Przegląd narzędzi do badania kontekstu rozwoju dzieci do lat trzech

• Authors: Alicja Potorska

Title variants

EN

Review of Tools for Examining the Development Context of Children up to Three Years of Age

Abstracts

EN

The article is the synthesis of a critical literature review, whose aim was to define how the conditions for the development of autonomy and self-control for children of 2–3 years of age being raised in home and institution environment were examined. The review covered mainly non-serial printed publications and scientific magazines from years 2000–2014 which are on the lists of magazines recognised by MNiSW and in the bases of Ebsco and National Library. In this article six tools were presented: one – made in Poland and five of the US origin. Theoretical assumptions, on which they were built, were characterised, as well as the examined dimensions, exemplary indications and psychometric values of scales. What was presented, were such dimensions and indices which can be used to diagnose the conditions of the development of autonomy and self-control created for children by adults. The theoretical basis for this analysis and interpretation is social development psychology and social environment psychology.

PL

Artykuł jest syntezą krytycznego przeglądu literatury, którego celem było ustalenie, w jaki sposób badano dotąd warunki do rozwoju autonomii i samokontroli tworzone dzieciom w okresie 2.–3. roku życia wychowującym się w środowisku domowym i instytucjonalnym. Przegląd obejmował głównie druki zwarte i czasopisma naukowe z lat 2000–2014, znajdujące się m.in. na listach czasopism punktowanych MNiSW oraz w bazach Ebsco i Biblioteki Narodowej. W artykule przedstawiono sześć narzędzi: jedno opracowane w Polsce i pięć pochodzących ze Stanów Zjednoczonych. Scharakteryzowano teoretyczne założenia, na podstawie których zostały one zbudowane, badane wymiary i przykładowe wskaźniki oraz wartości psychometryczne skal. Przedstawiono te ich wymiary i wskaźniki, które można wykorzystać do diagnozy warunków rozwoju autonomii i samokontroli tworzonych dzieciom przez dorosłych. Teoretyczną podstawą tej analizy i interpretacji jest społeczna psychologia rozwoju oraz społeczna psychologia środowiskowa.

Keywords

PL

kontekst rozwoju psychospołecznego dzieci w okresie 2.–3. roku życia; diagnoza; autonomia; samoregulacja

EN

context of psychological and social development of children of 2–3 years of age; diagnosis; autonomy; self-regulation

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
• Journal: Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
• Year: 2016
• Volume: 19
• Issue: 4(76)
• Pages: 115-136

Dates

published

2016

Contributors

author

Alicja Potorska

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz

• https://orcid.org/000000018866196X

References

• APPELT K., 2013, Wiek poniemowlęcy. Jak rozpoznać potencjał dziecka, [w:] A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
• APPELT K., MIELCAREK M., 2014, Opieka i wychowanie. Wczesne dzieciństwo, [w:] A.I. Brzezińska (red.), Niezbędnik Dobrego Nauczyciela. Seria II Opieka i wychowanie w okresie dzieciństwa i dorastania, t. I, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
• BAŃKA A., 2002, Społeczna psychologia środowiskowa, Scholar, Warszawa.
• BERNIER A., CARLSON S.M., WHIPPLE N., 2010, From External Regulation to Self-Regulation: Early Parenting Precursors of Young Children’s Executive Functioning, Society for Research in Child Development, Vol. 81/1.
• BRZEZIŃSKA A.I., 2013, Jak myślimy o rozwoju człowieka, [w:] A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
• BRZEZIŃSKA A.I., APPELT K., ZIÓŁKOWSKA B., 2011, Psychologia rozwoju człowieka, [w:] J. Strelau, D. Doliński, Psychologia akademicka, t. II, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
• BRZEZIŃSKA A.I., CZUB M., 2012, Wczesna opieka i edukacja dzieci w Polsce w kontekście Europejskim, Polityka Społeczna, nr tematyczny 1.
• BRZEZIŃSKA A.I., CZUB M., CZUB T., 2012, Krótko- i długotrwałe korzyści z wczesnej opieki nad dzieckiem i edukacji, Polityka Społeczna, nr tematyczny 1.
• CLIFFORD R.M., RESZKA S.S., 2010, Reliability and Validity of the Early Childhood Environment Rating Scale, FPG Child Development, Vol. January.
• CZUB M., 2014, Rozwój dziecka. Wczesne dzieciństwo, [w]: A.I. Brzezińska (red.), Niezbędnik Dobrego Nauczyciela. Seria I Rozwój w okresie dzieciństwa i dorastania, t. II, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
• CZUB M., BRZEZIŃSKA A.I., APPELT K., 2012, Wczesna edukacja i opieka nad dzieckiem jako wyzwanie dla polityki społecznej i oświatowej, Polityka Społeczna, nr tematyczny 1.
• CZUB M., MATEJCZUK J., 2015, Rozwój społeczno-emocjonalny w pierwszych sześciu latach życia. Perspektywa jednostki, rodziny i społeczeństwa, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
• DAHLBERG G., MOSS P., PENCE A., 2013, Poza dyskursem jakości w instytucjach wczesnej edukacji i opieki, przeł. zespół, red. nauk. D. Klus-Stańska, K. Gawlicz, Dolnośląska Szkoła Wyższa, Wrocław.
• ERIKSON E.E., 2004, Tożsamość a cykl życia, przeł. M. Żywicki, Zysk i S-ka, Poznań.
• GINDRICH P., 2009, Wspomaganie wczesnej edukacji w kontekście efektywności instytucji przedszkola, czyli jak mierzyć jakość skalą oceny jakości środowiska dziecka w wieku przedszkolnym (ECERS – R), Meritum, nr 2/13.
• HARMS T., CLIFFORD R.M., CRYER D., 2015, Early Childhood Environment Rating Scale – Third edition, Teachers College Press, Columbia University, New York, London.
• HORNOWSKA E., BRZEZIŃSKA A.I., APPELT K., KALISZEWSKA-CZEREMSKA K., 2014, Rola środowiska w rozwoju małego dziecka – metody badania, Scholar, Warszawa.
• KUSZAK K., 2006, Dynamika rozwoju samodzielności dziecka w wieku przedszkolnym, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• MIELCAREK M., RATAJCZAK A., 2014, Rozpoznawanie zasobów dziecka i środowiska rozwoju. Wczesne dzieciństwo, [w]: A.I. Brzezińska (red.), Niezbędnik Dobrego Nauczyciela. Seria IV. Rozwój w okresie dzieciństwa i dorastania, t. I, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
• SMYKOWSKI B., 2012, Psychologia kryzysów w kulturowym rozwoju dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2140703