Czynniki różnicujące przebieg kariery zawodowej kobiet i mężczyzn – z perspektywy osób starszych

• Authors: Norbert G. Pikuła

Title variants

EN

Factors Differentiating the Career Paths of Men and Women – from the Perspective of the Elderly

Abstracts

EN

Work is a key component of adult life. Through work people improve their personalities and social competences and develop in various areas of social functioning. As an essential part of it, professional career determines an employee’s career paths. The article focuses on the experience of seniors with regard to the professional career. For this purpose, the reference is made to the theory of D. Super, which provides the best overview of career models of people born in the previous century. Super emphasises that the career development of an individual is affected by the following: role factors, situational factors and personal factors. The conducted studies, using the individual case study method with an employment of the qualitative interview technique, focused on the career development of seniors as the subject of the research and the recognition and description of its course in the context of professional satisfaction as its objective. The data obtained in the course of analyses allowed to formulate a conclusion that career models of seniors under the study were formed primarily by social and historical factors, and in the case of women – family-related factors resulting from their role as a mother and wife.

PL

Praca jest podstawowym komponentem życia człowieka dorosłego. Poprzez pracę człowiek doskonali swoją osobowość, podnosi kompetencje społeczne, rozwija się w różnych obszarach funkcjonowania społecznego. Jej nieodzownym elementem jest kariera zawodowa, która wyznacza ścieżki rozwoju pracownika. W artykule skoncentrowano się na doświadczeniach osób starszych w odniesieniu do kariery zawodowej. Odwołano się w tym celu do teorii D. Supera, która najlepiej opisuje wzory karier osób urodzonych w poprzednim stuleciu. D. Super zwrócił uwagę, że na rozwój zawodowy człowieka istotny wpływ mają czynniki roli, czynniki sytuacyjne oraz osobiste. W przeprowadzonych badaniach z wykorzystaniem metody studium indywidualnego przypadku z zastosowaniem techniki wywiadu jakościowego przedmiotem uczyniono rozwój kariery zawodowej postrzeganej z perspektywy osób starszych, celem zaś – poznanie i opis przebiegu karier w kontekście satysfakcji zawodowej. Dane uzyskane w toku analiz przyczyniły się do sformułowania wniosku, że wzory karier badanych seniorów kształtowały głównie czynniki społeczne, historyczne oraz – w przypadku kobiet – rodzinne, wynikające z pełnienia roli matki i żony.

Keywords

PL

praca; kariera zawodowa; osoba starsza

EN

work; professional career; senior

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
• Journal: Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
• Year: 2017
• Volume: 20
• Issue: 2(78)
• Pages: 95-111

Dates

published

2017

Contributors

author

Norbert G. Pikuła

• Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków

References

• BABBIE E., 2003, Badania społeczne w praktyce, przeł. W. Betkiewicz, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• BAJCAR B., BORKOWSKA A., CZERW A., GĄSIOROWSKA A., Nosal CS., 2006, Psychologia preferencji i zainteresowań zawodowych, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
• BAŃKA A., 1995, Zawodoznawstwo. Doradztwo zawodowe. Pośrednictwo pracy, Wydawnictwo PRINT-B, Poznań.
• BECK U., 2002, Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, SCHOLAR, Warszawa.
• BUCZKOWSKI A., 2012, Socjologia płci, [w:] A. Mirkowska-Mankiewicz, T. Kanash, E. Tarkowska (red.), Krótkie wykłady z socjologii. Przegląd problemów i metod, Wydawnictwo APS, Warszawa.
• CYBAL-MICHALSKA A., 2013, Młodzież akademicka a kariera zawodowa, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
• FLICK U., 2010, Projektowanie badania jakościowego, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• GIBBS G. (red.), 2011, Analizowanie danych jakościowych, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• GIDDENS A., 2008, Socjologia, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• GROMKOWSKA-MELOSIK A., 2011, Edukacja i (nie)równość społeczna kobiet. Studium dynamiki dostępu, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
• HALL D.T., 1976, Careers in Organizations, Goodyear, Santa Monica.
• HERR E.L, CRAMER S.H., 2001, Planowanie kariery zawodowej, Wydawnictwo i Zakład Poligrafii Instytutu Technologii Eksploatacji, Warszawa.
• KAŁWA D., 2000, Model kobiety aktywnej zawodowo w Polsce międzywojennej, Wydawnictwo DiG, Warszawa.
• KOSTERA M., 1994, Zarządzanie personelem, PWE, Warszawa.
• KRÓL H., 2006, Zarządzanie zasobami ludzkimi, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• KUKLA D. (red.), 2009, Wielowymiarowość poradnictwa w życiu człowieka. Wybrane obszary, Wydawnictwo Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa.
• ŁUKASIK J.M., 2013, Doświadczanie życie codziennego. Narracje nauczycielek na przełomie życia, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków
• NOWAK-DZIEMIANOWICZ M., 2012, Inni, różni, odmienni. Dziewczynki i chłopcy w wychowaniu rodzinnym i edukacji szkolnej, [w:] R. Kwiecińska, J. Łukasik (red.), Zmiana społeczna. Edukacja – polityka oświatowa – kultura, Wydawnictwo UP, Kraków.
• OSTROUCH J. (red.), 2006, Przywiązanie i przekraczanie. Płeć w studiach empirycznych, Wydawnictwo UWM, Olsztyn.
• PALKA S. (red.), 1998, Orientacje w metodologii badań pedagogicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• PASZKOWSKA-ROGACZ A., 2002, Warsztat pracy europejskiego doradcy kariery zawodowej, Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa.
• PIKUŁA N.G., 2016a, Rozwój zawodowy a aktywność zawodowa emerytowanych nauczycieli, [w:] J.M. Łukasik, N.G. Pikuła, K. Jagielska, Rozwój nauczyciela – od wczesnej do późnej dorosłości, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków
• PIKUŁA N.G., 2016b, Rozwój zawodowy i zawodowa satysfakcja w perspektywie osób starszych, Labor et Educatio, nr 4.
• PILCH T., 2003, Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
• RESZKE I., 1994, Kształtowanie osobowości kobiet i jej wpływ na karierę zawodową, Kwartalnik Międzynarodowego Forum Kobiet, Kobieta i Biznes, nr 4.
• SCHEIN E. H., 1978, Carrer Dynamics, Addison Wesley.
• SŁOWIK A., 2006, Portfolio jako propozycja monitorowania kariery, Pedagogika Pracy, nr 42.
• SUPER D.E., 1953, Theory of Vocational Development, The American Psychologist, Vol. 8, No. 5.
• SZCZUPACZYŃSKI J., 1998, Anatomia zarządzania organizacją, Międzynarodowa Szkoła Menadżerów, Warszawa.
• TOKARSKI J. (red.), 1972, Słownik wyrazów obcych, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• WOJTASIK B. (red.), 2001, Podejmowanie decyzji zawodowych przez młodzież i osoby dorosłe w nowej rzeczywistości społeczno-politycznej, Wydawnictwo Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• WOŁK Z., 2006, Poradnictwo zawodowe w edukacji młodzieży, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2141571