„Odlatujmy razem w wiry niebieskie”: miłość małżeńska w ujęciu Cypriana Norwida

• Authors: Dariusz Kulecki

Title variants

EN

„Let us fly away together into the whirlpools of heaven”: marital love as seen by Cyprian Norwid

Abstracts

EN

The submitted article brings closer the theme of marital love as seen by Cyprian Norwid (1821 – 1883), which occupied a significant part of the author’s poetic horizon. He greatly appreciated the feeling between a man and a woman, seeing in it beauty and a divine spark. At the same time, he pointed out the rather common frivolous treatment of love, the immaturity of individuals and the materialistic approach to relationships, which seriously hinder, andsometimes even prevent, the formation of a mature marriage. Only the rejection of all conventions connected with this human covenant and solid preparation to enter a new stage oflife, is a chance to build a bond that will not stand the test of time and circumstances. Norwid linked marital love closely to the sacrament. In his conviction, God Himself enters betweenthe spouses and becomes the third person in this love dialogue of life. The sacrament also sets the husband and wife a goal to aim at. The writer completely disapproved of the practice of divorce, although he was aware of the difficulties connected with the common life of spouses. He believed that every crisis can be overcome and contribute to building a full marital happiness. Norwid’s particularly valuable – because pioneering – observations concern the mutual sanctification of the spouses and their building of a communion of persons.

PL

Przedłożony artykuł przybliża tematykę miłości małżeńskiej w ujęciu Cypriana Norwida (1821 – 1883), która zajmowała znaczną część jego horyzontu poetyckiego. Doceniał on bardzo uczucie między mężczyzną i kobietą, widząc w nim piękno i Bożą iskrę. Wskazywał jednocześnie na dość powszechne niepoważne traktowanie miłości, niedojrzałość osób i materialistyczne podejście do związku, które poważnie utrudniają, a czasami wręcz uniemożliwiają, powstanie dojrzałego małżeństwa. Tylko odrzucenie wszystkich konwenansów związanych z tym ludzkim przymierzem i solidne przygotowanie się do wejścia w nowy etap życia, jest szansą na zbudowanie więzi, która nie podda się próbie czasu i okoliczności. Miłość małżeńską Norwid łączył ściśle z sakramentem. W jego przekonaniu, sam Bóg wchodzi między małżonków i staje się trzecią osobą w tym miłosnym dialogu życia. Sakrament wyznacza mężowi i żonie także cel, do którego mają zmierzać. Pisarz zupełnie nie godził się na praktykę rozwodów, choć zdawał sobie sprawę z trudności związanych ze wspólnym życiem małżonków. Uważał, że każdy kryzys może zostać pokonany i przysłużyć się do zbudowania pełni małżeńskiego szczęścia. Szczególnie cenne – bo prekursorskie – spostrzeżenia Norwida dotyczą wzajemnego uświęcania się oblubieńców oraz budowania przez nich komunii osób.

Keywords

PL

miłość; małżeństwo; komunia osób; poezja; Cyprian Norwid

EN

Love; Marriage; Communion of Persons; poetry; Cyprian Norwid

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
• Journal: Studia Elbląskie
• Year: 2021
• Volume: 22
• Pages: 411-457

Dates

published

2021

Contributors

author

Dariusz Kulecki

• Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej

References

• Cyprian Norwid, Pisma wszystkie, red. J. Gomulicki, Warszawa 1971 – 1976. T. I: Wiersze, cz. I, Warszawa 1971, ss. XXXIX, 402, nlb. 2; T. II: Wiersze, cz. II, Warszawa 1971, ss. 457, nlb. 4; T. III: Poematy, Warszawa 1971, ss. 805, nlb. 3; T. IV: Dramaty, cz. I, Warszawa 1971, ss. 549, nlb. 3; T. V: Dramaty, cz. II, Warszawa 1971, ss. 442, nlb. 2; T. VI: Proza, cz. I, Warszawa 1971, ss. 660, nlb. 2; T. VII: Proza, cz. II, Warszawa 1973, ss. 786, nlb. 2; T. VIII: Listy 1839 – 1861, Warszawa 1971, ss. 587, nlb. 3; T. IX: Listy 1862 – 1872, Warszawa 1971, ss. 676, nlb. 2; T. X: Listy 1873 – 1883, Warszawa 1971, ss. 470, nlb. 2; T. XI: Aneksy, Warszawa 1976, ss. 750, nlb. 2 + 245 ilustr.
• Arcab J., O „Quidamie” Norwida, „Nasza Przeszłość” 25(1966), s. 253 – 276.
• Arcimowicz W., „Assunta” C. Norwida. Poemat autobiograficzno-filozoficzny, Lublin 1933.
• Borowy W., Norwidiana 1930 – 1935, cz. II, PaL 34(1937), z. 1 – 4, s. 315 – 357.
• Chrześcijaństwo w pismach Cypriana Norwida, red. A. Kadyjewska, T. Korpysz, J. Puzynina, Warszawa 2000.
• Dąbrowicz E., Cyprian Norwid odchodzi w sen, SN 5 – 6(1987 – 1988), s. 151 – 160.
• Doktór R., „Assunta” jako poemat miłosny, SN 11(1993), s. 77 – 91.
• Dunajski A., Norwidowe piękno jako kształt miłości, „Prace Filologiczne” 43(1998), s. 143 – 145.
• Dunajski A., „O miłości ksiąg dwie” i jedna encyklika, w: Strona Norwida. Studia i szkice ofiarowane Profesorowi Stefanowi Sawickiemu, red. P. Chlebowski i in., Lublin 2008, s. 97 – 107.
• Falkowski Z., Rzecz o tragizmie Kleopatry C. K. Norwida, Wilno 1932.
• Gomulicki J., Rzeczywistość i marzenie (Glosy do dwóch poematów Norwida), w: C. Norwid, Dwa poematy miłosne, red. J. Gomulicki, Warszawa 1966, s. 7 – 39.
• Jankowski W., Cypriana Norwida „Assunta”, czyli spojrzenie, „Sfinks” 1(1908), z. 1 – 4, s. 158.
• Inglot M., Kreacja postaci kobiecych w twórczości poetyckiej Cypriana Norwida, w: C. K. Norwid w setną rocznicę śmierci. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej w dniach 18 – 19. 5. 1983, red. J. Pośpiech, Opole 1984, s. 7 – 25.
• Inglot M., Wyobraźnia poetycka Norwida, Warszawa 1988.
• Kalinowski D., Listy miłosne i Cyprian Norwid, w: Norwid – nasz współczesny. Profecja i recepcja, red. C. Dutka, Zielona Góra 2002, s. 111 – 124.
• Klimanowska D., Dramat samotności i misterium spotkania w pismach Cypriana Norwida, w: Norwid – nasz współczesny. Profecja i recepcja, red. C. Dutka, Zielona Góra 2002, s. 47 – 58.
• Łapiński Z., Norwid, Kraków 1984.
• Maciejewski J., Norwid a pozytywizm, w: Cyprian Norwid – w setną rocznicę śmierci poety. Materiały z sesji poświęconej życiu i twórczości C. Norwida, 27 – 29. 10. 1983, red. S. Burkot, Kraków 1991, s. 235 – 258.
• Merdas A., Łuk przymierza. Biblia w poezji Norwida, Lublin 1983.
• Merdas A., Kobieta, miłość i małżeństwo w przemyśleniach Norwida, WDr 1982 nr 5, s. 22 – 30.
• Mierzejewski A., „Kształtem jest miłości”. U źródeł Norwidowskiego pojęcia piękna, SN 5 – 6:1987 – 1988, s. 3 – 29.
• Morstin-Górska M., Kobieta i małżeństwo w filozofii i twórczości Norwida, „Znak” 12(1960), nr 7 – 8, s. 928 – 938.
• Pankowska K., Pierwiastki żeńskie w życiu i twórczości C. K. Norwida, w: Norwid z perspektywy, Norwid z perspektywy początku XXI wieku, red. J. Rohoziński, Pułtusk 2003, s. 191 – 199.
• Piwińska M., Złe wychowanie. Fragmenty romantycznej biografii, Warszawa 1981. Przyboś J., Próba Norwida, w: Nowe studia o Norwidzie, red. J. Gomulicki, J. Jakubowski, Warszawa 1961, s. 65 – 79.
• Rogalewski T., O ratunek dla więzi małżeńskiej, w: Spór o człowieka – spór o przyszłość świata. Od bł. Jana XXIII do Jana Pawła II, red. J. Nagórny, J. Gocko, Lublin 2004, s. 223 – 237.
• Roter-Bourkane A., Od „miłości” do Moralności – o formie traktatowej w prozie i lirykach Norwida, w: Genologia Cypriana Norwida, red. A. Kulik-Kalinowska, Słupsk 2005, s. 249 – 259.
• Rzepczyński S., Zdziwienia współczesnością. O grze kontrastów w „Bransoletce” Norwida, „Słupskie Prace Filologiczne. Seria Filologia Polska” 2004 nr 3, s. 93 – 101.
• Rzońca W., Norwid – uwarunkowania ponowoczesności dzieła, w: Norwid z perspektywy początku XXI wieku, red. J. Rohoziński, Pułtusk 2003, s. 135 – 152.
• Sawicki S., Norwida walka z formą, SN 2(1984), s. 15 – 26. Sawicki S., Norwida walka z formą, Warszawa 1986. Sawicki S., „Kształtem jest miłości” – Norwid o kulturze, w: Norwid a chrześcijaństwo, red. J. Fert, P. Chlebowski, Lublin 2002, s. 53 – 66.
• Seweryn D., „Śpiąc z Epopeją”: o możliwościach badania wyobraźni erotycznej Norwida, „Colloquia Litteraria” 2007 nr 1 – 2, s. 21 – 40.
• Siekierski P., Assunta, w: Cyprian Norwid. Interpretacje, red. S. Makowski, Warszawa 1986, s. 134 – 143. Siekierski P., Poetyka przestrzeni w „Assuncie” Cypriana Norwida, w: Koncepcje słowa, red. E. Czaplejewicz, E. Kasperski, Warszawa 1991, s. 31 – 57.
• Skwarczyńska S., Listy Norwida do Joanny Kuczyńskiej, w: C. Norwid, Do Pani na Korczewie. Wiersze, listy, małe utwory prozą, red. J. Gomulicki, Warszawa 1963, s. 172 – 209.
• Sławińska I., „Chrześcijańska drama” Norwida, SN 3 – 4(1985 – 1986), s. 57 – 74.
• Sławińska I., Europa przeciw-chrześcijańska i bękarcia, „Ethos” 5(1992), nr 4, s. 25 – 33.
• Sławińska I., O komediach Norwida, Lublin 1953.
• Sławińska I., Reżyserska ręka Norwida, Kraków 1971.
• Stelmaszczyk B., Autoportret poety z kobietą w tle. O liryce Norwida, w: Rozjaśnianie ciemności. Studia i szkice o Norwidzie, red. J. Brzozowski, B. Stelmaszczyk, Kraków 2002, s. 53 – 71.
• Tatara M., O „Trzech strofkach” Cypriana Norwida, PaL 71(1980), z. 3, s. 129 – 143.
• Trybuś K., „Assunta” jako poemat metafizyczny, SN 11(1993), s. 93 – 101.
• Ujejski J., „Niewola” Norwida, w: Norwid żywy, red. W. Günther, Londyn 1962, s. 310 – 314.
• Wyka K., Cyprian Norwid. Studia, artykuły, recenzje, Kraków 1989.
• Zajączkowski R., „Głos prawdy i sumienie”. Kościół w pismach Cypriana Norwida, Wrocław 1998.
• Zamącińska D., Poznawanie poezji Norwida, SN 1(1983), s. 5 – 30.
• Zaniewicki Z., Rzecz o „Quidam” Cypriana Norwida, Lublin  –  Rzym 2007.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2146994