Kościół pw. Matki Bożej Królowej Świata w Kisielicach i jego odbudowa (1945 – 1992)

• Authors: Andrzej Starczewski

Title variants

EN

Church of Mother of God the Queen of the World in Kisielice and its reconstruction (1945 – 1992)

Abstracts

EN

The Gothic church in Kisielice has a medieval origin. It was built between 1331 and 1340 by the Stang family, on the southern edge of the town. It originally bore the title of St John the Evangelist and belonged to the Pomezanian diocese. At the time of the Reformation, in 1576, the church was taken over by the Evangelical community, which administered it until 1945. During the warfare of the Soviet Army, in early 1945, the entire roof structurewith its ceramic covering collapsed, damaging the interior of the church. On 25 June 1946, the first post-war parish priest in Kisielice, Fr Jan Przybylski, was appointed. His task was to create a Roman Catholic church community and rebuild the destroyed temple. His activities in this office, which he held until 21 June 1957, had mixed results. The Bishop of Warmia, Tomasz Wilczyński, handed over the post to the Pallottine Fathers on 22 September 1957. From that moment the work of reconstruction of the church began, crowned by the rite of consecration on 28 August 1960 (Bishop Wilczyński). Over the following years, this Gothic temple was successively furnished with new elements of interior decoration, in compliance with the liturgical norms contained in the documents of the Second Vatican Council. Since 1992, the church and the Roman Catholic parish in Kisielice have belonged to the Diocese of Elbląg.

PL

Gotycki kościół w Kisielicach posiada średniowieczna metrykę. Został wybudowany w latach 1331 – 1340 przez rodzinę Stangów, na południowym krańcu miasta. Nosił on pierwotnie tytuł św. Jana Ewangelisty i należał do diecezji pomezańskiej. W czasach reformacji, w roku 1576 kościół został przejęty przez wspólnotę ewangelicką, która zarządzała nim do roku 1945. Podczas działań wojennych Armii Sowieckiej, na początku 1945 roku, zawaleniu uległa cała konstrukcja dachowa z poszyciem ceramicznym, uszkadzając wnętrze kościoła. W dniu 25 czerwca 1946 został ustanowiony pierwszy powojenny proboszcz w Kisielicach ks. Jan Przybylski. Jego zadaniem miało być tworzenie wspólnoty kościoła rzymskokatolickiego i odbudowa zniszczonej świątyni. Z różnym skutkiem zapisała się jego działalność na tym urzędzie, który pełnił do 21 czerwca 1957 roku. Biskup Warmiński Tomasz Wilczyński 22 września 1957 roku przekazał tę placówkę Księżom Pallotynom. Od tego momentu rozpoczęły się prace związane z odbudową kościoła, uwieńczone obrzędem konsekracji w dniu 28 sierpnia 1960 roku (bp Wilczyński). Przez kolejne lata, ta gotycka świątynia była sukcesywnie wyposażana w nowe elementy wystroju wnętrza, z zachowaniem norm liturgicznych zawartych w dokumentach Soboru Watykańskiego II. Od 1992 r. kościół i parafia rzymskokatolicka w Kisielicach należy do Diecezji Elbląskiej.

Keywords

PL

Kisielice; kościół; architektura; wystrój malarski; wyposażenie; Pallotyni; diecezja warmińska

EN

Kisielice (Freystadt in West Prussia); church; architecture; paintings; furnishings; Pallottines; Diocese of Warmia

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
• Journal: Studia Elbląskie
• Year: 2022
• Volume: 23
• Pages: 149-170

Dates

published

2022

Contributors

author

Andrzej Starczewski

• Muzeum Diecezji Elbląskiej

• https://orcid.org/0000000331277849

References

• Archiwum Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie (AAWO), Teczka obiektowa, Kisielice.
• Archiwum Państwowe w Olsztynie (APO): Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, Wydział do Spraw Wyznań: PWRN, WdsW, sygn. 444/4/36, 148, Wykaz obiektów sakralnych przeznaczonych do wyburzenia w województwie olsztyńskim.
• Bażanowski R,, Kościoły i parafie diecezji mazurskiej. Przeszłość i teraźniejszość. Historia kościołów i parafii ewangelickich w zarysie ze szczególnym uwzględnieniem ich losów po 1945 roku, t. 1, Olsztyn 2019.
• Bielawny K., Kościoły poewangelickie w granicach diecezji elbląskiej do 2016 r., w: Srebrny jubileusz diecezji elbląskiej. Tradycja. Struktury. Ludzie, red. W. Zawadzki, Elbląg 2018, s. 71 – 99.
• Birecki P., Ewangelickie budownictwo kościelne w Prusach Zachodnich. Relacje między państwem a Kościołem ewangelicko-unijnym,Toruń 2014.
• Gumowski M., Pieczęcie i herby miast pomorskich, Toruń 1939.
• Jezierski J., Kisielice. Opis dziejów parafii, w: Informator diecezji elbląskiej 2022, red. P. Towarek, A. Piotrowski, K. Pączkowski, Elbląg 2022, s. 128.
• Kopiczko A., Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1821 – 1945, cz. 2, Słownik, Olsztyn 2003.
• Kopiczko A., Rocznik archidiecezji warmińskiej 2019, Olsztyn 2019.
• Obłąk J., Rocznik diecezji warmińskiej rok 1985, red. W. Szymański, Olsztyn 1985.
• Rozynkowski W., Omnes Sancti et Sanctae Dei. Studium nad kultem świętych w diecezjach pruskich państwa zakonu krzyżackiego, Malbork 2006.
• Szorc A., Bensch Teodor, Encyklopedia katolicka, t. II, k. 275 – 276.
• Wiśniewski J., Kościoły i kaplice na terenie byłej diecezji pomezańskiej, 1243 – 1821 (1992), cz. 1, Elbląg 1999.
• Wojtkowski J. Diecezja warmińska w latach 1945 – 1972, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 1(1996), s. 81 – 100.
• Zawadzki W., Sieć dekanalna i parafialna diecezji elbląskiej w latach 1992 – 2017, w: Srebrny jubileusz diecezji elbląskiej. Tradycja. Struktury. Ludzie, red. W. Zawadzki, Elbląg 2018, s. 163 – 171.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2154375