Ekologia akustyczna – nieobecny dyskurs w pedagogice

• Authors: Magdalena Sasin

Title variants

EN

Acoustic Ecology – a Discourse Ignored in Pedagogy

Abstracts

EN

The aim of this article is to pay attention to acoustic ecology in the context of pedagogy, which is ignored in Poland. Acoustic ecology is an interdisciplinary area, examining relations between music, its perception and acoustic environment. It is of interest to musicology, geography, cultural studies and architecture. Its aim is to develop consciousness of acoustic environment and to increase the sense of responsibility for shaping it. The author of this article presents the meaning and functioning of terms “acoustic ecology” and “soundscape”. Foreign and Polish scientific literature on the subject is analysed. Initiatives for acoustic ecology education in the world and in Poland are presented. Against this background, the demand for including acoustic ecology into general aesthetic and health education in Poland, is formulated.

PL

Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na zagadnienie ekologii akustycznej w kontekście pedagogicznym, które jest w Polsce niemal całkowicie pomijane. Ekologia akustyczna to interdyscyplinarna dziedzina, badająca relacje między człowiekiem, dźwiękiem i sposobem jego odbioru a otoczeniem. Leży w polu zainteresowań muzykologów, geografów, kulturoznawców, architektów. Zajmuje się kształtowaniem świadomości otoczenia akustycznego oraz buduje poczucie odpowiedzialności za jego współkształtowanie. Autorka przedstawia znaczenie i funkcjonowanie terminów „ekologia akustyczna” oraz „pejzaż dźwiękowy”. Analizuje zagraniczną i polską literaturę naukową dotyczącą tego zagadnienia. Przedstawia inicjatywy dotyczące edukacji w zakresie ekologii akustycznej na świecie i w Polsce. Pozwala to sformułować postulat, iż zagadnienia z tego zakresu powinny zostać włączone do powszechnej edukacji estetycznej i zdrowotnej w Polsce.

Keywords

PL

ekologia akustyczna; edukacja zdrowotna; pejzaż dźwiękowy; zanieczyszczenie dźwiękiem; kompetencje sonologiczne

EN

acoustic ecology; health education; soundscape; noise pollution; sonological competence

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
• Journal: Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
• Year: 2019
• Volume: 22
• Issue: 1(85)
• Pages: 31-48

Dates

published

2019

Contributors

author

Magdalena Sasin

• Uniwersytet Łódzki

• https://orcid.org/0000000347600460

References

• BERNAT S., 1999, Krajobraz dźwiękowy doliny Bugu, Annales UMCS sec. B, vol. LIV, Lublin.
• BERNAT S., 2009, Perspektywy ekologii dźwiękowej w Polsce, Problemy Ekologii Krajobrazu, t. XXV, Turystyka a ochrona środowiska przyrodniczego – stan i perspektywy badań. Centrum Sztuki Dziecka – oficjalna strona internetowa, http://www.biennaledladziecka.pl/projekt/sluchanie-swiata/ (dostęp: 15.08.2018).
• CUMBERLAND M., 2001, Bringing Soundscapes Into the Everyday Classroom, Soundscape. The Journal for Acoustic Ecology, Vol. 2, No. 2,
• Listening Education Learning. Dźwiękowy Wrocław – oficjalna strona internetowa projektu, https://dzwiekowywroclaw.bandcamp.com/ releases (dostęp: 15.08.2018).
• Elbląska Gazeta Internetowa, https://www.portel.pl/kultura/dzwiekospacery/59803 (dostęp: 15.08.2018).
• Ekologia akustyczna – nieobecny dyskurs w pedagogice 47 „elektroniczna szuflada tekstów o muzyce i pejzażu dźwiękowym” – blog Krzysztofa Maciniaka, https:// kadebeem.wordpress.com/about/ (dostęp: 19.09.2018).
• FERRINGTON G., 2001, Teaching Acoustic Ecology: An International Overview, Soundscape. The Journal for Acoustic Ecology, Vol. 2, No. 2, Listening Education Learning.
• GWIZDALANKA D., 1987a, Strojenie trąb jerychońskich. Dźwiękowe wojny, Ruch Muzyczny, nr 19.
• GWIZDALANKA D., 1987b, Strojenie trąb jerychońskich. Dźwiękowy narkotyk, Ruch Muzyczny, nr 20.
• GWIZDALANKA D., 1987c, Strojenie trąb jerychońskich. Happy New Ears!, Ruch Muzyczny, nr 21.
• GWIZDALANKA D., 1987d, Strojenie trąb jerychońskich. Cogito et sentio, Ruch Muzyczny, nr 22.
• GWIZDALANKA D., 1987e, Strojenie trąb jerychońskich. Rewaloryzacja homo musicus, Ruch Muzyczny, nr 24.
• HŁOBIŁ A., 2010, Edukacja ekologiczna w praktyce szkolnej, Rocznik Ochrony Środowiska, tom 12.
• KAPELAŃSKI M., 1999, Koncepcja „pejzażu dźwiękowego” (soundscape) w pismach R. Murraya Schafera, praca magisterska napisana w Instytucie Muzykologii Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1999, maszynopis w bibliotece Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz w Internecie, https://static1.squarespace.com/static/50b19a2ae4b01c11f0ef421b/t/51439234e4b0d8ae42620f76/1363382836313/M.+Kapelanski+-+Pisma+Schafera.pdf, (dostęp: 15.08.2018).
• KAPELAŃSKI M., 2005, Narodziny i rozwój ekologii akustycznej pod banderą szkoły pejzażu dźwiękowego,
• Muzyka, nr 2 (50).
• KOŁOMAŃSKI S., 2014, Zanieczyszczenie światłem i ciemność, Prace i Studia Geograficzne, nr 53.
• LEWANDOWSKA-KĄKOL A., 2012, Dźwięki, szepty, zgrzyty. Wywiady z kompozytorami, Fronda, Warszawa.
• Lidl wprowadza tzw. ciche wieczory. Na czym będzie polegać akcja w dyskontach?, strona internetowa tygodnika „Wprost”, artykuł z dn. 28.03.2018, https://www.wprost.pl/swiat/10113911/lidl-wprowadzatzw-ciche-wieczory-na-czym-bedzie-polegac-akcja-w-dyskontach.html (dostęp: 10.08.2018).
• LOSIAK R., 2008, Muzyka w przestrzeni publicznej miasta. Z badań nad pejzażem kulturowym Wrocławia, [w:] S. Bernat (red.), Dźwięk w krajobrazie jako przedmiot badań interdyscyplinarnych, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, t. 11, Lublin.
• LUTOSŁAWSKI W., 2011, O muzyce. Pisma i wypowiedzi, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
• LUTOSŁAWSKI W., 2013, Manifest. O równowagę dźwięków i ciszy, Fundacja Muzyka jest dla wszystkich – oficjalna strona internetowa,https://www.muzykajest.pl/lutoslawski-2013-manifest-o-rownowagedzwiekow-i-ciszy/ (dostęp: 15.09.2018).
• Mapa akustyczna miasta Łodzi na lata 2017–2022, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi, http://akustyczna.mapa.lodz.pl/ (dostęp: 10.09.2018).
• MISIAK T., 2012, Dźwięk, technologia, środowisko…, muzyka? Na pytania odpowiadają Lidia Zielińska, Marek Chołoniewski i Krzysztof Knittel, Kultura Współczesna, nr 1 (72), Dźwięk, Technologia, Środowisko. Ośrodek Działań Ekologicznych Źródła. Informator o Stowarzyszeniu, https://www.zrodla.org/pliki/informator_o_projektach2012.pdf (dostęp: 13.04.2019).
• PAWLAS K., 2015, Hałas jako czynnik zanieczyszczający środowisko – aspekty medyczne, Medycyna Środowiskowa – Environmental Medicine, vol. 18, nr 4.
• PAWŁOWSKA K., 2012, Dźwięk w krajobrazie jako przedmiot badań i środek wyrazu w sztuce ogrodowej i architekturze krajobrazu, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, „Prace Kulturoznawcze XIII”.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasuw środowisku, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20071200826/ O/D20070826.pdf (dostęp: 10.09.2018).
• SCHAFER R.M., 1967, Ear cleaning. Notes for an experimental music course, Clark & Cruickshank, BMI Canada Limited.
• SCHAFER R.M., 1982, Muzyka środowiska, Res Facta. Teksty o muzyce współczesnej, nr 9.
• SCHAFER R.M., 1992, A Sound Education. 100 Excercises in Listening and Sound-Maaking, Arkana Editions, Ontario.
• SZLENDAK T., 2013, Kultura nadmiaru w czasach niedomiaru, Kultura Współczesna, nr 1 (76).
• SZLENDAK T., OLECHNICKI K., 2017, Nowe praktyki kulturowe Polaków. Megaceremoniały i subświaty, PWN, Warszawa.
• SZMIDT K.J., 2015, Za dużo twórczości? Pułapki twórczości codziennej i amatorskiej w kulturze nadmiaru, kiczu i braku smaku”, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, vol. 18, nr 2 (70).
• SCHREIBER E., 2012, Muzyka i metafora. Koncepcje kompozytorskie Pierre’a Schaeffera, Raymonda Murraya Schafera i Gerarda Griseya, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa.
• SOBCZYK W., 2003, Edukacja ekologiczna i prozdrowotna, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
• SZULC W., 2011, Arteterapia: narodziny idei, ewolucja teorii, rozwój praktyki, Difin, Warszawa.
• WESTERKAMP H., 1974, Soundwalking, Sound Heritage, Vol. III, No. 4, Victoria B.C., dostępne na oficjalnej stronie internetowej H, Westerkamp: http://www.hildegardwesterkamp.ca/writings/writingsby/?post_id=13&title=soundwalking, (dostęp: 30.09.2018).
• WIERSZYŁOWSKI J., 1970, Psychologia muzyki, PWN, Warszawa.
• World Forum for Acoustic Ecology – oficjalna strona internetowa, https://www.wfae.net/about.html, (dostęp: 11.08.2018).
• ZIELIŃSKA A., KOY N., 2017, Muzyka jako narzędzie kreowania wrażeń klienta w punkcie sprzedaży detalicznej, Modern Management Review, nr 24 (4).

Identifiers

Biblioteka Nauki

2140150