Pedagogika radykalna Paulo Freire wobec różnic społecznych: rzecz o edukacji ludowej

• Authors: Piotr Stańczyk

Title variants

EN

Radical Pedagogy of Paulo Freire against Social Inequalities: on Popular Education

Abstracts

EN

The main purpose of this article is to reconstruct P. Freire’s conception of the popular education developed by researchers and educators associated with Instituto Paulo Freire in São Paulo. However, there is a problem of relevancy of Brazilian and Polish conditions. Both countries have been involved in the process of democratization for quite some time but – in terms of economy – Poland is developed and Brazil is a developing country. As it is not enough, social inequalities in Poland increased during the reintroduction of capitalism (parallel to democratization) and Brazil decreased social inequalities during the last 15 years. That is why the main reason of reconstructing the concept of popular education is the old-fashioned faith in progress present in Freire’s paradigm of political education. The faith in emancipation which disappeared in post-political Europe.

PL

Głównym celem artykułu jest rekonstrukcja koncepcji edukacji ludowej Paulo Freire, rozwijana przez badaczy i pedagogów związanych z Instytutem Paulo Freire w Sao Paulo. Problematyczna jest jednak kwestia różnic między warunkami w Brazylii a w Polsce. Obydwa kraje były zaangażowane w proces demokratyzacji, jednak z perspektywy gospodarczej Brazylia należy do krajów rozwijających się, podczas gdy Polska – do rozwiniętych. Co więcej, nierówności społeczne w Polsce wzrosły w trakcie ponownego wprowadzania kapitalizmu, równolegle z demokratyzacją życia, a z kolei Brazylia zmniejszyła skale nierówności społecznych w ostatnim piętnastoleciu. Właśnie to jest powodem rekonstruowania pojęcia edukacji ludowej wraz z jej staroświecką wiarą w ideę postępu, obecna w paradygmacie edukacji politycznej Freire – wiara w emancypację, która zniknęła w postpolitycznej Europie.

Keywords

PL

edukacja popularna; emancypacja; nierówności społeczne; edukacja polityczna

EN

popular education; emancipation; social inequalities; political education

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
• Journal: Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
• Year: 2016
• Volume: 19
• Issue: 1(73)
• Pages: 37-51

Dates

published

2016

Contributors

author

Piotr Stańczyk

• Uniwersytet Gdański

References

• BADIOU A., 2007, Święty Paweł. Ustanowienie uniwersalizmu, Krytyka Polityczna, Warszawa.
• BORYCZKO M., 2012, Między oporem i adaptacją. Szkoła wobec procesów globalizacyjnych, rozprawa doktorska, Gdańsk.
• BOWLES S., GINTIS H., 1976, Schooling in Capitalist America. Educational Reform and the Contradictions of Economic Life, New York.
• BOWLES S., GINTIS H., 2002, Schooling in Capitalist America Revisited, Sociology of Education Vol. 75, No. 1.
• BRANDÃO C.R., 2009, Aprender a saber com e entre outros, [in:] R. Assumpção (org.), Educação popular na perspectiva freirana, Ed, L, São Paulo.
• BRANDÃO C.R., ASSUMPÇÃO R., 2009, Cultura Rebelde. Escritos sobre a Educação Popular ontem e agora, Ed, L, São Paulo.
• BRANDÃO C.R., LEAL A., CORREA BORGES M., 2009, Saber para si, saber com os outros, [in:] J. Mafra, J.E. Romão, A.C. Scocuglia, M. Gadotti (orgs.), Globalização, Educação e Movimentos Sociais. 40 anos da Pedagogia do Oprimido, Ed, L, São Paulo.
• DE OLIVEIRA PINI F.R., ADRIANO A.L., 2011, Educação em Direitos Humanos: Abordagens Teóretico-Metodológica e Ético-Política, [in:] F.R. de Oliveira Pini, C.V. Moraes (orgs.), Educação, Participação Política e Direitos Humanos, Ed, L, São Paulo.
• DE OLIVEIRA PINI F.R., MORAES C.V. (orgs.), 2011, Educação, Participação Política e Direitos Humanos, São Paulo.
• DE OLIVEIRA PINI F.R., MORAES C.V. (orgs.), Educação, Participação Política e Direitos Humanos, Ed, L, São Paulo.
• DOLATA R., 2008, Szkoła – segregacje – nierówności, Wyd. UW, Warszawa.
• Eurostat, 2013, Employees with a contract of limited duration (annual average).
• FERNANDO L., HENRIQUES C., TORRES M.M., 2009, Potencialidades do círculo de cultura na Educação popular, [in:] R. Assumpção (org.), Educação popular na perspectiva freirana, Ed, L, São Paulo.
• GADOTTI M., 2009, Educação de Adultos como Direto Humano, Ed, L Paulo Freire, São Paulo.
• HABERMAS J., 2000, Filozoficzny dyskurs nowoczesności, Universitas, Kraków 2000.
• KOPCIEWICZ L., 2011, Pedagogiczne teorie i feministyczne rewizje – John Dewey, Paulo Freire, Forum Oświatowe, nr 2(45).
• KOSTYŁŁO H., 2011, Przesłanie „Pedagogii uciśnionych” Paula Freire, Forum Oświatowe, nr 2(45).
• LACLAU E., 2009, Rozum populistyczny, Wydawnictwo DSW, Wrocław.
• PACHECO JÚNIOR I., TORRES M.M., 2009, Atualidade do pensamento de Paulo Freire na Educação popular, [in:] R. Assumpção (org.), Educação popular na perspectiva freirana, Ed, L, São Paulo.
• PADILHA P.R., 2011, Prefácio. Construindo uma Pedagogia dos Direitos Humanos, [in:] F.R. de Oliveira Pini, C.V. Moraes (orgs.), Educação, Participação Política e Direitos Humanos, Ed, L, São Paulo.
• ROMÃO J.E., GADOTTI M., 2012, Paulo Freire e Amílcar Cabral. A descolonização das mentes, Ed, L, São Paulo.
• SCOCUGLIA A.C., 2009, Paulo Freire e Boaventura de Sousa Santos: pedagogia crítica e globalização contra-hegemônica, [in:] J. Mafra, J.E. Romão, A.C. Scocuglia, M. Gadotti (orgs.), Globalização, Educação e Movimentos Sociais. 40 anos da Pedagogia do Oprimido, Ed, L, São Paulo.
• SOUZA CARIA A. 2011, Projeto político-pedagógico, em busca de novos sentidos, Ed, L, São Paulo.
• STANDING G., 2012, Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa, [www.praktykateoretyczna.pl], 2012.
• STAŃCZYK P., 2013, Człowiek, wychowanie i praca w kapitalizmie. W stronę krytycznej pedagogiki pracy, Wyd. UG, Gdańsk 2013, [http://kiw.ug.edu.pl/pl/ebooki/517-czlowiek-wychowanie-praca-w-stronekrytycznej-pedagogiki-pracy.html]
• STRECK D.R., 2009, Uma pedagogia em movimento: os movimentos sociais na obra de Paulo Freire, [in:] J. Mafra, J.E. Romão, A.C. Scocuglia, M. Gadotti (orgs.), Globalização, Educação e Movimentos Sociais. 40 anos da Pedagogia do Oprimido, Ed, L, São Paulo.
• SZKUDLAREK T., 2009, Puste, płynne, zepsute i wieloznaczne, [w:] E. Laclau, Rozum populistyczny, Wydawnictwo DSW, Wrocław.
• TEODORO A., 2009, Crítica e utopística: contributos para uma agenda política educacional cosmopolitana, [in:] J. Mafra, J.E. Romão, A.C. Scocuglia, M. Gadotti (orgs.), Globalização, Educação e Movimentos Sociais. 40 anos da Pedagogia do Oprimido, Ed, L, São Paulo.
• TORRES C.A., JONES L., 2009, The struggle for memory and social justice education: popular education and social movements reclaiming latin american civil society, [in:] J. Mafra, J.E. Romão, A.C. Scocuglia, M. Gadotti (orgs.), Globalização, Educação e Movimentos Sociais. 40 anos da Pedagogia do Oprimido, Ed, L, São Paulo.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2142457