Sytuacja katolików w powojennym Elblągu do wizyty prymasa Wyszyńskiego w 1958 roku

• Authors: Wojciech Zawadzki

Title variants

EN

The situation of Catholics in post-war Elbląg to the visit of Primate Wyszyński in 1958

Abstracts

EN

After the end of the Second World War, a long process of rebuilding Elbląg and social consolidation of the population arriving from different parts of Poland began. The Roman Catholic Church, specifically the Old Town parish of St. Nicholas and the Elblag clergy, played an important role in this process. The rebuilding of the churches in Elbląg and the organisation of pastoral life in the city after 1945 took place under conditions of increasing hostility and persecution on the part of the communist authorities. In this situation, two visits by Primate Stefan Wyszyński to post-war Elbląg, in 1950 and 1958, were of enormous social and religious significance, patriotic and bond-building among Elbląg’s Catholics.

PL

Po zakończeniu drugiej wojny światowej rozpoczął się długotrwały proces odbudowy Elbląga i konsolidacji społecznej ludności przybyłej z różnych stron Polski. Istotną rolę w tym procesie odegrał Kościół rzymskokatolicki, a konkretnie parafia staromiejska św. Mikołaja oraz elbląskie duchowieństwo. Odbudowa świątyń w Elblągu oraz organizowanie życia duszpasterskiego w mieście po 1945 r. odbywało się w warunkach narastającej wrogości i prześladowań ze strony władz komunistycznych. W tej sytuacji dwie wizyty prymasa Stefana Wyszyńskiego w powojennym Elblągu, w 1950 i 1958 r., miały olbrzymie znaczenie społeczno-religijne, patriotyczne i więzotwórcze w środowisku elbląskich katolików.

Keywords

PL

diecezja warmińska; Elbląg; prymas Stefan Wyszyński; Kościół katolicki

EN

diocese of Warmia; Elbląg; Primate Stefan Wyszyński; Catholic Church

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
• Journal: Studia Elbląskie
• Year: 2022
• Volume: 23
• Pages: 123-132

Dates

published

2022

Contributors

author

Wojciech Zawadzki

• Unwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0000000320408727

References

• Archiwum Diecezji Elbląskiej, Archiwum Parafii św. Mikołaja w Elblągu, 1947.
• Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa, 01283/948.
• Gajewski S., Życie i działalność ks. Aleksandra Iwanickiego 1903 – 1980, WWA styczeń–luty 2004, s. 118 – 133.
• Golon M., Historia polityczna i gospodarka Elbląga, w: Historia Elbląga, t. V (1945 – 1975), część 1, red. A. Groth, Gdańsk 2006, s. 5 – 8, 55 – 59.
• Herrmann P., Relacja o czasach polskich i rosyjskich w Elblągu od stycznia 1945 do maja 1946 roku, red. M. Józefczyk, Gdańsk – Elbląg 2009.
• Hochleitner J., Dzieje kościoła i parafii św. Wojciecha w Elblągu, Elbląg 2009.
• Józefczyk M., Elbląskie duchowieństwo katolickie na tle dziejów miasta 1246 – 1945, Elbląg 2005.
• Józefczyk M., Elbląg i okolice 1937 – 1956. Chrześcijaństwo w tyglu dwu totalitaryzmów, Elbląg 1998.
• Józefczyk M., Kościół św. Mikołaja w latach 1945 – 2000, RE, Numer Specjalny 2006, s. 352 – 353.
• Józefczyk M., Ksiądz Prymas Kard. Stefan Wyszyński i Elbląg, RE 3(2001), s. 201 – 203.
• Józefczyk M., Polityka wyznaniowa w Elblągu w latach 1945 – 1956, w: Z przeszłości Elbląga, red. A. Groth, Koszalin 1999, s. 149 – 150.
• Józefczyk M., Totalitaryzm hitlerowski i stalinowski w walce z chrześcijaństwem, na przykładzie parafii św. Wojciecha w Elblągu, SE 10(2009), s. 37 – 45.
• Józefczyk M., W połowie drogi, Elbląg 2002.
• Kopiczko A., Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1945 – 1992, cz. 2: Słownik, Olsztyn 2007.
• Kopiczko A., Pilecki Giedymin, w: Leksykon duchowieństwa represjonowanego w PRL w latach 1945 – 1989, t. III, red. J. Myszor, Warszawa 2006, s. 165 – 166.
• Kopiczko A., Pracz-Praczyński Hilary Bolesław, w: Leksykon duchowieństwa represjonowanego w PRL w latach 1945 – 1989, t. III, red. J. Myszor, Warszawa 2006, s. 176.
• Kukier R., Stosunki ludnościowe w Elblągu w latach 1945 – 1950, RE 2(1963), s. 243 – 251.
• Piotrowski M., Iwanicki Aleksander, w: Leksykon duchowieństwa represjonowanego w PRL w latach 1945 – 1989, t. I, red. J. Myszor, Warszawa 2002, s. 86 – 87.
• Stefan Wyszyński. Pro memoria, t. I: 1948 – 1952, red. P. Skibiński, Warszawa 2017.
• Stefan Wyszyński. Pro memoria, t. V: 1958, red. M. Krupecka, Warszawa 2018.
• Zawadzki W., Odbudowa kościoła św. Mikołaja w Elblągu ze zniszczeń po II wojnie światowej w świetle dokumentów archiwum parafialnego, RE 19(2004), s. 102 – 113.
• Zawadzki W., Kapłani diecezji łuckiej w Elblągu po 1945 roku, SE 14(2013), s. 7 – 19.
• Zawadzki W., Życie religijne w Elblągu w latach 1945 – 1992, w: Historia Elbląga t. V (1945 – 1975), cz. 2: Społeczeństwo, kultura, wyznania i rozwój przestrzenny, red. A. Groth, Gdańsk 2005, s. 165 – 168.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2154373