Teologia ikony w Kościele prawosławnym

• Authors: Andrej Skomoroszko

Title variants

EN

The theology of icons in the Orthodox Church

Abstracts

EN

The article presents the place of the icon in theology and its function in the liturgy in the Orthodox Church. At the beginning, the rich theology of the icon was outlined and its importance in the Eastern tradition. In the Eastern Church, the icon is Christological, Anthropological and Liturgical because it shows the true God in Christ. The role of the icon in explaining to the faithful the teaching of Jesus Christ is also important. These functions areperformed primarily by the icon within the temple, mainly during the liturgy, which when celebrated on earth is also considered an image – an icon of the heavenly liturgy. Finding the right place in the sacred space, the icons confirmed their liturgical and theological importance in the life of the Eastern Church.

PL

Artykuł przedstawia miejsce ikony w teologii oraz jej funkcję w liturgii w Kościele prawosławnym. Na początku zarysowano bogatą teologię ikony i jej znaczenie w tradycji wschodniej. W Kościele Wschodnim ikona jest chrystologiczna, antropologiczna i liturgiczna, gdyż ukazuje prawdziwego Boga w Chrystusie. Również ważna jest rola ikony w wyjaśnianiu wiernym nauczania Jezusa Chrystusa. Funkcje te pełni ikona przede wszystkim w obrębie świątyni, głównie podczas liturgii, która sprawowana na ziemi jest też uważana za obraz – ikonę niebiańskiej liturgii. Znajdując właściwe miejsce w przestrzeni sakralnej, ikony potwierdziły swoje liturgiczne i teologiczne znaczenie w życiu Kościoła Wschodniego.

Keywords

PL

teologia; ikona; chrystologia; antropologia; liturgia

EN

theology; icon; christology; anthropology; liturgy

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
• Journal: Studia Elbląskie
• Year: 2022
• Volume: 23
• Pages: 371-382

Dates

published

2022

Contributors

author

Andrej Skomoroszko

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

• https://orcid.org/0000000349669939

References

• Bazyli Wielki, O Duchu Świętym, tłum. A. Brzóstkowska, Warszawa 1991.
• Grzegorz Wielki, List IX, 208: do Serena biskupa Marsylii, w: Tenże, Listy, t. III, tłum. J. Czuj, Warszawa 1955, s. 238 – 239.
• Jan Damasceński, Pierwsza mowa obronna przeciw tym, którzy odrzucają święty obraz, tłum. M. Dylewska, w: Vox Patrum 19(1999) t. 36 – 37, nr 17. s. 497 – 515.
• Jan Damasceński. Druga mowa obronna przeciw tym, którzy odrzucają święty obraz. tłum. M. Dylewska, w: Vox Patrum 25(2005) t. 48, nr 14, s. 377 – 391.
• Jan Damasceński. Trzecia mowa obronna przeciw tym, którzy odrzucają święty obraz, tłum. M. Dylewska, w: Vox Patrum 29(2009) t. 53 – 54, nr 8, s. 637 – 651.
• Alfeev I., A immagine e somiglianza. La teologia dell’icona nella Chiesa ortodossa, w: Andrej Rublev e l’icona russa. Atti del XIII Convegno ecumenico internazionale di spiritualità ortodossa sezione russa. Bose, 15 – 17 settembre 2005, a cura di Adalberto Mainardi, monaco di Bose, Magnano 2006, s. 259 – 298.
• Bułgakow S., Prawosławie, tłum. ks. H. Paprocki, Białystok 1992.
• Czerski J., Boska Liturgia św. Jana Chryzostoma, Opolska Biblioteka Teologiczna 28, Opole 1998.
• Evdokimov P., Prawosławie, tłum. J. Klingier, Warszawa 1964.
• Jacyniak A., Okno do wieczności, „Miejsca Święte” nr 12(48)2000, s. 21–23.
• Kołodziejczak Z., Troparion, EK, t. 19, k. 1043.
• Mień A., Sakrament, słowo, obrzęd. Prawosławna Służba Boża. tłum. Z. Podgórzec, Łuków 1992.
• Mnich Kościoła Wschodniego, Ofiara liturgiczna, tłum. M. Romanek, Kraków 2014.
• Nowakowski P., Ikona w liturgii, liturgia na ikonie. O ikonie w przestrzeni sakralnej, Kraków 2019, s. 181 – 207.
• Paprocki H., Dionizy, EK, t. 3, k. 1337.
• Paprocki H., Proskomidia, EK, t. 16, k. 507.
• Paprocki H., Pisarzak M., Liturgia. II. W Kościołach wschodnich, EK, t. 10, k. 1201.
• Quenot M., Ikona. Okno ku wieczności, tłum. H. Paprocki, Białystok 1997.
• Różycka-Bryzek A., Legierski R., Hodegetria, EK, t. 6, k. 1096.
• Schmemann A., Eucharystia – Misterium Królestwa, tłum. A. Tuczyński, Białystok 1997.
• Towarek P., „Akathistos” ku czci Bogurodzicy: historia, autorstwo i teologia dzieła, Studia Elbląskie 12(2011), s. 251–263.
• Wołosiuk W., Kontakion, EK, t. 9, k. 744.
• Иером. Бунге Г., Другой Утешитель. Икона Пресвятой Троицы Преподобного Андрея Рублева, пер. Владимир Зелинский, Наталия Костомарова, Рига 2003.
• Дамаскин И., Точное изложение православной веры, Ростов-н/Д: Братство Святого Алексия, Изд-во „Приазовский край”, 1992, Гл. 2, 12.
• Прот. Шмеман А., Исторический путь Православия. Москва 2007, Гл. 5, § 2.
• Нисский Г., О душе и воскресении. Диалог с сестрой Макриной, Москва, Тип. В. Готье, 1861 – 1871. / Ч. 4: [Большое огласительное слово]. – 1862.
• Флоренский П., Иконостас, w: Иконостас. Избранные труды по искусству, Москва 1993.
• Трубецкой Е., Три очерка о русской иконе. Иное царство и его искатели в русской народной сказке. Изд. Второе, Москва 2003.
• Успенский Л., Богословие иконы в Православной Церкви, Переславль 1997.
• Уайбру Х., Православная Литургия, пер. Александра Дормана под ред. Петра Сахарова, на английском вышло в 1989, Москва 2000.
• Языкова И., Богословие иконы, Москва 1995.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2154388