Mistyka nadwiślańska XX wieku i jej cechy charakterystyczne

• Authors: Piotr Wolnikowski

Title variants

EN

20th Century Vistula mysticism and its characteristic

Abstracts

EN

The article makes an attempt to depict the spiritual dimension of 20th century Polish Mysticism which here is named as Vistula Mysticism (Saint Adam Albert Chmielowski, Saint Faustina Kowalska, Saint John Paul, Father Joseph Tischner). Its special character has been highlighted in critical confrontation with the phenomenon of rationalism and intellectualization as well as in comparison with commonly accepted trends of mysticism in Europe. The author indicated basic features of Vistula Mysticism which are, among others, personalism and dolorism. The testimonies of the mystics as well as their teaching served as the evidence and support for the article. The culmination of the discussed trend is the part about the Divine Mercy. It has fundamental meaning for development of mystical life of a Christian. Moreover, in case of representatives of Vistula Mysticism it was a specific antidote on evil in 20th century.

PL

Przedłożony artykuł stanowi próbę ukazania duchowego wymiaru mistyki polskiej XX w., określanej tu jako mistyka nadwiślańska [św. Adam Albert Chmielowski, św. Faustyna Kowalska, św. Jan Paweł, ks. Józef Tischner]. Jej szczególny charakter został wyeksponowany w krytycznej konfrontacji ze zjawiskiem racjonalizmu i intelektualizmu, a także w porównaniu z uznanymi powszechnie nurtami mistyki w Europie. Autor wskazał na podstawowe cechy mistyki nadwiślańskiej, do których należą: personalizm i doloryzm. Posłużyły temu świadectwa mistyków jak również ich nauczanie. Swoiste „sklepienie” omawianego nurtu stanowi część poświęcona Miłosierdziu. Ma ono bowiem znaczenie fundamentalne dla rozwoju życia mistycznego chrześcijanina, a w przypadku przedstawicieli mistyki nadwiślańskiej było ono swoistym antidotum na zło XX wieku.

Keywords

PL

Polska; mistyka nadwiślańska; Wojtyła; Tischner; personalism; dolorism; Divine Mercy

EN

Poland; Vistula Mysticism; Wojtyła; Tischner; personalism; dolorism; Divine Mercy

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
• Journal: Studia Elbląskie
• Year: 2018
• Volume: 19
• Pages: 543-566

Dates

published

2018

Contributors

author

Piotr Wolnikowski

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Jan Paweł II, Dives in Misericordia, Kraków 2010.
• Jan Paweł II, Fides et ratio, Poznań 1998.
• Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość, Kraków 2005.
• Jan Paweł II, Redemptor hominis, Wrocław 1994.
• Jan Paweł II, Salvifici Doloris, Kraków 1990.
• Jan Paweł II, Tryptyk Rzymski, Warszawa 2006..
• Karol Wojtyła – Jan Paweł II, Jestem bardzo w rękach Bożych: notatki osobiste 1962 – 2003, Kraków 2014.
• Maria Faustyna Kowalska, Dzienniczek, Warszawa 2008.
• Tischner J., Dialog za dnia i w nocy, rozmawiał Grzegorz Trela, „Odra” 12(1993).
• Tischner J., Drogi i bezdroża Miłosierdzia, Kraków 2001.
• Tischner J., Filozofia dramatu, Kraków 1998.
• Tischner J., Jak żyć?, Wrocław 1997.
• Tischner J., Ksiądz na manowcach, Kraków 1999.
• Tischner J., Między miłosierdziem a okrucieństwem, „Tygodnik Powszechny” 1(1981).
• Tischner J., Miłość nas rozumie, Kraków 2000.
• Tischner J., Wędrówki w krainę filozofów, Kraków 2008.
• Tischner J., Wiara ze słuchania, Kraków 2009.
• Wojtyła K., Osoba i czyn, Kraków 1969.
• Bonowicz W., Tischner, Kraków 2002.
• Gadacz T., Cierpienie i miłosierdzie: pytania do Józefa Tischnera i Jana Pawła II, „Znak” 4(2006), s. 21 – 35.
• Gogola J. W., Teologia komunii z Bogiem, Kraków 2001.
• Górski K., Teologia ascetyczno-mistyczna, w: Dzieje teologii katolickiej w Polsce, t. III, wiek XIX i XX, Lublin 1976, s. 299 – 336.
• Górski K., Zarys dziejów duchowości w Polsce, Kraków 1986.
• Grygiel L., W Miłosierdziu miary nie masz, Kielce 1997.
• Kaczmarzyk M., Trudne drogi miłości – błogosławiony brat Albert Chmielowski w służbie najbiedniejszym, Kraków 1986.
• Kiwka M., Człowiek i mistyka w ujęciu Evelyn Underhill, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 17(2009), nr 2, s. 207 – 229.
• Kluz W., Dobry jak chleb. Święty Brat Albert Chmielowski, Kraków 1989.
• Langkammer H., Biblia o cierpieniu, w: Cierpienie i śmierć, red. A. J. Nowak, Homo Meditans, t. XIII, Lublin 1992, s. 19 – 28.
• Michalenko S., Miłosierdzie moją misją, przeł. H. Bramska, Warszawa 1990.
• Michalski K., Brat Albert, Kraków 1946.
• Mikucki K., Niezastąpione doświadczenie wiary, „Więź” 12(2003), s. 96 – 99.
• Misiurek J., Historia i teologia polskiej duchowości katolickiej, t. 3 (w. XX), Lublin 2001.
• Misiurek J., Mistyka Polska, „Ateneum Kapłańskie” 147(2006), z. 3(586), s. 458 – 467.
• Misiurek J., Zarys historii duchowości chrześcijańskiej, Lublin 1992.
• Mokrzycki M., Grysiak B., Miejsce dla każdego: opowieść o świętości Jana Pawła II, Kraków 2013.
• Okońska A., Adam Chmielowski, Warszawa 1967.
• Ponikło T., Józef Tischner: myślenie według miłości. Ostatnie słowa, Kraków 2013.
• Ryn Z., Brat Albert Chmielowski – portret psychologiczny, „Nasza Przeszłość” 67 (1987), s. 91 – 118.
• Seremak W., Miłość świętej Faustyny Kowalskiej do Boga w świetle jej „Dzienniczka”, „Roczniki Teologiczne” 51(2004) z. 5, s. 97– 111.
• Stabińska J., Siostra Faustyna Kowalska, Poznań – Warszawa 1976.
• Sulikowski A., Życie w horyzoncie cierpienia: przyczynek do biografii Karola Wojtyły, „Ethos” 1/2(2001), s. 285 – 291.
• Szymański S., W służbie Bożego Miłosierdzia, Poznań – Warszawa 1982.
• Świeżawski S., Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa – Wrocław 2000.
• Taranczewski P., Mistyka nadwiślańska, „Znak” 6(2010), s. 15 – 30.
• Tarnawska M., Siostra Faustyna Kowalska. Życie i posłannictwo, Kraków 1986.
• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, T. 1, Warszawa 2007.
• Tokarska A. M., Doświadczenie mistyczne a norma psychiczna na przykładzie św. Siostry Faustyny Kowalskiej, Lublin 2007.
• Urbański S., Polska teologia życia mistycznego 1914 – 1939, Warszawa 1995.
• Urbański S., Życie mistyczne błogosławionej Faustyny Kowalskiej, Warszawa 1997.
• Weigel G., Kres i początek. Papież Jan Paweł II – zwycięstwo wolności, ostatnie lata, dziedzictwo, przeł. M. Romanek, Kraków 2012.
• Winowska M., Prawo do Miłosierdzia, Paryż 1982.
• Winowska M., Święty brat Albert: opowieść o człowieku, który wybrał większą wolność, Kraków 1992.
• Wójtowicz M., Miłosierdzie w postawie błogosławionego brata Alberta, w: Miłosierdzie w postawie ludzkiej, red. W. Słomka, Homo Meditans, t. V, Lublin 1989, s. 217 – 230.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2148133