• BATSON C.D., 1991, The altruism question: toward a social-psychological answer, Lawrence Erlbaum Associates, Hillsdale, NJ.
• BATSON C.D., AHMAD N., STOCKS E.L., 2008, Korzyści i problemy związane z altruizmem wzbudzonym przez empatię, [w:] A.G. Miller (red.), Dobro i zło z perspektywy psychologii społecznej, Wydawnictwo WAM, Kraków.
• CZERNIAWSKA M., 2002, Empatia a system wartości, Przegląd Psychologiczny, t. 45.
• CZERNIAWSKA M., 2010, Zmiany wartości i postaw młodzieży w okresie przeobrażeń ustrojowych – kolektywizm versus indywidualizm. Studium interdyscyplinarne, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok.
• CZERNIAWSKA M., DOLATA E., 2005, Osobowościowe uwarunkowania systemów wartości, Psychologia Rozwojowa, t. 10.
• DAVIS M.H., 1983, Empathic concern and the muscular dystrophy telethon: Empathy as multidimensional construct, Personality and Social Psychology Bulletin, Vol. 9.
• DAVIS M.H., 1999, Empatia. O umiejętności współodczuwania, GWP, Gdańsk.
• DAVIS M.H., LUCE C., KRAUS S.J., 1994, The heritability of characteristics associated with dispositional empathy, Journal of Personality, Vol. 62.
• DAVIS M.D., MITCHELL K.V., HALL J.A., LOTHERT J., SNAPP T., MEYER M., 1999, Empathy, expectations, and situational preferences: Personality influences on the decision to participate in volunteer helping behaviors, Journal of Personality, Vol. 67.
• EAGLY A.H., CHAIKEN S., 1993, The psychology of attitudes, Harcourt Brace Jovanovich, Fort Worth, TX.
• EISENBERG N., FABES R.A., 1992, Emotion, regulation, and the development of social competence, [in:] M.S. Clark (ed.), Review of personality and social psychology: Emotion and social behavior, Sage, Newbury Park, CA.
• EISENBERG N., FABES R.A., MURPHY B., KARBON M., MASZK P., SMITH M., O’BOYLE C., SUH K., 1994, The relations of emotionality and regulation to dispositional and situational empathy-related responding, Journal of Personality and Social Psychology, Vol. 66.
• EISENBERG N., MILLER P.A., 1987, The relation of empathy to prosocial and related behavior, Psychological Bulletin, Vol. 101.
• FURNHAM A., HEAVEN P., 2001, Личность и социальное поведение, СПб, Петер.
• GERRIG R.J., ZIMBARDO P.G., 2009, Psychologia i życie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• HOFFMAN M.L., 1984, Interaction of affect and cognition in empathy, [in:] C.E. Izard, J. Kagan, R.B. Zajonc (eds.), Emotions, cognition, and behavior, Cambridge University Press, Cambridge.
• HOFFMAN M.L., 2006, Empatia i rozwój moralny, GWP, Gdańsk.
• KOŁODKO G.W., 2008, Wędrujący świat, Prószyński i S-ka, Warszawa.
• KORALEWICZ J., 1990, Autorytaryzm a poglądy polityczne Polaków, [w:] J. Reykowski, K. Skarżyńska, M. Ziółkowski (red.), Orientacje społeczne jako element mentalności, Nakom, Poznań.
• LEITH K.P., BAUMEISTER R.F., 1998, Empathy, shame, guilt, and narratives of interpersonal conflicts: Guilt-prone people are better at perspective taking, Journal of Personality, Vol. 66.
• MANSTEAD A.S.R., 2001, Teoria i badanie postaw, [w:] A.S.R. Manstead, M. Hewstone (red.), Encyklopedia Blackwella. Psychologia społeczna, Wydawnictwo Jacek Santorski & Co., Warszawa.
• MITCHELL M., SIDANIUS J., 1993, Group status and ideological asymmetry: The case of capital punishment, political conservatism and social dominance orientation, National Journal of Sociology, Vol. 7.
• MORAWSKI W., 2001, Rynek i państwo jako instytucje sprawiedliwości rynkowej i sprawiedliwości politycznej, czyli o Polsce jako społeczeństwie półotwartym, [w:] B. Cichomski, W. Kozek, P. Morawski, W. Morawski (red.), Sprawiedliwość społeczna. Polska lat dziewięćdziesiątych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• MORAWSKI W., 2006, Sprawiedliwość społeczna a transformacja ustrojowa, [w:] J. Wasilewski (red.), Współczesne społeczeństwo polskie. Dynamika zmian, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• OLSON J.M., ZANNA M.P., 1993, Attitudes and attitude change, Annual Review of Psychology, Vol. 44.
• REBER A.S., REBER E.S., 2005, Słownik psychologii, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• REYKOWSKI J. (red.), 1993, Wartości i postawy Polaków a zmiany systemowe. Szkice z psychologii politycznej, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa.
• ROKEACH M., 1973, The nature of human values, Free Press, New York.
• SIDANIUS J., MITCHELL M., HALEY H., NAVARRETE C.D., 2006, Support for harsh criminal sanctions and criminal justice beliefs: A social dominance perspective, Social Justice Research, Vol. 19.
• SMITH M.B., 2007, Авторитарная личность: переосмысление 46 лет спустя, [w:] Е.Б. Шестопал (red.), Политическая психология: Хрестоматия, Аспект Пресс, Мocквa.
• STACK S., 2003, Authoritarianism and support for the death penalty: A multivariate Analysis, Sociological Focus, Vol. 36.
• VAN HIEL A., CORNELIS I., ROETS A., 2007, The Intervening role of social worldviews in the relationship between the five-factor model of personality and social attitudes, European Journal of Personality, Vol. 21.
• WĘGLIŃSKI A., 1987, Trafność Kwestionariusza Rozumienia Empatycznego Innych Ludzi, [w:] R. Drwal (red.), Techniki kwestionariuszowe w diagnostyce psychologicznej, UMCS, Lublin.
• WOSIŃSKA W., 2004, Psychologia życia społecznego, GWP, Gdańsk.
• ZIÓŁKOWSKI M., 2006, Zmiany systemu wartości, [w:] J. Wasilewski (red.), Współczesne społeczeństwo polskie. Dynamika zmian, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2141263