Kobiece praktyki autobiografistyczne na przykładzie wybranych esejów Bell Hooks. Perspektywa pedagogiki feministycznej

• Authors: Aneta Ostaszewska

Title variants

EN

Women’s Autobiographical Practices on the Examples of Selected Essays by Bell Hooks. The Perspective of Feminist Pedagogy

Abstracts

EN

The aim of this paper is to analyze bell hooks’s selected autobiographical essays, gathered in the collection Talking Back. Feminist Thinking. Thinking Black (1989) in terms of women’s autobiographical practices. I am interested in the question of how the reflection on a personal/biographical experience can contribute to the validation of woman’s own voice, and ultimately to self-empowerment. The answer I propose refers to the strategies described by bell hooks. In her opinion the autobiographical narrative and speaking one’s own voice – which means the appreciation of personal experience – is a political gesture, a symbol of giving oneself the status of the subject.

PL

Celem niniejszego artykułu jest analiza wybranych esejów autobiograficznych bell hooks, zebranych w zbiorze pt. Talking Back. Thinking Feminist. Thinking Black (1989) pod kątem kobiecych praktyk autobiograficznych. Interesuje mnie, jak refleksja nad doświadczeniem osobistym/biograficznym może przyczynić się do uprawomocnienia własnego głosu, a ostatecznie do samoupodmiotowienia. Odpowiedź, jaką proponuję, odnosi się do strategii opisanych przez bell hooks, dla której autobiograficzna narracja, mówienie własnym głosem, a więc dowartościowanie doświadczenia osobistego, jest gestem politycznym, symbolem nadania sobie statusu podmiotu.

Keywords

PL

pedagogika feministyczna; esej autobiograficzny; edukacja; emancypacja; kobieta

EN

feminist pedagogy; autobiographical essay; education; emancipation; woman

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
• Journal: Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
• Year: 2015
• Volume: 18
• Issue: 4(72)
• Pages: 37-51

Dates

published

2015

Contributors

author

Aneta Ostaszewska

• Uniwersytet Warszawski

References

• CHODOROW N., 1978, The Reproduction of Mothering. Psychoanalysis and the Sociology of Gender, University of California Press, Berkeley.
• DERRA A., 2010, CIAŁO – KOBIETA – RÓŻNICA w nomadycznej teorii podmiotu Rosi Braidotti, [w:] A. Kiepas, E. Struzik (red.), Terytorium i peryferia cielesności. Ciało w dyskursie filozoficznym, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• FREIRE P., 1970, Pedagogy of the oppressed, Herder and Herder, New York.
• GEERTZ C., 1973, The Interpretations of Culture, Basic Books, New York.
• HILSBECHER W., 1972 Tragizm, absurd i paradoks. Eseje, przeł. S. Błaut, PIW, Warszawa.
• HOOKS B., 1981, Ain’t I a Woman? Black women and feminism, South End Press, Boston.
• HOOKS B., 1989, Talking Back. Thinking feminist. Thinking black, South End Press, Boston.
• HOOKS B., 1994, Teaching to Transgress: Education as the Practice of Freedom, Routledge, New York.
• HOOKS B., 2003, Teaching Community: A Pedagogy of Hope, Routledge, New York.
• HOOKS B., 2008, Margines jako miejsce radykalnego otwarcia, Literatura na Świecie, nr 1–2.
• HOOKS B., 2013, Teoria feministyczna. Od marginesu do centrum, przeł. E. Majewska, Wydawnictwo Krytyka Polityczna, Warszawa.
• HUMM M., 1993, Słownik teorii feminizmu, przeł. B. Umińska, J. Mikos, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa, s. 45-46.
• KOPALIŃSKI W., 2000, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Z almanachem, Wydawnictwo: Świat Książki, Warszawa.
• KOPCIEWICZ L., 2003, Polityka kobiecości jako pedagogika różnic, Wydawnictwo Impuls, Kraków.
• KRASKOWSKA E., 2007, Czytelnik jako kobieta, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• KRASUSKA K., 2014, hasło „Gender”, [w:] M. Rudaś-Grodzka, K. Nadana-Sokołowska, A. Mrozik, K. Szczuka, K. Czeczot, B. Smoleń, A. Nasiłowska, E. Serafin, A. Wróbel (red.), Encyklopedia Gender. Płeć w kulturze, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa.
• MARKOWSKI M.P., 1995, Czy możliwa jest poetyka eseju?, [w:] W. Bolecki, W. Tomasik (red.), Poetyka bez granic, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa.
• MASON M., 2009, Inny głos: autobiografie pisarek, przeł. O. Kubińska, [w:] M. Czermińska (red.), Autobiografia, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
• OSTASZEWSKA A., 2013, „Uważna lektura” dzienników kobiet. Próba refleksji feministycznej, [w:] E. Furgał (red.), Krakowski Szlak Kobiet. Przewodniczka po Krakowie emancypantek, Wydawnictwo: Fundacja Przestrzeń Kobiet, Kraków.
• OSTASZEWSKA A., 2014, Wybrane tropy interpretacyjne pojęcia doświadczenia w badaniach feministycznych. Wprowadzenie do problematyki, [w:] M. Boryczko, D. Jaworska, R. Krenz, D. Lalak, A. Ostaszewska, B. Skrzypczak, Aktywna biografia w przestrzeni społecznej, Wydawnictwo Eko-Inicjatywa, Kwidzyn.
• PEKANIEC A., 2014, Kobieca literatura dokumentu osobistego (Jak perspektywa feministyczna zmieniła teorie i praktyki lekturowe?), Women Online Writing, nr 3, on-line: http://www.womenonlinewriting.org/uploads/3/0/9/9/30990955/8_anna_pekaniec_article2.pdf [dostęp 01.03.2015].
• PEKANIEC A., 2012, Nie tylko dzienniki. Oryginalne warianty kobiecej literatury dokumentu osobistego (na wybranych przykładach), Ruch Literacki, vol. 53, z. 4–5.
• PERROT M., 2009, Moja historia kobiet, przeł. M. Szafrańska-Brandt, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa.
• RICH A., 2003, Zapiski w sprawie polityki umiejscowienia, przeł. W. Chańska, Przegląd Filozoficzno-Literacki, nr 1 (3).
• SCOTT J.W., 1993, Experience, [w:] S. Smith, J. Watson (eds.), Women, Autobiography, Theory. A Reader, The University of Wisconsin Press, Madison.
• SMITH S., WATSON J., 1998, Introduction: Situating Subjectivity in Women’s Autobiographical Practices, [in:] S. Smith, J. Watson (eds.), Women, Autobiography, Theory. A Reader, The University of Wisconsin Press, Madison.
• SMITH S., WATSON J., 2012, Wprowadzenie: koncepcje podmiotowości w kobiecych praktykach autobiograficznych, przeł. A. Grzemska, M. Wesołowska, [w:] A. Gajewska (red.), Teorie wywrotowe. Antologia przekładów, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• STANTON D., 1998, Autogynography: Is the Subject Different?, [w:] S. Smith, J. Watson (ed.), Women, Autobiography, Theory. A Reader, The University of Wisconsin Press, Madison.
• WOOLF V., 1984, The Modern Essay, [in:] A. McNeillie (ed.), The Common Reader: First Series, Harvest, San Diego.
• WOOLF V., 1986, The Decay of Essay-Writing, [in:] A. McNeillie (ed.), The Essays of Virginia Woolf, Vol. I, Harcourt Brace Jovanovich, New York.
• WOOLF V., 2005, Chwile istnienia. Eseje autobiograficzne, przeł. M. Lavergne, Wydawnictwo Twój Styl, Warszawa.
• WROCZYŃSKI T., 1986, Esej – zarys teorii gatunku, Przegląd Humanistyczny, z. 5/6.
• ZĘBALA A., 2005, Problemy autobiografii kobiecej w studiach Genderowych, Ruch Literacki, z. 6.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2141139