Możliwości rozwoju katolickiej infrastruktury kościelnej w Elblągu w latach 1945–1974 w świetle dokumentacji administracji wyznaniowej

• Authors: Andrzej B. Krupa

Title variants

EN

Opportunities for the development of catholic Church infrastructure in Elbląg in 1945–1974 in the light of documentation from the denominational administration

Abstracts

EN

The properties in Elbląg, which Hilary Pracz-Praczynski had taken over for pastoral use in 1945, were appropriated by the state in 1962. The denominational administration did not give permission for the expansion of existing churches or the construction of new ones in the city. The authorities granted requests only when it served the interests of the state. The Diocese of Warmia was also not allowed to establish new parishes in Elbląg. The third Catholic parish in Elbląg was not erected until 1974.

PL

Nieruchomości w Elblągu, które Hilary Pracz-Praczyński w 1945 r. przejął na potrzeby duszpasterstwa, zostały w 1962 r. zawłaszczone przez państwo. Administracja wyznaniowa nie wyrażała zgody na rozbudowę na terenie tego miasta istniejących świątyń, a także na budowę nowych. Władze przychylały się do wniosków tylko wtedy, gdy służyło to interesom państwa. Diecezji warmińskiej nie pozwalano także na utworzenie w Elblągu nowych parafii. Trzecią parafię katolicką w Elblągu erygowano dopiero w 1974 roku.

Keywords

PL

polityka wyznaniowa; Polska Ludowa; Elbląg; województwo gdańskie; diecezja warmińska

EN

denominational policy; People’s Poland; Elbląg; Gdańsk province; Diocese of Warmia

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
• Journal: Studia Elbląskie
• Year: 2023
• Volume: 24
• Pages: 63-71

Dates

published

2023

Contributors

author

Andrzej B. Krupa

• Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie

References

• Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku: [Urząd Wojewódzki w Gdańsku], 299/31, 929/74, 929/75.
• Archiwum Państwowe w Gdańsku: Urząd Wojewódzki w Gdańsku, 2997, 2999.
• Informator diecezji elbląskiej 2022, red. P. Towarek, A. Piotrowski, Elbląg 2022.
• Okólnik nr 20 ministra gospodarki komunalnej S. Sroki do rad narodowych w sprawie poniemieckich majątków kościelnych na Ziemiach Zachodnich, opr. P. Raina, w: P. Raina, Kościół w PRL. Dokumenty, t. 1, 1945–1959, s. 702-703.
• Pracz-Praczyński Hilary Bolesław, opr. A. Kopiczko, w: Leksykon duchowieństwa represjonowanego w PRL w latach 1945–1989, t. 3, red. J. Myszor, Warszawa 2006, s. 176.
• Spis kościołów i duchowieństwa diecezji warmińskiej 1951, Olsztyn 1951.
• Józefczyk M., Elbląskie drogi, Elbląg 2006.
• Andrzejewski M., Stosunki religijne, w: Historia Elbląga, t. 4, (1918–1945), red. M. Andrzejewski, Gdańsk 2002, s. 114–128.
• Baran C.C., Z działalności ojców franciszkanów w Kwidzynie w latach 1945–1970. Na jubileusz 25-lecia, Warszawa 1970.
• Golon M., Historia Elbląga, t. 5, (1945–1975), cz. 1, Historia polityczna i gospodarka Elbląga, Gdańsk 2006.
• Hochleitner J., Dzieje kościoła i parafii św. Wojciecha w Elblągu, Elbląg 2009.
• Józefczyk M., Elbląg i okolice 1937–1956. Chrześcijaństwo w tyglu dwu totalitaryzmów, Elbląg 1998.
• Józefczyk M., Kościół św. Mikołaja w latach 1945–2000, „Rocznik Elbląski” nr specjalny (2006), s. 347-357.
• Józefczyk M., Polityka wyznaniowa w Elblągu w latach 1945–1956, w: Z przeszłości Elbląga, red. A. Groth, Koszalin 1999, s 147–155.
• Józefczyk M., Życie religijne, w: Historia Elbląga, t. 4, (1918–1945), red. M. Andrzejewski, Gdańsk 2002, s. 160–179.
• Kopiczko A., Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1945–1992, cz. 2, Słownik, Olsztyn 2007.
• Kukier R., Stosunki ludnościowe w Elblągu w latach 1945–1950, „Rocznik Elbląski” 2(1963), s. 237-262.
• Szarnowski A., Tydzień Miłosierdzia na terenie diecezji warmińskiej od dnia 22.IV do 28.IV.46, „Wiadomości Urzędowe Warmińskiej Diecezji” 3(1946), s. 19–21.
• Zawadzki W., Odbudowa kościoła św. Mikołaja w Elblągu ze zniszczeń po II wojnie światowej w świetle dokumentów archiwum parafialnego, „Rocznik Elbląski” 19(2004), s. 101–133.
• Zawadzki W., Sytuacja katolików w powojennym Elblągu do wizyty prymasa Wyszyńskiego w 1958 r., „Studia Elbląskie” 23(2022), s. 123–132.
• Zawadzki W., Życie religijne w Elblągu w latach 1945–1992, w: Historia Elbląga, t. 5, (1945–1975), cz. 2, Społeczeństwo, kultura, wyznania irozwój przestrzenny, red. A. Groth, Gdańsk 2005, s. 165–263.

Identifiers

Biblioteka Nauki

22882229