Idea ładu moralnego okresu średniowiecza. Z dziejów kształtowania się wzoru osobowego duchowych patronów Polski Św. Wojciecha i Św. Stanisława

• Authors: Dariusz Makiłła

Title variants

EN

The Idea of the moral order in Middle Ages. Rom the history of forming the personal pattern of moral patrons of Poland

Abstracts

EN

In the delivered paper is given a question concerning the notion of moral order with a special reference to law. The moral order – as we can notice – is existing in various forms of understanding. This view can be at the same time a cause of different dilemmas that source is usually a divergence in treatment of his determinants, what is connected with the question of ways leading to his achievement. These questions are set generally at the context of the construction of the notion of moral order. This is also a way to its fulfilment especially then when necessary is to appeal to special personal ideological samples which indicatingus with their personal examples for the grounds, principles of functioning of the order but also showing us their borders. In this case the figures of both saints of the Church, Adalbertand Stanislaus were – and it can be considered – that they still are – important not only towards the times contemorary to them, but also being the universal timeless norms. The moral norms, the both saints professed, had been crashed with reasons of law. The creation the patterns of both saints and this, what they represented, was a grounding the foundations for the ideological development of state and nation. They have been expressed their influence on human consciousness, for the structure of state and church, to exert an influence for the forming of nation commonwealth and being also a system of values binding and uniting the size of our civilization.

PL

W artykule podjęte zostało pytanie o rozumienie pojęcia ładu moralnego, w szczególności jego odniesienie do prawa. Ład moralny, jego wielostronne rozumienie może być powodem dylematów, których źródłem jest z reguły rozbieżność podejścia do jego wyznaczników, co związane jest z pytaniem o drogi wiodące do jego osiągnięcia. Pytania te stawiane są z reguły w kontekście konstrukcji pojęcia ładu moralnego, a zarazem sposobu do jego dochodzenia, gdy niezbędne staje się odwołanie do określonych osobowych wzorców ideowych, wskazujących swoim przykładem na podstawy, zasady funkcjonowania ładu, określające jego wyznaczniki, ale także wyznaczające granice, tworzące dla jego istnienia niezbędne odniesienia. W tym przypadku postacie obu świętych Kościoła, Wojciecha i Stanisława, były – i nadal można przyjąć, że są – wyjątkowo znamienne zarówno w odniesieniu do czasów im współczesnych, jak i również jako wzorce uniwersalnie, a zarazem ponadczasowe. Wzorce moralne, które obaj święci wyznawali, zderzyły się z racjami prawa. Powstanie wzorców obu świętych i tego, co reprezentowali było położeniem fundamentów pod ideowy rozwój państwa i narodu. Pokazywały one ich wpływ na świadomość ludzką, na strukturę państwa i Kościoła, wpływając na kształtowanie wspólnoty narodu, ale będąc zarazem systemem wartości, łączącym i scalającym wymiar naszej cywilizacji.

Keywords

PL

ład moralny; prawo; średniowiecze; wzorce osobowe; św. Wojciech; św. Stanisław; Polska; Europa

EN

Moral Order; Law; Middle Ages; Personal Patterns; St. Adalbert; St. Stanislaus; Poland; Europe

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
• Journal: Studia Elbląskie
• Year: 2019
• Volume: 20
• Pages: 475-483

Dates

published

2019

Contributors

author

Dariusz Makiłła

• Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie

• https://orcid.org/0000000307754617

References

• Bełch S., Święty Stanisław. Biskup-Męczennik, London 1955.
• Grudziński T., Bolesław Śmiały-Szczodry i biskup Stanisław. Dzieje konfliktu, Warszawa 1982.
• Labuda G., Św. Wojciech jako patron Polski i Europy, w: Święty Wojciech i jego czasy, pod red. A. Żakiego, Kraków 2000, s. 237 – 252.
• Labuda G., Święty Wojciech. Biskup-Męczennik. Patron Polski, Czech i Węgier, Wrocław 2004.
• Martyniak Cz., Moc obowiązująca prawa a teoria Kelsena, w: Dzieła, red. R. Charzyński, M. Wójcik, Lublin 2006.
• Martyniak Cz., Obiektywna podstawa prawa według św. Tomasza z Akwinu, w: tenże, Dzieła, red. R. Charzyński, M. Wójcik, Lublin 2006.
• Muszyński H.J., Święci Wojciech i Stanisław – główni patronowie Polski, w: tenże, Św. Wojciech wciąż z nami, Gniezno 2007.
• Muszyński H.J., Święty Wojciech w nauczaniu Jana Pawła II, Gniezno 1998.
• Św. Jan Paweł II, Homilia wygłoszona w Watykanie 8 maja 2003 r., w: Święty Stanisław. Biskup i Męczennik. Homilie wygłoszone z okazji 750-lecia Kanonizacji, red. R. Jasiulewicz, A. Napiórkowski, Kraków 2007. Wielgus S., Prawo a moralność, Płock 2006.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2148040