„Imperator intra Ecclesiam…” (Ep. 75a,36). Zaangażowanie św. Ambrożego w kształtowanie życia religijnego władców rzymskich w świetle wybranych mów i listów

• Authors: Michał Ludewicz

Title variants

EN

„Imperator intra Ecclesiam…” (Ep. 75a,36). St Ambrose`s concern about the religious life of roman rulers as reflected in his selected speeches and letters

Abstracts

EN

After Constantine`s the Great conversion to Christianity, the relationship between the emperor and the Church became a weighty issue in the Roman Empire. St Ambrose of Milanexpressed his statement on this topic in one of his letter where he wrote that: „the emperor is within and not above the Church”. According to him, the emperor, as the member of the community of believers has to pass a similar way of faith as other Christians. Saint Ambrose as the bishop of the emperors capital, accompanied roman rulers in their religious life. The bishop showed respect to imperial dignity, but when it was necessarily he was also capable to rebuke the emperor, especially when it came to protect the dignity of the sacraments. It was important for Ambrose that the emperor firmly confessed the true orthodox faith. As a concerned pastor he had also pastoral problems associated with the religious life of the rulers to solve. After the sudden death of Valentinian II, Ambrose developed the theologyof the baptism of desire. The crime of Theodosius in Tessalonika in turn, gave him an opportunity to preach about the value of repentance and conversion. The bishop of Milan was a patient pastor, concerned about the salvation of rulers, accompanying them on the paths of Christian life.

PL

Od czasów nawrócenia Konstantyna Wielkiego zagadnienie relacji władcy do Kościoła stało się ważną kwestią w Cesarstwie Rzymskim. Swoje zdanie na temat stosunku cesarza do wspólnoty wiernych zwięźle wyraził św. Ambroży z Mediolanu mówiąc: „Cesarz jest w Kościele nie ponad Kościołem”. Zdaniem mediolańskiego pasterza, cesarz, jako członek wspólnoty wiernych, przebywał podobną drogę życia w wierze jak inni chrześcijanie. Ambroży podczas swoich biskupich rządów w Mediolanie miał możliwość towarzyszenia władcom w ich życiu religijnym. W swoim postępowaniu z imperatorami Ambroży szanował znaczenie cesarskiej godności, w razie potrzeby nie wahał się jednak przeciwstawiać cesarzom stając w obronie godności sakramentów. Ambroży w swoich pismach kierowanych do imperatorów wskazywał na wartość, jaką niesie trwanie władcy w wyznawaniu prawdziwej wiary. Biskup rozwiązywał też problemy duszpasterskie, jakie niosło ze sobą życie religijne panujących. W związku z przypadkiem przedwczesnego odejścia Walentyniana II, Ambroży rozwinął obecną już wcześniej w Kościele teologię chrztu pragnienia. Z kolei tesalonicka zbrodnia Teodozjusza dała biskupowi okazję do nauki o potrzebie pokuty i nawrócenia dostępnej dla każdego z wierzących, niezależnie od pozycji społecznej. Wobec cesarzy Ambroży jawi się jako cierpliwy duszpasterz, zatroskany o ich zbawienie, towarzyszący im na drodze chrześcijańskiego życia

Keywords

PL

Ambroży z Mediolanu; Walentynian II; Teodozjusz I; chrzest pragnienia; pokuta

EN

Ambrose of Milan; Valentinian II; Teodosius I; baptism of desire; penitence

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
• Journal: Studia Elbląskie
• Year: 2019
• Volume: 20
• Pages: 377-387

Dates

published

2019

Contributors

author

Michał Ludewicz

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Ambroży z Mediolanu, O wierze (do cesarza Gracjana), w: Święty Ambroży z Mediolanu, O wierze, tłum. I. Bogaszewicz, Warszawa 1970, s. 9 – 222.
• Ambroży z Mediolanu, Mowa na śmierć Walentyniana, przekład i komentarz A. Kotłowska, Rhomaioi. „Źródła do historii Bizancjum”, z. 1, Poznań 2007.
• Ambroży z Mediolanu, Mowa na śmierć Teodozjusza, przekład i komentarz A. Kotłowska, Rhomaioi. „Źródła do historii Bizancjum”, z. 2, Poznań 2008.
• Ambroży z Mediolanu, Listy, t. I, przekład i przypisy P. Nowak OFM, Kraków 2012.
• Ambroży z Mediolanu, Listy, t. III, przekład i przypisy P. Nowak OFM, Kraków 2012.
• Sokrates Scholastyk, Historia Kościoła, tłum. S. Kazikowski, Warszawa 1986.
• Ceran W., Teodozjusz Wielki, Kraków 2003.
• Filipczak P., Bunty i niepokoje w miastach wczesnego Bizancjum (IV wiek n.e.), Byzantina Lodziensia XII, Łódź 2009.
• Jurkiewicz J., Ambrozjańska koncepcja wolności religii chrześcijańskiej w świetle relacji Ambrożego z Mediolanu z dworem cesarskim, Kraków 2006.
• Kęciek K., Początek ostatniego odrodzenia pogańskiego na Zachodzie i śmierć Walentyniana II, „Przegląd Historyczny”, 81, 1990, s. 377 – 403.
• McEvoy M., Child Emperor Rule in the Late Roman West AD 367 – 455, Oxford 2013.
• McLynn N. B., Ambrose of Milan. Church and court in a christian capital, Berkeley – Los Angeles – London 1994.
• Nowak P. J., OFM, Imperator Ecclesiae Filius – Ep. 75a,36. Duszpasterska troska o rządzących w Listach św. Ambrożego do cesarzy, w:J. Pałucki, P. Szczur, M. Szram, M. Wysocki (red.), Problemy Duszpasterskie Starożytnego Kościoła, Lublin 2009, s. 91 – 111.
• Pietras H., Początki teologii Kościoła, Kraków 2007.
• Spychała D., Przemiany religijne i kulturowe w zachodnich prowincjach Cesarstwa Rzymskiego od roku 306 do śmierci św. Augustyna, t. 1, Bydgoszcz 2016.
• Wipszycka E., Kościół w świecie późnego antyku, Warszawa 1994.
• Wysocki M., „Nie ma nic ważniejszego od religii, nic wznioślejszego od wiary” (Ep. 72,12). Wiara w świetle listów św. Ambrożego, „Vox Patrum” t. 60 (2013), s. 497 – 511.
• Wysocki M., Obraz chrześcijańskiego władcy w listach św. Ambrożego, „Vox Patrum” 34 (2014), t. 61, s. 171 – 177.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2148032