EN
The considerations contained in this article concern an issue that raises sharp controversy today, that is, the existence of a radical difference between man as a personal being and animals.This problem are presented basically in three dimensions: man’s openness to the world, his corporeality and spirit, stressing that the outstanding phenomenologist, just like Max Scheler and Josef Pieper, saw the sources of the decisive disproportion in man’s possession of the spirit (rational soul), self-awareness and the developed spirit by a man who is unique in his ability to objectivity, that is, to act completely free from a utilitarian attitude. Human corporeality is also distinguished by a special status because it is marked and transformed by objectivity, and therefore shows, unlike animals, a predisposition to material acts and notonly organic ones. Hengstenberg, therefore, unambiguously and convincingly showed a man as a person. An animal is only a living organism, endowed with a psycho-biological principle, that is, a sensual soul. The differences, similarities and, at the same time, a certain originality of Hengstenberg’s approach in comparison with other presentations in German philosophical anthropology of the 20th century were also indicated.
PL
Rozważania zawarte w niniejszym artykule dotyczą kwestii wzbudzającej dziś ostre kontrowersje, to jest istnienia radykalnej różnicy między człowiekiem jako bytem osobowym a zwierzętami. Tę problematykę przedstawiono zasadniczo w trzech wymiarach: otwartości człowieka na świat, jego cielesności oraz ducha, podkreślając, że wybitny fenomenolog, tak samo jak Max Scheler i Josef Pieper, źródła rozstrzygającej dysproporcji widział w posiadaniu przez człowieka ducha (duszy rozumnej), samoświadomości i uzdolnienia do rzeczowości, czyli do działań całkowicie wolnych od nastawienia o charakterze utylitarnym. Ludzką cielesność również wyróżnia szczególny status, ponieważ jest naznaczona i przeobrażona przez rzeczowość i dlatego wykazuje, w przeciwieństwie do zwierząt, predyspozycję do aktów rzeczowych, a nie tylko organicznych. Hengstenberg zatem jednoznacznie i przekonująco ukazywał człowieka jako osobę. Zwierzę bowiem to jedynie żywy organizm, obdarzony zasadą psychiczno-biologiczną, czyli duszą zmysłową. Wskazano także różnice, podobieństwa i zarazem pewną oryginalność ujęcia Hengstenberga w porównaniu z innymi podejściami w niemieckiej antropologii filozoficznej XX wieku.