Wychowanie a etyka odpowiedzialności

• Authors: Małgorzata Kunicka

Title variants

EN

Upbringing versus the Ethics of Responsibility

Abstracts

EN

The specific character of upbringing imposes the recognition of a human being, including their moral development, based not only on pedagogy, but also on philosophical sciences, amongst others on axiology and philosophical antropology. The process of upbringing always aims at raising such a personality of a pupil that allows them to make their own goals and values true taking into account a responsible action for the sake of common good. And it is the category of responsibility that has become the subject of reflection and consideration on various concepts of its phenomenon. The article presents three concepts of responsibility (by R. Ingarden, H. Jonas, E. Lévinas) creating “a new wave” in the philosophy of responsibility and their threads possible to be used in the upbringing theory.

PL

Specyfika problematyki wychowania nakazuje rozpoznanie człowieka, w tym jego rozwoju moralnego, na gruncie nie tylko pedagogiki, ale także nauk filozoficznych, m.in. aksjologii i antropologii filozoficznej. Proces wychowania zmierza każdorazowo do ukształtowania takiej osobowości wychowanka, która pozwoli mu na urzeczywistnianie własnych celów i wartości z uwzględnieniem odpowiedzialnego działania na rzecz dobra wspólnego. Właśnie kategoria odpowiedzialności stała się przedmiotem refleksji i namysłu nad różnymi koncepcjami jej fenomenu. Artykuł przedstawia trzy koncepcje odpowiedzialności (R. Ingardena, H. Jonasa, E. Lévinasa), tworzące „nową falę” w filozofii odpowiedzialności i ich wątki możliwe do wykorzystania w teorii wychowania.

Keywords

PL

odpowiedzialność; wychowanie

EN

responsibilty; upbringing

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
• Journal: Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
• Year: 2015
• Volume: 18
• Issue: 3(71)
• Pages: 59-70

Dates

published

2015

Contributors

author

Małgorzata Kunicka

• Uniwersytet Szczeciński

References

• BAUMAN Z., 1996, Etyka ponowoczesna, PWN, Warszawa.
• CHOJNACKA M.A., 2011, Problem odpowiedzialności w filozofii Lévinasa, Studia z Historii Filozofii, nr 2, http://apcz.pl/czasopisma/index.php/szhf/article/viewFile/118/131 [dostęp: 15.05.2015].
• CICHOŃ W., 1995, Znaczenie myśli Ingardena dla teorii wychowania, [w:] W. Stróżewski, A. Węgrzecki (red.), W kręgu filozofii Romana Ingardena, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków.
• FILEK J., 1996, Ontologizacja odpowiedzialności: analityczne i historyczne wprowadzenie w problematykę, Baran i Suszczyński Sp. z o.o., Kraków.
• FILEK J., 2003, Filozofia odpowiedzialności XX wieku, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• FILEK J., 2005, Człowiek wobec wartości czy wobec człowieka?, Znak, nr 9 (604).
• GAŁKOWSKI S., 2003, Rozwój i odpowiedzialność. Antropologiczne podstawy koncepcji wychowania moralnego, Wydawnictwo KUL, Lublin.
• INGARDEN R., 1989, Wykłady krakowskie. Wykład trzynasty, [w:] R. Ingarden, Wykłady z etyki, PWN, Warszawa.
• INGARDEN R., 2003, Książeczka o człowieku, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• JĘDRASZEWSKI M., 1990, Wobec Innego. Relacje międzypodmiotowe w filozofii Emmanuela Lévinasa, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań.
• JONAS H., 1996, Zasada odpowiedzialności. Etyka dla cywilizacji technologicznej, Wydawnictwo Platan, Kraków.
• LÉVINAS E., 1995, Cztery lektury talmudyczne, Oficyna Literacka, Kraków.
• LÉVINAS E., 1998, Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• PAWLICA J., 1995, O odpowiedzialności, [w:] W. Stróżewski, A. Węgrzecki, W kręgu filozofii Romana Ingardena, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków.
• SKURIAT K., O odpowiedzialności. Filozofia moralna Romana Ingardena, „Res Humana” 1/2007, http://www.kulturaswiecka.pl/node/84 [dostęp: 20.06.2015].
• TISCHNER J., 1993, Myślenie według wartości, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• WOJTYŁA K., 1994, Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
• WOŁOSZYN W., 1998, Istota odpowiedzialności, [w:] A.M. de Tchorzewski (red.), Odpowiedzialność jako wartość i problem edukacyjny, Wydawnictwo Wers, Bydgoszcz.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2141203