EN
From the postulates presented in Spiegel der Orgelmacher und Organisten [1511] one can conclude that stops in Schlick’s organ were, in line with the end of the fourteenth century tendency, the solo registers imitating the timbre of certain aerophones [e.g. Gemshorn, Rauschpfeife, Zink]. They were a counterbalance to the mixture stops, consisting of quint and even tierce ranks, resulting in a less clear texture of polyphonic structures. The author of the treatise does not support the construction of a great number of stops in a single organ. In his opinion, eight or ten skilfully differentiated stops can provide the listener with enough aesthetic experiences. According to a suggestion of the Heidelberg organist, the stops could be used alone or in adequate combinations. The stop knobs should be placed in such a way that they do not disturb the player. The model stoplist of an organ proposed by the author of Spiegel seems to be particularly important for the organ literature. Schlick names here Hauptwerk, Rückpositiv and Pedal with their respective stops.
PL
Z postulatów przedstawionych w Spiegel der Orgelmacher und Organisten [1511] można wnioskować, że registry w organach Schlicka, zgodnie z panującą już od końca XIV w. tendencją, były głosami solowymi naśladującymi barwę brzmienia jakiegoś instrumentu aerofonicznego [np. Gemshorn, Rauschpfeife, Zink]. Stanowiły one przeciwwagę dla głosów miksturowych, zawierających współbrzmienie kwint, a nawet tercji, zacierających polifoniczność utworu. Autor traktatu jest przeciwnikiem budowy bardzo wielu registrów w organach. Jego zdaniem, odbiorcom muzyki można dostarczyć przeżyć estetycznych za pomocą ośmiu lub dziewięciu głosów, rozróżnianych ze względu na inną barwę. Według sugestii heidelberskiego organisty registry miały być także samodzielne oraz odpowiednio ze sobą łączone. Manubria [klucze] powinny być przy tym zamontowane tak, aby nie przeszkadzały grającemu. Dla literatury organologicznej ważna wydaje się wzorcowa dyspozycja organów, którą autor Spiegel podaje. Schlick wyróżnia w niej i obsadza głosami: Hauptwerk, Rückpositiv oraz Pedal.