Operacja „Wisła”. Broń jądrowa na terytorium Polski

• Authors: Paweł Piotrowski

Title variants

EN

Operation „Vistula”. Nuclear weapon in the Polish territory

RU

Операция „Висла”. Ядерное оружие на территории Польши

Abstracts

EN

The article is devoted to the issue of storing nuclear weapons in the Polish territory. It is connected with the implementation of tactical and operational-tactical rocket complexes to the weaponry of the Polish Army in the first half of the 1960s. The main task of these complexes was to transfer nuclear warheads. In the Warsaw Pact’ and NATO’s war doctrine of the time, tactical nuclear weapons were recognized as playing the primary role in striking the enemy’s armies and objects of strategic importance. Because of the complicated rules of transporting and storing tactical nuclear weapons, it was decided in the mid-1960s to locate three nuclear weaponry depots in the Polish territory to keep the weapons for the rocket units and air forces of the Polish People’s Republic Army. By the end of the decade, these structures were built and handed over for usage to the special units of the Soviet Army. The project got the code name “Vistula” and was the best-guarded secret that had not been revealed until the first decade of the 21st century.

RU

Тема статьи – проблема хранения ядерного оружия на территории Польши. Это связано с введением в вооружение польской армии в первой половине 60-х гг. тактических и оперативно-тактических ракетных комплексов. Их основным заданием был перенос ядерных боеголовок. В то время в военной доктрине Варшавского Договора и НАТО именно тактическому ядерному оружию была приписана основная роль в огневом поражении войск и объектов стратегического значения противника. Из-за сложностей с транспортировкой и хранением тактического ядерного оружия в середине 60-х было принято решение о создании на территории Польской Народной Республики трех складов ядерного оружия с целью хранения ядерных зарядов для ракетных единиц и авиации Вооруженных сил ПНР. К концу 60-х гг эти объекты были построены и переданы в эксплуатацию специальным единицам Советской Армии. Это событие получило название „Висла” и стало наиболее охраняемой тайной, которая была рассекречена лишь в середине первой декады XXI в.

PL

Tematem artykułu jest zagadnienie przechowywania broni jądrowej na terytorium Polski. Wiąże się to z wprowadzeniem do uzbrojenia Wojska Polskiego w pierwszej połowie lat sześćdziesiątych taktycznych i operacyjno-taktycznych kompleksów rakietowych. Ich podstawowym zadaniem było przenoszenie głowic z ładunkami jądrowymi. W ówczesnej doktrynie wojennej Układu Warszawskiego i NATO, taktycznej broni jądrowej przyznano podstawową rolę w porażeniu ogniowym wojsk i obiektów o znaczeniu strategicznym przeciwnika. Z uwagi na skomplikowane zasady transportu i przechowywania taktycznej broni jądrowej, w połowie lat sześćdziesiątych podjęto decyzję o lokalizacji na terenie PRL trzech składów broni jądrowej z przeznaczeniem na przechowywanie ładunków jądrowych dla jednostek rakietowych i lotnictwa Sił Zbrojnych PRL. Do końca lat sześćdziesiątych obiekty te wybudowano i przekazano do eksploatacji specjalnym jednostkom Armii Radzieckiej. Przedsięwzięcie to otrzymało kryptonim „Wisła” i stanowiło najpilniej strzeżoną tajemnicę, którą ujawniono dopiero w połowie pierwszej dekady XXI w.

Keywords

PL

Wojsko Polskie; Układ Warszawski; broń jądrowa; opercja „Wisła”; broń rakietowa; PRL; Sztab Generalny; Północna Grupa Wojsk Armii Radzieckiej; Kukliński; plany operacyjne WP

EN

Polish Army; Warsaw Pact; nuclear weaponry; operation “Vistula”; rocket weapons; Polish People’s Republic; the General Staff; the North Group of the Soviet Army; Ryszard Kukliński; Polish Army’s operation plans

RU

Войско Польское; Варшавский Договор; ядерное оружие; операция „Висла”; ракетное оружие; Польская Народная Республика; Генеральный Штаб; Северная группа советских войск; Куклинский; оперативные планы Польской Армии

• Publisher: Wojskowe Biuro Historyczne
• Journal: Przegląd Historyczno-Wojskowy
• Year: 2017
• Volume: XVIII (LXIX)
• Issue: 1 (259)
• Pages: 67-87

Dates

published

2017

Contributors

author

Paweł Piotrowski

• Wojskowe Biuro Historyczne im. gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego

• https://orcid.org/0000000253327475

References

• Cenckiewicz S., Atomowy szpieg. Ryszard Kukliński i wojna wywiadów, Poznań 2014.
• Dubiński K., Jureczko I., Oko Pentagonu. Rzecz o pułkowniku Ryszardzie Kuklińskim, Warszawa 1995.
• Lunak P., Planovani nemyslitelneho. Ceskoslovenske valecne plany 1950–1990, Praha 2007.
• Piotrowski P., Organizacja i dyslokacja Armii Czerwonej/Radzieckiej na terytorium Polski w latach 1944–1993 [w:] W objęciach wielkiego brata. Sowieci w Polsce 1944–1993, red. K. Rokicki, S. Stępień, Warszawa 2009.
• Piotrowski P., Pępowski T., Polska miała arsenał broni jądrowej, „Dziennik”, 25 I 2007.
• Puchała F., Sekrety Sztabu Generalnego pojałtańskiej Polski, Warszawa 2011.
• Skowroński G., Nosiciele broni A, „Lotnictwo z Szachownicą” 2004, nr 8 (01/2004).
• Szulc T., Nicpoń K., Magazyny broni jądrowej na terytorium Polski, „Poligon” 2007, nr 3.
• Trubas M., 2 Pomorska Brygada Artylerii. Choszczno 1963–1992, Warszawa 2005.
• Warsaw Pact Forces opposite NATO, 31 I 1979 r., https://www.cia.gov/library/readingroom/docs/1979-01-31a.pdf (dostęp 10 V 2016 r.)

Identifiers

Biblioteka Nauki

1927038