Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2017 | 18 | 245-259

Article title

Głosy organowe w świetle traktatu „Spiegel der Orgelmacher und Organisten” [1511]

Authors

Content

Title variants

EN
Organ Stops According to the Treatise „Spiegel der Orgelmacher und Organisten” [1511]

Languages of publication

Abstracts

EN
From the postulates presented in Spiegel der Orgelmacher und Organisten [1511] one can conclude that stops in Schlick’s organ were, in line with the end of the fourteenth century tendency, the solo registers imitating the timbre of certain aerophones [e.g. Gemshorn, Rauschpfeife, Zink]. They were a counterbalance to the mixture stops, consisting of quint and even tierce ranks, resulting in a less clear texture of polyphonic structures. The author of the treatise does not support the construction of a great number of stops in a single organ. In his opinion, eight or ten skilfully differentiated stops can provide the listener with enough aesthetic experiences. According to a suggestion of the Heidelberg organist, the stops could be used alone or in adequate combinations. The stop knobs should be placed in such a way that they do not disturb the player. The model stoplist of an organ proposed by the author of Spiegel seems to be particularly important for the organ literature. Schlick names here Hauptwerk, Rückpositiv and Pedal with their respective stops.
PL
Z postulatów przedstawionych w Spiegel der Orgelmacher und Organisten [1511] można wnioskować, że registry w organach Schlicka, zgodnie z panującą już od końca XIV w. tendencją, były głosami solowymi naśladującymi barwę brzmienia jakiegoś instrumentu aerofonicznego [np. Gemshorn, Rauschpfeife, Zink]. Stanowiły one przeciwwagę dla głosów miksturowych, zawierających współbrzmienie kwint, a nawet tercji, zacierających polifoniczność utworu. Autor traktatu jest przeciwnikiem budowy bardzo wielu registrów w organach. Jego zdaniem, odbiorcom muzyki można dostarczyć przeżyć estetycznych za pomocą ośmiu lub dziewięciu głosów, rozróżnianych ze względu na inną barwę. Według sugestii heidelberskiego organisty registry miały być także samodzielne oraz odpowiednio ze sobą łączone. Manubria [klucze] powinny być przy tym zamontowane tak, aby nie przeszkadzały grającemu. Dla literatury organologicznej ważna wydaje się wzorcowa dyspozycja organów, którą autor Spiegel podaje. Schlick wyróżnia w niej i obsadza głosami: Hauptwerk, Rückpositiv oraz Pedal.

Year

Volume

18

Pages

245-259

Physical description

Dates

published
2017

Contributors

author
  • Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej

References

  • Arnolt Schlick, Spiegel der Orgelmacher und Organisten, Translation and notes by Elizabeth Berry Barber, Buren: First Knuf 1980.
  • Barber E.B., Arnolt Schlick, Organ Consultant, and his Spiegel der Orgelmacher und Organisten, w: The Organ Yearbook, VI (1975), s. 33–41.
  • Chwałek J., Budowa organów. Wprowadzenie do inwentaryzacji i dokumentacji zabytkowych organów w Polsce, cz. I: tekst, „Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków” t. XXXI, Warszawa 1971 [Lublin 1972²].
  • Eberlein R., Orgelregister: ihre Namen und ihre Geschichte, Köln 2008.
  • Frotscher G., Geschichte des Orgelspiels, Bd. 1, Berlin 1959.
  • Klinda F., Orgelregistrierung, Leipzig 1977.
  • Reichert P., Orgelbau. Kunst und Technik, Wilhelmshaven 1995.
  • Sachs C., Historia instrumentów muzycznych, przekł. S. Olędzki, Kraków 1989.
  • Sumner W.L., The Organ, London 1962.
  • Towarek P., Arnolta Schlicka traktat „Spiegel der Orgelmacher und Organisten” z 1511 roku, „Studia Elbląskie” 6(2004/2005), s. 191 – 216.
  • Towarek P., Cechy zewnętrzne organów w świetle traktatu „Spiegel der Orgelmacher und Organisten” z 1511 roku, „Studia Elbląskie” 11(2010), s. 373 – 381.
  • Urbaniak K., Renowacja i rekonstrukcja rejestrów językowych organów Andreasa Hildebrandta w kościele św. Bartłomieja w Pasłęku, w: Organy Andreasa Hildebrandta w kościele św. Bartłomieja w Pasłęku, red. T. Piecha, M. Rost, K. Urbaniak, Kraków 2013, s. 55 – 58.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

Biblioteka Nauki
2148288

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-issn-1507-9058-year-2017-volume-18-article-a8696797-1c10-3581-b18e-fe7c3d1b09a9
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.